ایا سختې سزاوې د جرمونو کچه ټیټولی شي؟

ډیری خلک فکر کوي چې سختې او علني سزاوې د جرمونو په مخنیوي یا کمولو کې مرسته کوي، خو که د جرمونو او سزاو تاریخ مطالعه کړو مالومه به شي چې هېڅکله هم د سختو سزاو د جرمنو د کچې په کمولو کې مرسته نه ده کړې. پخوا مجرمینو ته سختې سزاوې ورکړل شوې دي هغوی علني په دار را ځوړول شوي دي، د بدن غړي یې ترې پرې شوي دي، علني وهل شوي او وژل شوي دي خو دې او دې ته ورته سزاو بیا هم جرمونه کم نه کړل.

یو وخت امریکا او انګلستان کې د جرمونو د مخنیوي لپاره سخت قوانین وضع کړل خو بیا هم په یادو هېوادونو کې د جرایمو کچه ټیټه نه شوه. هغه وخت دوه لویې ستونزې وې یوه دا چې جرمونو تر شا به لاملونه نه څېړل کیدل دویم دا چې قوانین به یوازې د ټیټې طبقې (ولس) لپاره وضع کېدل او پر هغوی به تطبیق کېدل چې ترننه دغه دود په ځینو هېوادونو کې دوام لري.

تاریخ او تجربو ثابته کړې ده چې سختې او علني سزاوې تر هغه نه جرمونه له منځه وړي او نه یې کچه راکمولی شي څو چې د جرمونو تر شا لاملونه ونه څېړل شي او له منځه لاړ نه شي، کله چې په یو ښار کې غلاوې زیاتې کیږي نو مجرمینو ته د سختې سزاو پرځای دې د غلا تر شا لاملونه وڅېړل شي او له منځه د لاړ شي په دې سره به خلک له غلا لاس واخلي. ښايي خلک له لوږې او بې وزګارۍ یا د بل لامل په خاطر غلاوې کوي خو که خلکو ته د کار زمینه برابره شي او د هغوی په کور کې ډوډۍ پیدا شي ښایي بیا غلا ونه کړي.

زه نه وایم چې مجرمینو ته سزاوې نه ورکول کیږي، زه وایم له جرمونو سره د مبارزې یوازنۍ لار سختې سزاوې نه دي، ښه دا ده د سزاو ترڅنګ د جرمنو تر شا لاملونه هم وڅېړل شي او له منځه د یوړل شي. په دې سره به د جرمنو په کچه کې د پام وړ کموالی راشي.