جنبش تحفظ پشتون تحت رهبری منظورپشتون چگونه آغاز شد؟/۲

“تروریسم با یونیفورم “:

بی بی سی از قول ژورنالست خود بنام( سکندر کرمانی) در لاهور گزارش میدهد:« جمعیت شعار می‌دهند “این چه نوع آزادی است؟”.

یکی از محورهای اصلی سخنرانیها این احساس است که پشتونها سال‌هاست بین گروه‌های شبه نظامی تندرو و ارتش پاکستان گیر افتاده‌اند. مردی از دره سوات به من گفت که: در یکی از جاده‌های آن منطقه هم ارتش و هم طالبان پست بازرسی دارند. اگر کسی ریش نداشته باشد طالبان او را به طرفداری از حکومت متهم می‌کند و اگر کسی ریش داشته باشد سربازان او را به وابستگی به گروه‌های تندرو متهم می‌کنند.

در حاشیه تظاهرات، فعالان جنبش مشغول نوشتن نام مردان جوانی هستند که ادعا می‌شود توسط نهادهای امنیتی بازداشت شده ولی هیچ‌گاه در دادگاه حاضر نشده‌اند. این یکی از حساس‌ترین مسائل کشور است. جمعیت زیادی دور من جمع شده و همه می‌خواهند آنچه که بر سر اعضای خانواده آنها آمده برایم تعریف  کنند.خشم مردم از نهاد پر قدرت ارتش به صراحت با این شعار ابراز می‌شود:”مسئولین تروریسم آنهایی هستند که اونیفورم به تن دارند.” به چالش کشیدن ارتش به این صراحت در دوره‌های قبل بی‌سابقه بوده و به نظر می‌رسد که در حال رشد است.»

بی بی سی علاوه میکند که :تاکنون رسانه‌ها اخبار مربوط به جنبش تحفظ پشتون را که حمایت قابل توجهی را جلب کرده به هیچوجه منعکس نکرده‌اند.در مقابل رسانه‌های به شدت کنترل شده پاکستان به تظاهرات دسته‌های کوچک مخالف این جنبش وقت زیادی اختصاص می‌دهند.

منظور پشتین زبان پشتون را با لهجه بومی قیبله‌ای خود یعنی “محسود” صحبت می‌کند. ولی برخلاف سایر مردان جوان قبایل او تحصیل کرده است و زبان‌های اردو و انگلیسی را نیز به همان راحتی صحبت می‌کند.

او می‌گوید هیچگاه تصور نمی‌کرد که چنین حمایتی جلب کند ولی در مورد آنچه که باید تغییر دهد هیچ تردیدی ندارد.او در ماه مارس در مصاحبه‌ای با خدای نور نصر، از بخش پشتو بی‌بی‌سی، گفت:”مردم سرکوب شده‌اند و زندگی آنها غیرقابل تحمل شده است. مقررات حکومت نظامی و توهین سربازان ارتش حرمت مردم را از آنها گرفته است.”

از ماه فبروری [2018) او و هوادارانش در سراسر مناطق پشتون نشین، از کویته تا پشاور سفر کرده، جمعیت فراوانی را به خود جلب کرده و حکایت‌های بی‌پایان مصیبت، مرگ و ویرانی را برملا کرده‌اند.

بسیاری از صاحب نظران “جنبش تحفظ پشتون” را گشودن فصل جدیدی در عرصه سیاست کشورمیدانند که جنگ‌های نیابتی آن جمعیت پرشماری را نه فقط در مناطق قبیله‌ای و شمال غرب بلکه در بلوچستان، ایالت سند در جنوب و حتی مناطق شمالی در مرز چین به شدت محروم کرده است.

بابر ستار، وکیل و صاحبنظر سرشناس، نوشته است که آگاهی و وجدان اجتماعی منظور پشتین ممکن است در هویت پشتونی او ریشه داشته باشد “ولی سوالی که او مطرح کرده به همه ما مربوط می‌شود.”بحثی که جنبش تحفظ پشتون به راه انداخته است در مورد “مناسبات اجباری بین شهروندان و حکومت پاکستان، (درباره) ویژگی‌ها، اولویت‌ها و اقدامات حکومت ماست که حق زندگی، آزادی، حرمت و برابری آنها را زیر سئوال می‌برد.”

منظور پشتین می‌گوید سال گذشته پس از بازداشت شدن به خاطر تظاهرات علیه [نظامیان]و اداره اطلاعات آن، شبکه‌های اجتماعی به داد او رسیدند.او در مصاحبه‌ای با بخش پشتو بی‌بی‌سی گفت: “نیروهای نظامی خانه ما را محاصره کرده و پدر وعمو[کاکایم]را در پست بازرسی(تلاشی) که نزدیک محل بود بازداشت کردند. وقتی به آنجا رفتم من را نیز بازداشت کردند و داخل یک اطاق انداختند. آنها گفتند اعتراض علیه ارتش[نظامیان] برای روحیه آنها مخرب است.”

با سرعت خبر بازداشت منظورپشتون[توسط رسانه های مجازی]به دوستانش رسید و آنها با پخش این خبر توانستند تظاهراتی در حمایت از او به راه بیاندازند.بسیاری  موارد [اعتراضات مردم ]مفقودالاثر شدن ها[اختطافها] است .” بعد آنها  مرا از اطاق درآوردند و پیش یک [صاحب منصب] بردند که به من گفت ما تو را آزاد می‌کنیم ولی به دوستانت بگو اعتراضشان را متوقف کنند.”

منظور پښتون برخورد تشدد آمیزپولیس پاکستان را با رهبران جنبش تحفظ پشتون از طریق فیسبوک شرح داده  در آخرمیگوید:« نه خرڅيږو، نه‌‌‌‌‌‌ ټیټیږو، نه ډارېږو !»

https://www.facebook.com/PashtoVoiceOfficial/videos/2167234259961379/

 

سخنرانی منظورپشتون در سوات:

روز ۲۹ اپریل منظور پشتون در گردهمایی فعالان تحریک تحفظ پشتون‌ها در سوات ایالت خیبر پشتونخوا، اشتراک ورزید وهشدار داد که اگر پاکستان پیشنهادات این جنبش را نادیده و ناشنیده بگیرد، آنان به ملل متحد رجوع خواهند کرد:“ اگر مسایل ما حل نشود به ملل متحد رجوع میکنیم !»

منظور پشتین، رهبر تحریک تحفظ پشتون‌ها، بار دیگر اردوی پاکستان را مخاطب ساخته گفت که نظامیان پاکستانی عمداً جنگ را به مناطق پشتون نشین کشانده اند.رهبر تحریک تحفظ پشتون‌ها گفت “جنگ را پشتون‌ها شروع نکرده اند بلکه جنرالان اردو آن را آغاز کرده اند، پرویز مشرف آن را آغاز کرد. ما در خاک خود امنیت میخواهیم“.‌​

منظور پشتین این سخن را که پشتون‌ها به جوانان خود اجازه میدهند تا به گروه‌های مسلح تندرو بپیوندند، رد میکند و می‌گوید: “ارتش پاکستان گروه‌های مسلح تندرو را تقویت کرده است. از اسلام به عنوان یک عامل تهییج استفاده کرده است.”این حرف من نیست حرف کرنیل امام (یک مامور سابق اداره امنیت ارتش پاکستان) است که گفت ۹۵ هزار جوان را آموزش داده است و یا حرف‌های پرویز مشرف فرمانده سابق ستاد اردوی پاکستان است که گفته ما آنها را آموزش دادیم، ما مجاهدین را از سراسر جهان آوردیم، و آنها قهرمانان ما بودند.”

  منظور پشتین گفت که نظامیان پاکستان امنیت ساحات پشتون نشین را برهم زده و حقوق ساکنان این ساحات را نادیده گرفته اند. او گفت “مادران پشتون به این خاطر فرزند به دنیا نیاورده اند که شما (نظامیان پاکستانی) پالیسی های خود را بر آنان عملی کنید و از وجود آنان برای مقاصد خود کار بگیرید“.

در گردهمایی تحریک تحفظ پشتون‌ها شمار زیادی از زنانی نیز شرکت کرده بودند که به گفتۀ آنان “نظامیان پاکستانی اعضای خانواده‌های شان را با خود برده اند” و شماری از این زنان که مدعی بودند”هنوز هم بستگان شان ناپدید اند” تصاویر عزیزان گمشدۀ شان را در دست داشتند.

با گذشت هر روز وهرمیتنگ وهر مظاهره ایکه در شهرهای محتلف پاکستان براه افتاده ومنظور پشتون درآن سخنرانی کرده،مقصود وهدف او از این تظاهرات بیشتر روشن شده میرود. تا کنون روی سخن وانتقادات اومتوجه اردوی وسازمان استخباراتی آن اردو بود و هدف او ازحکومت پاکستان و اردوی پاکستان ترک سیاست تبعض آمیز با پشتونهاست . خواسته های او، خواسته های مشروع وانسانی است تا اردو و نیروهای امنیتی پاکستان سیاست تبعض ونژادپرستی را علیه پشتونها متوقف کند و پشتونهارا تبعه درجه دوم نشمارند بلکه آنها را نیز بحیث شهروندان متساوی الحقوق با سایر ایالت های پاکستان بشناسند ودست از توهین وتحقیرواختطاف و ترور پشتونها بردارد وپوسته های تلاشی بخاطر تحقیرکردن پشتونها را از مناطق پشتون جمع کنند، اما نظامیان زورگو ومغرور ومتعصب پنجابی تاهنوز حاضر به قبول این خواستهای جنبش نشده اند.

منظور پشتین به فرستادگان (جرگۀ) اعزامی نظامیان پاکستانی نیز انتقاد کرد و گفت “جرگه میان دو طرف متخاصم میشود. ما شهروندان این کشور هستیم و این کار (اعزام جرگه) ثابت کرد که شما (نظامیان پاکستانی) به ما به دیدۀ شهروند ندیده بلکه ما را به مثابۀ جانب مقابل (متخاصم) می‌پندارید“.

فعالان تحریک تحفظ پشتون پیش از این در شهر لاهور و پیشتر از آن در شهر‌های پشاور و اسلام آباد نیز گردهمایی هایی را برگزار کرده بودند. وقرار است گردهمایی آیندۀ این جنبش در شهر کراچی برگزار شود.

این بار نیزرسانه های پاکستانی گردهم آیی این جنبش رادر29 اپریل در سوات مانند گردهمایی های قبلی تحریک تحفظ پشتون‌ها، پوشش خبری ندادند، اما شماری از فعالان این تحریک جریان مکمل آن را به گونۀ زنده در شبکه های اجتماعی، به ویژه فیسبوک، نشر کردند.”  در لینک ذیل ویدیوی سخنرانی منظور پشتون واستقبال صدها هزارنفر مردم اشتراک کننده را میتوان تماشا کرد.

https://www.facebook.com/azizahmad.azizi.18/posts/1499916080137550

یکی از شاعران نازک خیال پشتون سلطانجان کلیوال در وصف جنبش تحفظ پشتون شعری سروده که در ادبیات پشتو کم نظیراست. ببینید با چه قوت وصلابتی شهامت «منظور پشتین» را در این غزل به تصویر کشیده است:

«د پښتین خبری»

بدلـومــه دوزخ هســی، چی جنـت ورته حـیران شی         

هسې مینه کول غواړم، چی نفرت ورته حیران شی

غریبۍ ستا په وجود کی، تویه وم د میـنی څاڅکي      

چی زلمۍ شی پیرزوینه او غربت ورته حیران شی

ټـولــوم خـواره ولسـونه، د یوی جنــډی د لانــدی        

 چی په مخ د دی نړۍ کی، هرملت ورته حیران شی

بـی وســۍ نن دی لمن تــه، اچــوم هسـي ګـــلــونه        

چی شتمن ورته حیران شی، او دولت ورته حیران شی

د وریښمو په یو تارکی، خواره زړونه می د خلکو       

هسی  پیـئم سره واړه، چی طبعیت ورته حیران شی

کلیـوالو  پیـژندلی، زه “پشتین” د  وفا زوی یم          

جوړومه پښتون هسی، چی خلقت ورته حیران شی

(افغان جرمن آنلاین،۱۱اپریل۲۰۱۸)

 

باقی دارد

قسمت اول: جنبش تحفظ پشتون تحت رهبری منظور پشتون چگونه آغاز شد؟/۱