د اقتصادي بحران لاملونه او حل لارې

لیکنه: عبدالخالق کریمزی

305

اقتصادي بحران یوه داسې حالت دی چې په کې اقتصاد د پام وړ منفي بدلونونه تجربه کوي، لکه د تولید کموالی، د بیو زیاتوالی، د بېکارۍ لوړوالی او د مالي سیستم بې ثباتي. دا بحران ممکن د مختلفو عواملو له امله رامنځته شي، لکه:

1. مالیاتي سیاستونه:( مالي سیاستونه هغه تدابیر او اصول دي چې حکومتونه او مالي ادارې د اقتصادي ثبات، ودې، او د مالي نظام د کنټرول لپاره کاروي. دا سیاستونه د مالیې، لګښتونو، پورونو، او نورو مالي عواملو په اړه تصمیم نیولو ته اشاره کوي)

ناسم مالیاتي او اقتصادي سیاستونه کولی شي د بحران لامل شي.

2. طبیعي افتونه: زلزلې، طوفانونه او نورې طبیعي پیښې کولی شي د تولید او توزیع سلسلې ته زیان ورسوي.
3. پولي سیاستونه: د پیسو د عرضه کموالی یا زیاتوالی هم د اقتصادي بهران لامل ګرځي.
4. سیاسي ناپایداري: سیاسی بې ثباتي او جګړې هم اقتصادي فعالیتونه اغیزمنوي.

# حل لارې:
د اقتصادي بحران د حل لپاره مختلفې لارې شته چې په لاندې ډول دي:

1. مالي مرسته: حکومتونه یا نړیوال سازمانونه کولی شي مالي مرسته او پورونه ورکړي ترڅو اقتصاد بیا رغول شي.

2. پولي سیاستونه: مرکزي بانکونه کولی شي د پولي سیاستونو له لارې د پیسو عرضه تنظیم کړي، لکه د سود کموالی.
3. اقتصادي اصلاحات: حکومتونه باید اصلاحات ترسره کړي ترڅو د سوداګرۍ او سرمایه ګذاري لپاره شرایط ښه کړي.
4. تولید زیاتول: د تولید د زیاتوالي لپاره باید نوې ټیکنالوژي معرفي شي او د کارګرانو روزنه وشي.
5. اجتماعي پروګرامونه: د بېکارۍ کموالي لپاره باید اجتماعي پروګرامونه او روزنیز کورسونه جوړ شي.

د اقتصادي بحران حل کولو لپاره همکاري، پلان جوړونه او اوږدمهاله ستراتیژي مهمه ده.

البته! د اقتصادي بحران د حل لپاره نورې لارې او تدابیر هم شته چې په لاندې توګه یې یادونه کوو:

# 1. د سوداګرۍ او سرمایه ګذاري ملاتړ:
– د مالیاتو کموالی: حکومتونه کولی شي د سوداګرو او شرکتونو لپاره مالیات کم کړي ترڅو هغوی وکولی شي د خپلو فعالیتونو پراختیا ته دوام ورکړي.
– د پورونو اسانتیا: د بانکونو او مالي ادارو له خوا د پورونو ورکولو شرایط نرمول، ترڅو کاروبارونه وکولی شي د مالي سرچینو ته لاسرسی ولري.

# 2. د کارموندنې پروګرامونه:
– د عامه کارونو پروژې: حکومتونه کولی شي عامه کارونو پروژې پیل کړي، لکه سړک جوړونه، ښوونځي او روغتونونه، چې د بېکارۍ کچه کمه کړي.
– زده کړې او روزنې پروګرامونه: د بېکارو کسانو لپاره روزنیز پروګرامونه جوړول چې هغوی ته نوې مهارتونه زده کړي.

# 3. د صادراتو او وارداتو توازن:
– صادراتو ته وده ورکول: حکومتونه کولی شي د صادراتو هڅونې لپاره پروګرامونه رامنځته کړي، لکه د صادراتو لپاره مالیاتي انعامونه.
– د وارداتو کنټرول: د وارداتو محدودول یا د محلي تولید ملاتړ کول ترڅو د محلي بازار د ودې لپاره شرایط برابر شي.

# 4. د نوښت او ټیکنالوژۍ ملاتړ:
– نوښت ته وده ورکول: حکومتونه باید د نوښت او اختراعاتو لپاره پروګرامونه جوړ کړي، ترڅو نوي سوداګریز ماډلونه او ټیکنالوژي رامنځته شي.
– تحقیق او پرمختګ: په علمي او څیړنیزو پروژو کې پانګونه کول ترڅو نوې حل لارې وموندل شي.

# 5. د نړیوالې همکارۍ زیاتول:
– د نړیوالو سازمانونو مرسته: د نړیوالو مالي سازمانونو لکه نړیوال بانک او IMF سره همکاري کول ترڅو مالي ثبات رامنځته شي.
– د سوداګرۍ تړونونه: د نورو هیوادونو سره د سوداګرۍ تړونونه کول ترڅو د صادراتو او وارداتو لپاره اسانتیاوې رامنځته شي.

# 6. اجتماعي خوندیتوب سیستم:
– اجتماعي خدمات: د بې وزلو او بېکارانو لپاره د خوندیتوب پروګرامونه، لکه د خوراکي توکو مرسته، روغتیايي خدمات، او نور.
– بیمه سیستمونه: د بیمه سیستمونو پراختیا ترڅو خلک په بحران کې له مالي خطراتو څخه خوندي وي.

# 7. د شفافیت او حساب ورکولو زیاتول:
– د فساد مخنیوی: د فساد ضد اقدامات او شفافیت زیاتول ترڅو خلک په حکومت او ادارو کې باور ولري.
– حساب ورکول: حکومتي ادارې باید د خپلو فعالیتونو په اړه حساب ورکړي، تر څو خلکو ته معلومه شي چې پیسې چیرته مصرفیږي.

# 8. د طبیعي سرچینو مدیریت:
– پایدار پرمختګ: د طبیعي سرچینو پایدار مدیریت ترڅو د اوږدمهاله اقتصادي ودې لپاره شرایط برابر شي.
– د چاپیریال ساتنه: د چاپیریال ساتنې پروژې پیلول چې نه یوازې اقتصادي وده، بلکې د خلکو ژوند معیار هم لوړ کړي.

پایله:
اقتصادي بحران یوه پېچلې موضوع ده چې حل یې اړتیا لري چې مختلفې لارې او ستراتیژۍ په نظر کې ونیول شي. دا مهمه ده چې ټولې برخې، لکه حکومت، خصوصي سکتور، او ټولنه، په ګډه کار وکړي ترڅو د بحران اثرات کم کړي او اقتصاد بېرته رغوي.

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320

Comments are closed.