کورني توليدات څنګه زمونږ اقتصاد پياوړی کولې شي؟

کورني تولیدات، چې د یوې هیواد په اقتصادي او ټولنیز پرمختګ کې مهم رول لري، د مختلفو تاثیراتو لامل کیږي.
کورني تولیدات هغه تولیدات دي چې په هېواد کې د ننه له کورنیو يا بهرنيو خامو موادو څخه تولید شي او له هغو مواردو څخه ګڼل کېږي چې کولای شي د هېواد اقتصادي وضعیت په پښو ودروي. د مخ پر ودې هېوادونو کې د اقتصادي پراختیا لپاره کورني تولیدات تر ټولو مهم رول لوبوي او کله ناکله خو بیا همدا تولیدات په سیمه ييزې او نړیوالې کچې د اقتصادي انقلاب لامل هم ګرځي.

دا چې زموږ په هېواد کې هم له تېرو څو کلونو راهيسي کورنیو تولیداتو ته د خلکو او پانګوالو ورپام شوی نو د پام وړ پرمختګونو پکې رامنځته شوي. افغانستان په طبیعي ډول د پاکې هوا، لویو سیندونو او د پراخو کرنېزو ځمکو په درلودو سره کولای شي چې د هېواد په اقتصادي سکټور کې فعاله ونډه واخلي. زموږ هېواد له ګڼو ستونزو سره سره په کورنیو تولیداتو کې داسې صادرات هم لري چې نه یوازې د سیمې په کچې بلکې په نړیوالې کچې د مقایسې وړ دي.
د یو هېواد اقتصادي نظام د خلکو د غوښتنو پر اساس منځته راځي او د خلکو اړتیاوو ته ځواب ویونکي توکې تولیدوي.

که د افغانستان د تاریخ په اوږدو کې وکتل شي نو له پیل نه زمونږ ګران هیواد افغانستان خپل کورني تولیدات درلودل، د بیلګې په توګه د غالیو، ګیلمونو، لمڅیو، ټغرونو، پوستینچو، پښګری، زرګری، مسګری، کاشی کاری، کلالۍ، د دي ترڅنګ د نساجی صنعت سوداګری هم رول درلوده، لکه د وړیو او وریښمینو…. داسي نور، د افغانستان په جلا جلا سیمو کې په زیاته او یا په کمه کچه جوړیدل او بازار ته وړاندي کیدل چې د ځان لپاره یې بازار درلوده.

دا خو جوته خبره ده چې د نن ورځي بازارونه د تیرو زمانو بازارونو سره ډير توپیر لري، لکه څنګه چې تاسو پوهیږي پخوا به خلک له یوي سیمي څخه تر بلی سیمی پوري په میاشتو میاشتو سفر کوه ترڅو هلته ورسیږي او خپل کارونه پرمخ بوځي، همدا شان د سوداګری لړۍ هم له ډیرو ستونزو سره لاس او ګریوان وه. اما نن ورځ تګ راتګ له یوي سیمي څخه تر بلی سیمي پوري ډير اسانه شوي دي، خلک کولي شې چې د دوه یا دریو شپو په تیریدلو سره له ېوي قارې څه تر بلي قارې پوري ورسیږي، او د اوسني عصر تراسنپورتي سیستم په سوداګري کې ډير ستر رول لري ځکه خو په نړیواله کچه هر سوداګر کولي شي چې له یوه هیواد څخه بل هیواد ته توکې په اسانه توګه انتقال او په بازار کې یې د مصرف لپاره اماده کړي.

دلته د داخلي تولیداتو څخه د استفادې او په هیواد کې یې تاثیرات په څو مهمو ټکو کې بیان شوي دي:

۱. اقتصادي وده

• د کار فرصتونه: د داخلي تولیداتو زیاتوالی د کار فرصتونه زیاتوي، ځکه چې نوي کارخانې او تولیدي واحدونه کارګرو ته اړتیا لري.

کله چې کورنۍ تولیدات زیات شي، نو د محلي بازار اړتیاوې پوره کیږي. دا کار د محلي کاري فرصتونو د رامنځته کیدو لامل کیږي، لکه د تولید، بسته بندۍ، او توزیع په برخو کې.

د کورنۍ تولیداتو زیاتوالی د کوچنیو کاروبارونو د پیلولو او پراختیا لپاره زمینه برابروي. خلک کولی شي خپل محصولات تولید کړي او په بازار کې یې وپلوري، چې دا کار نوي کاري فرصتونه رامنځته کوي.

د کورنۍ تولیداتو زیاتوالی د خلکو تخنیکي مهارتونه لوړوي. خلک د تولید پروسې په اړه زده کړه کوي، چې دا هم د کاري فرصتونو د زیاتوالي لامل ګرځي.

کله چې کورنۍ تولیدات زیات شي، دا د اقتصادي ودې لامل کیږي. اقتصادي وده په خپله د کاري فرصتونو زیاتوالي ته لار هواروي.

د کورنۍ تولیداتو زیاتوالی د ښځو لپاره کاري فرصتونه هم رامنځته کوي، ځکه چې ښځې کولی شي په کور کې تولیدات وکړي او په بازار کې یې خرڅ کړي.

د کورني تولیداتو زیاتوالی خلک تشویقوي چې نوښت وکړي او نوي محصولات وړاندې کړي، چې دا هم د کاري فرصتونو په زیاتوالي کې مرسته کوي.

په ټولیزه توګه، د کورنۍ تولیداتو زیاتوالی نه یوازې د محلي اقتصاد پیاوړتیا لامل کیږي، بلکې د خلکو لپاره هم نوي کاري فرصتونه رامنځته کوي.

• د GDP زیاتوالی: داخلي تولیدات د ملي تولید په کچه کې زیاتوالی راولي، چې دا د هیواد د اقتصادي ودې نښه ده.

۲. خودکفایي

• د وارداتو کموالی: کله چې یوه هیواد خپل تولیدات زیات کړي، نو د وارداتو اړتیا کمیږي، چې خلک د بهرني تولیداتو پر ځای داخلي توکوڅخه استفاده کوي.

کله چې کورنۍ تولیدات زیات شي، د محلي بازار اړتیاوې پوره کیږي، چې دې سره وارداتو کمیږي.

د کورنۍ تولیداتو زیاتوالی محلي اقتصاد پیاوړي کوي، چې دا د وارداتو پر ځای د محلي تولیداتو ملاتړ ته لار هواروي.

د کورنۍ تولیداتو له لارې کاري فرصتونه زیاتېږي، چې دا د خلکو لپاره د کار او عاید سرچینې برابروي او وارداتي توکو د کموالي لامل کیږي.

محلي تولیدات اکثره وخت د وارداتي محصولاتو په پرتله لوړکیفیت او ارزښت لري، چې خلک هڅوي چې وارداتي توکي کم استعمال یا بیخی استعمال نه کړي.

• د منابعو مدیریت: داخلي تولیدات د محلي منابعو څخه استفاده کوي، چې د هیواد د طبیعي او بشري منابعو په ښه مدیریت کې مرسته کوي.

۳. د ټولنې پرمختګ: د داخلي تولیداتو ملاتړ کولای شي د محلي ټولنو لپاره اقتصادي ثبات او پرمختګ راولي.

۴. چاپیریال ساتنه: که چیرې داخلي تولیدات په سمه توګه تولید شي ، نو دا کولی شي چې په چاپیریال باندې مثبت تاثیرات ولري.

٥. د ترانسپورت کمښت: محلي تولیدات د وارداتو پر ځای، چې اوږده فاصلې ته اړتیا لري، محلي بازار ته نږدې تولیدیږي، چې د ترانسپورت له امله رامنځته کیدونکي ککړتیا څخه مخنیوي کوي.

پایله

د داخلي تولیداتو څخه استفاده نه یوازې اقتصادي وده رامنځته کوي، بلکې ټولنیز، کلتوري او چاپیریالي ګټې هم لري. د دې لپاره چې یوه هیواد په دې برخه کې بریالی وي، لازمي ده چې حکومت او خصوصي سکتور دواړه په ګډه کار وکړي ترڅو د داخلي تولیداتو ملاتړ وکړي او هغه ستونزې حل کړي چې ممکن د دې پروسې مخه ونیسي.

د کونړ سیند اقتصادي ارزښت