Meeting / میټنګ

:

پشایې/آریک لرغونې آریایې ژبه او اغیزې یې په هند و اروپایې لوڼو ژبو:

داکسفورد په دیکشنرۍ  کښې د( میټینګ ) دنامه معنا، په لاندې ډول تعریف او ښودل  شویده !

  ، چې استعمالونکي یې هم په همدې معنا او مفهوم پیژني .

پاتې دې نه وي ، چې همدا کلمه په پشایې/آریک ژبه کښې ژوره ریښه لري او د پشایې/آریک ژبې د ادب غوښنه برخه جوړوي !

اوس غواړم ،چې همدا د (میټینګ ) نوم دپشایې ژبې د ادبیاتو په رڼا کښې وڅېړم ،او دا  ښکاره کړم ، چې پشایې ژبه هماغه (آریک/ پشایې) دهندو اروپایې ژبو مور او نیاده، چې په  هند و اروپایې ژبو کښې یې ژورې ریښې شتون لري ،او دا په ډاګه ښکاره کوي ، چې دا د میټینګ نوم هم ،لکه ډیر نور مشهور نومونه د پشایې ژبې ادبي ملکیت او یو ترکېبي نوم دی ، چې  په پشایې ژبه کښې ،له دوو ځانګړو مصادرو او نورو ورته کلماتو څخه .

په راز راز ښګلو اشکالو

ټینګیګ = تړل / بستن او

میک = ویل = ګفتن  .

مې = وایې = میګوید .

ټهنګ / ټېنګ = وتړه = ببند / بسته کن .

مې+ ټنګ = میټنګ = وایې + تړي = وایې تړي = میګوید و میبستد = وعده / عهد و پیمان ….

An occasion when people come together to discuss or decide something to have/hold/call/attend a meeting The meeting will be held in

The school hall.

ګرانو ښاغلو لوستونکو پوهانو او ( میټینګ meeting)

 نوم دنړۍ په کچه په معاصرو ادبیاتو کښې مروج او یو پېژاند نوم  ، چې په معنی او مفهوم یې د ویونکو سر خلاصېږي ، خو اصلي ادبي ریښه یې ، د پشایې ژبې په ادبیاتو کښې نغښتې ده ، چې نیغ په نیغه

 د پشایې ژبې د مصادرو او افعالو ،څخه په لاندې ډول لاس ته راځي :

میک = ویل = ګفتن .

ټینګیک = تړل= بستن. ، یودبلل سره تړل ،بندول

 همداشان د میټینګ د نامه دوهمه او وروستنۍ برخه ( نیک = کښیناستل = نشستن )، نیک/ نیک/ نیګا = نشست ، می نشیند .

کیږي ، چې په ګډه سره یې داشکل او مانا په لاس راځي ( میتن/ میټن= ورسره = باهم + نیک/ نیګ = کښیناستل = نشستن )،ګه ) اوس که مونږ د ( میتننک / میټننګ) دنامه څخه یو د (ن)توری حذف اولیرې کړو ، ورڅخه ( میتنګ / میټنګ ) په لاس راځي !

چې معنایې کیږي ( میتن = ورسره = باهم ) او د ( نیک / نیګ ، نیګا =کښېني  ، کښیناستل = مې نشیند / نشستن ) کیږي  = ورسره کښېناستل  = باهم نشستن ) ترکیبي نوم په لاس راځي !

همداشان دپشایې ژبې د پراخ علمي ادبیاتو پر بنسټ ، ډیرې نورې ورته او مشابهه مصادر او افعال شته دی ، چې د ( میټیګ ) ترکېبي کلمې سره په شکل او معنا کښې ډیر ورته والی لري !

لکه : میک = ویل = ګفتن ، چې د د ( می = وایې = می ګویې ) او میتن = ورسره = باهم + ټینګیک = تړل= بستن +  میتن = ورسره = باهم  + ټینګ = میتن + ټنګ = وتړه = به بند = میتن ټنګ = میټنګ ) د کلماتو د یو ځای کیدو څخه ورنه (  ورسره + تړل ، تړنه = باهم + بستن = میتن ټینګ / میتنګ/ میټنګ =  یودبل سره تړنه ( عهد او پیمان کول = باهم عهد بستن ) په لاس راځي !

همداشان بل ډول یې په پشایې ژبه کښې د :

میک = ویل = ګفتن ) له مصدر څخه ، که یې ګردان کړو ، د ( میتنګ ) دترکیبي نوم لومړۍ برخه دمفرد مخاطب فعل ( می/ مئ  = وایې = میګویې  ) او دهمدې ( میټنګ ) د ترکېبي نامه دوهمه برخه د مفرد مخاطب دفعل ( ټنګ = وتړه = بسته کن / ببند ) څخه په لاندی شکل سره په لاس راځي :

(می/ مئ = وایې = میګویې + ټنګ = وتړه = ببست ، ببند ،بسته کن = مي / مئ + ټنګ = میټینګ = وایې + میګویې = می بستی = وایې تړي = میګوید مې بستد = یودبل سره عهد او پیمان = باهم عهدو پیمان بستن ) په لاس راځي ، همداشان ښایې ډیرې نورې ورته معناګانې او نور مشابهه معناوې او مفاهیم ورڅخه په نورو کلماتو کښې په لاس راوړو ، چې د پشایې ژبې د ( میتینګ / میټینګ )د نامه سره ښایسته، مشابهه او ورته او یو شانته ښکاره او د ژب پوهانو او ښاغلو څېړونکو ته زړه پورې او پر حقایقو بنا اشکال او معناوې په پشایې /آریک د هند او اروپایې ژبو د مور او نیا په ژبه کې د همدې ژبې د مشهورې ترکیبي کلیمې ( میتنک/میټینګ ) د نامه  معناګانې او مفاهیم په لاس راځي !

یادونه :

د ښاغلو او محترمو لیکوالانو ، ژب پوهانو او دژبې او ادبیاتو دڅېړونکو څخه په درناوي هیله کوم ، چې زما په همدې لیکنه خپل نقد ، مرسته او ادبي لارښوونه وکړئ ، ترڅو مونږ دهند و اروپایې ژبو ویونکي د پشایې / آریک ژبې په غنامندۍ کښې لازمه ونډه ترسره کړای شو !

مننه / منیک .

احمدجان « ماڼو »

21/11/2024

Diwali. دیوالي جشن

د دیوالي د کلمې د جوړښت او معنا په هکله :

د هندوستان په لرغونو ادیانو هندو او سهکهه او نورو دهغې هیواد په لویو وړو او زړو ادیانو او د عقایدو خاوندانو په باور ،چې  د « دیوالي » نوم دسنسیکریت ژبې پورې اړوند او مربوط ګڼي ، کوم چې په لاندیني انګرېزي متن کښې

یې تعریف او معنی ښودل شوې  !

 Diwali comes from the

Sanskrit word deepavali, meaning “row of lights.” It marks the triumph of light over darkness, of good over evil. Though Diwali traditions vary according to region and religion, the myths and historical stories behind the holiday share themes of justice and liberation.

مخکښې له دې ، چې د « دیوالي » کلمې یا د نامه په معنې او څرنګوالي خپل نظر  پشایې /آریک ژبې له اړخه ورکړم ، غواړم د پشایې او سنسکریت ژبې د موروالي او لوروالي په اړوند د ښاغلي لوی افغان پروفیسور محمد پرویش شاهین صاحب نظر په همدغه ځای کښې له ښاغلو لوستونکو سره شریک کړم !

پشاي ژبه:

 يوه زړه پخه او پوره ژبه ده کومه چی په لری وختو کی د نورو ډيرو سيمو پرته په لوی لغمان او ګلرنګه کاپيسا کی ډيره چلنده او ښيرازه ژبه وه

 د اسلام قبلولو نه اګاهو د لغمان خلقو دوه مذهبونه خپل کړی و کوم چی په ورستې کی د هندو شاهيه خلقو دغه دواړه هندو مت او بده مت خپل کړی وو خو هندو شاهيه دا لويه غلطی اوکړه چی د پشاي پر ځای ي سنسکرت خپله سرکاری ژبه کړه

 اوس اوس راته د يو هندی لوی ليکوال نه مالومه شوه چی د هنزا خلق او ژبه ي چی کوم دواړه چی تردی دمه نا مالوم دی دا ژبه او قام پشاي اړخ ته لټول په کار دی

 نو ما خو څه کار غوندی د هونزا په خلقو او ژبه کړی هم دی او د ايچ ای سی رساله کی می چاپ کړی هم او څه لږ غوندی مي په پشاي هم کړی دی

 خو ددواړو په يو والی او يا په نزديکت نه وم خبر خو ځه يو ځل به بيا هونزا ته ورشم

 مينه او مننه

د ښاغلي مشر استاد شاهین صاحب  د لوړو معلوماتوڅخه دا په ډاګه شوه ، چې د پشایې/ آریک ژبه د سنسیکریت ژبې مور او مشره ژبه ده !

که اوس مونږ  په اصطلاح د  لرغونو هندي آریائیانو د « دیوالي » نوم د هند و اروپایې ژبو د مور په ژبه ( آریک/ پشایې ) ژبه توضیح او تشریح کړو ، دا به یې رښتینې معنا او ورکښې ننی د هندي مذاهبو مفهوم پوره افاده کیږي !

ه دیوالي نوم په  ي Diwali د / پشایې / آریک ) ژبه کښې یو ترکیبي نوم او له دوو د پشایې ژبې د نومونو څخه جوړ شوی دی :

• دیوه = رڼا = روشنی
• آلي = لوړ= بلند .

دیوه + الي = دیوالي ، یعنې :

د (رڼا پورته کیدل).د ( رڼا په تورتم بریالیتوب او د حق پر باطل حاکمیت ) دی .

برسېره پر دې  په پشایې ژبه کي ، د ( دیوالي ) نوم د پشایې ژبې د ( دیک = ورکول = دادن ؛ له مصدر څخه او ( الېک = لوړیدل ، پورته کیدل) د مصدر څخه په لاس راځي :

 د( دی ، دیا  = وریېکړه، = بده )په معنا او  الي = پورته کوي )

ډیوه + الي = ډیوه +الي Diw+ Ali = Diwali.

دا وو په پشایې ژبه کښې د لرغوني آریایې نوم د ( دیوالي Diwali) نوم معنا او څرنګوالی دا چې ، نوموړی د ( دیوالي ) نوم د ننۍ پشایې ژبې ادبي ملکیت دی !

د ښاغلو ژب پوهانو او دژبې استادانو څخه هیله کوم ، چې د نوموړې څېړنې په اړوند خپل علمي او ادبي نظر راسره شریک او لارښودنه وکړي.

په درنښت / منیک .

16/11/2024

احمدجان ماڼو

تالار