بازی سطرنج استراتژیک امریکا در افغانستان:
دعوت کانگرسمن بورچت از «رئیسجمهور صالح»
مقاله ذیل را قبلا به انگلیسی نشر کرده ام:
ترجمه دری در ذیل تقدیم است:
دعوت کانکرسمن “تیم بورچت” از امرالله صالح، که او را در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) «رئیسجمهور» خطاب کرد، عکس العمل حسابشده ایالات متحده به منظره در حال تغییر جیوپالیتیک افغانستان را نشان میدهد. بورچت در پست خود نوشت:
«من از رئیسجمهور @AmrullahSaleh2 دعوت کردهام که در واشنگتن با من دیدار کند و درباره آینده افغانستان و مردم آن بحث کند. تا زمانی که طالبان کنترل افغانستان را در دست داشته باشد، این کشور تهدیدی برای ایالات متحده باقی خواهد ماند.»
این دعوت بالاتر از یک حمایت نمایشی است و نشاندهنده تلاش آگاهانه ایالات متحده برای مقابله با تعمیق روابط روسیه با طالبان از طریق برجستهسازی صالح به عنوان چهرهای محوری در جمع مخالفان افغانستان است. خطاب کردن صالح به عنوان «رئیسجمهور» نیز نشان میدهد که ایالات متحده بهطور ضمنی از اشرف غنی، رئیسجمهور سابق افغانستان که در جریان تصرف طالبان از کشور فرار کرد، فاصله گرفته است. غنی پیشتر با اشاره به رهبران تاریخی افغانستان مانند امیر دوستمحمد خان که پس از تبعید به قدرت بازگشت، به بازگشت احتمالی خود اشاره کرده بود. با این حال، روابط صالح با ایران و روسیه نشان میدهد که اگرچه او ممکن است مهرهای مفید در ستراتیژی جیوپالیتیک ایالات متحده باشد، اما بهطور کامل قابل اعتماد نیست.
مقابله ایالات متحده با نفوذ روز افزون روسیه
دعوت بورچت همزمان با افزایش دخالت روسیه در افغانستان انجام شد، بخصوص در زمانی که مسکو در تلاش است مرزهای جنوبی خود را تثبیت و نفوذ خود را در آسیای مرکزی گسترش دهد. سفر اخیر “سرگئی شویگو”، مسئول امنیت ملی روسیه به مقامات افغان، اهداف استراتژیک مسکو را به وضوح نشان میدهد. احتمال حذف طالبان از فهرست سازمانهای ممنوعه روسیه نیز طرزالعمل عملگرایانه مسکو برای مشروعیت بخشیدن به طالبان به عنوان حاکمان افغانستان را نشان میدهد.
با وجود این تلاشها، روسیه با چالشهای فزایندهای مانند جنگ مداوم در اوکراین و تصادمات و جنگ های اخیر در سوریه مواجه است. واشنگتن این وضعیت را فرصتی برای بهرهبرداری از این آسیبپذیریها میبیند و از طریق برجستهسازی چهرههای ضد طالبان مانند صالح، قصد دارد روایت روسیه را مختل کند. ارتباطات صالح با ایران و روسیه این وضعیت را پیچیدهتر میکند و نشان میدهد که اگرچه او میتواند ابزاری ارزشمند برای ایالات متحده باشد، اما همسویی او با منافع واشنگتن همچنان نامشخص است و نیاز به اداره کردن دقیق دارد.
تغییر در ستراتیژی ایالات متحده: از دخالت نظامی به نفوذ جیوپالیتیک
پس از چندین دهه تصادمات عسکری و جنگ و سرمایهگذاری ۲ تریلیون دالری در افغانستان، ایالات متحده از دخالت مستقیم عسکری به ستراتیژی متمرکز بر نفوذ جیوپالیتیک تغییر جهت داده است. این تغییر با دکترین «اول آمریکا» همخوانی دارد و بر دیپلماسی بهجای مداخلات پرمصرف تأکید میکند.
دعوت بورچت از صالح نشاندهنده این چرخش است، که از قدرت نرم برای به سوال بردن مشروعیت طالبان و مقابله با نفوذ روسیه استفاده میکند. ایالات متحده با برجستهسازی صالح — علیرغم ظرفیت محدود نظامی و ائتلافهای مشکوک او — تلاش دارد تا بدون تعهد به منابع مالی یا نظامی قابل توجه، برتری روسیه را به چالش بکشد. پوتانشل صالح به عنوان ابزاری برای مقابله با طالبان غیرقابل انکار است، اما روابط او با قدرتهای رقیب، او را به ابزاری دو لبه در این بازی شطرنج جیوپالیتیک تبدیل کرده است.
به حاشیه راندن اشرف غنی
با به رسمیت شناختن صالح به عنوان «رئیسجمهور»، ایالات متحده همچنین فاصله گرفتن خود از اشرف غنی را نشان میدهد. غنی تلاش کرده است با مقایسه خود با پادشاهان تاریخی افغانستان مانند امیر دوستمحمد خان که پس از تبعید به قدرت بازگشتند، جایگاه سیاسی خود را احیا کند. با این حال، روایت غنی از بازگشت پیروزمندانه به حاشیه رانده شده و صالح اکنون به عنوان گزینه اصلی در برابر طالبان مطرح شده است.
این اقدام نشان میدهد که واشنگتن دیگر غنی را به عنوان رهبر آینده افغانستان نمیبیند. در عوض، ایالات متحده روی صالح شرطبندی میکند، فردی که با وجود ارتباطاتش با ایران و روسیه، مشکل فوریتری برای طالبان و فرصتی برای مقابله با نفوذ روسیه ارائه میدهد.
بازی سطرنج جیوپالیتیک با روسیه
افزایش تعاملات روسیه در افغانستان بخشی از یک استراتژیوسیعتر است تا خلأ ناشی از خروج ایالات متحده را پر کند و خود را به عنوان یک نیروی تثبیتکننده در آسیای مرکزی معرفی کند. با این حال، دعوت از صالح به ایالات متحده این پیام را میدهد که واشنگتن هنوز یک بازیگر تأثیرگذار در آینده سیاسی افغانستان است.
این اقدام استراتژیک یادآوری میکند که ایالات متحده همچنان میتواند از حمایتهای ایدئولوژیک و سمبولیک برای به مشکل کشیدن سلطه روسیه در منطقه استفاده کند. ارتقای صالح روایت روسیه را پیچیدهتر میکند، بخصوص از آنجا که او روابطی با ایران و روسیه دارد که ایالات متحده ممکن است آن را بهرهبرداری کند و در عین حال به وفاداری واقعی او مشکوک باشد.
نتیجهگیری
دعوت بورچت از امرالله صالح چیزی وسیعتر از یک حرکت دیپلماتیک است — این یک مانور استراتژیک برای مقابله با نفوذ روسیه در افغانستان است. با به رسمیت شناختن صالح به عنوان «رئیسجمهور» و کنار گذاشتن اشرف غنی، ایالات متحده نشاندهنده تغییری در راهبرد خود است که بر استفاده از قدرت نرم و رهبریسمبولیک تمرکز دارد تا مداخله نظامی مستقیم. با این حال، روابط صالح با ایران و روسیه پیچیدگی بیشتری به این بازی سطرنج جیوپالیتیک میبخشد و نشان میدهد که اگرچه او میتواند یک متحد مفید باشد، اما کاملاً قابل اعتماد نیست. این اقدام حسابشده تضمین میکند که ایالات متحده همچنان یک بازیگر فعال در صحنه افغانستان باقی بماند و تعهد خود را به مقابله با نفوذ روسیه و شکلدادن به آینده افغانستان تأیید میکند.
د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه
د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :
Support Dawat Media Center
If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320
Comments are closed.