په نړیوال سیاست کې د قدرت توازن

رانډال ایل. شویلر
په آنلاین ډول خپور شوی: د 2016 کال د می 9
ژباړه: نصيراحمد څپاند
لنډیز:
د قدرت توازن – یوه پېچلې، مبهمه او څو اړخیزه اصطلاح چې د بحثونو لاندې ده او بېلابېل تعریفونه لري – د ریالیزم له نظره د نړیوال سیاست اساسي نظریه ګڼل کېږي. د قدرت توازن سیسټم هغه حالت دی چې پکې د دولتونو ځواک د نورو دولتونو په ځواک سره محدود او متوازن کېږي. کله چې د یوې ملت ځواک دومره زیات شي چې نور ځواکمن دولتونه یې ګواښ احساس کړي، یو مقابل ائتلاف رامنځته کېږي ترڅو دغه لوړیدونکی ځواک محدود کړي. په دې ډول، د نړۍ د واکمنۍ لپاره هره هڅه بې‌ پایلې پاتې کېږي. د قدرت توازن لپاره لږ تر لږه دوه یا له دې زیات مساوي ځواکمن لوبغاړي، د خپلواکي ساتلو غوښتونکي دولتونه، د اتحاد انعطاف‌پذیري، او د جګړې لپاره چمتووالی اړین دی.
په اصل کې، د قدرت توازن د نړیوال نظم یو ډول دی. خو نظریه‌ پوهان د دې سیسټم د عادي عملیاتو په اړه مختلف نظرونه لري. د جوړښتي ریالیزم پلویان د دې نظریې یوه “خودکاره” نسخه وړاندې کوي چې پکې سیسټم توازن په خپله، د دولتونو د خپلو محدودو ګټو د تعقیب په نتیجه کې، یو طبیعي او نه‌پېژندل شوی پایله ده. د قدرت د توازن پخوانۍ نسخې بیا د “نیمه‌خودکاره” نظریې سره موافقې وې، چې پکې یو “توازن راوړونکی” دولت د سیسټم د توازن لپاره هڅې کوي.
د بریتانوي مکتب خبرې په دې اړه د قدرت توازن د “لاس‌وهنیزه” سیسټم په توګه بیانوي، چې پکې توازن د ډیپلوماټانو او سیاست‌والو مهارتونو، د ملتونو د ګډ احساس، او د سیسټم د ساتلو د اړتیا پر اساس رامنځته کېږي.
نیوکې:
لکه څنګه چې یوه نظریه چې په ۱۶مه پېړۍ کې رامنځته شوې، د قدرت توازن له نیوکو بې برخې نه دی. لیبرالان ادعا کوي چې نړیوالې اړیکې د نړیوالتوب، دیموکراتیکې سولې، او نړیوالو بنسټونو له امله له قدرتي سیاستونو څخه بهر شوي دي. کانسټرکټیوېسټان بیا وايي چې د قدرت د توازن نظریه یوازې پر مادي ځواکونو تمرکز کوي او د ګواښونو او ائتلافونو په جوړښت کې د ارزښتونو او هویتونو اهمیت له پامه غورځوي. ریالېستان خپله پوښتنه کوي چې ولې د سړې جګړې له پای ته رسېدو راهیسې کوم نړیوال قدرت توازن نه دی رامنځته شوی.
مقدمه:
د قدرت د توازن نظریه د رنسانس په وخت کې د نورو برخو (اخلاق، هنرونه، فلسفه، قانون، طب، اقتصاد، او علوم) څخه د یوې استعاري مفکورې په توګه رامنځته شوه. په هر ځای کې چې د توازن مفهوم کارول شوی، دا د طبیعت د یو قانون په توګه ګڼل کېده چې د نظم، سولې، عدالت، انصاف، منځلاري، همغږي، او ښکلا په څېر شیانو بنسټ جوړوي.
د معاصرو مفکورو پراختیا:
هنس مورګنتاو په دې اړه وویل چې د څو ملتونو د ځواک غوښتنې، چې هر یو یې د وضعیت د ساتلو یا بدلولو هڅه کوي، په طبیعي ډول د قدرت د توازن حالت رامنځته کوي. په ورته ډول، کینیټ والټز هم ویلي: “لکه څنګه چې طبیعت تش ځای نه مني، نړیوال سیاست هم غیر متوازن ځواک نه مني.”
د سیاست جوړونکو لیدلوری:
د ځواک د توازن ساتل او د ځواک تشې ډکول یوازې د طبیعت قوانین نه دي، بلکې د سیاسي بهیر له لارې څرګندېږي. د سیاست جوړونکي د کورني او نړیوالو ګټو تر منځ انډول ته پام کوي او خپلې پرېکړې د سیاسي اجماع او تحلیلونو په اساس کوي. د دې لپاره، قدرت د ملتونو په منځ کې د ګډې هڅې له لارې ساتل کېږي او د اړتیا په وخت کې جګړه یو اختیار ګڼل کېږي ترڅو د توازن ساتنه وشي.
پایله:
د قدرت توازن سیسټم د نړیوالو اړیکو د تیورۍ یو اساسي عنصر دی چې د داخلي او خارجي سیاستونو ترمنځ د اړیکو په اساس پرمخ ځي. دولتي مشرانو ته دا مهمه ده چې د نړیوال جوړښت فشارونه په نظر کې ونیسي او د خپلې بقا لپاره مناسب اقدامات وکړي.
سرچينه: اکسفورد ډاټکام

د منځنى ختيځ په اړه د جدید سایکس-پیکو معامله