د افغانستان د سیمه ییز موقعیت ستونزه

نور وهاب څپاند

116

افغانستان، که غواړي د آسیا پاسیفیک، اندوپاسیفیک، جنوبي او منځنۍ آسیا د تعاملاتو فعاله برخه شي، باید څو مهم اقدامات وکړي:
۱. متوازن بهرنی سیاست او غیرجانبداري
افغانستان باید د امریکا او چین ترمنځ د سیالیو ښکار نه شي او د دواړو زبرځواکونو سره متوازنې اړیکې وساتي. دا کار د اقتصادي همکاریو او متقابل احترام پر بنسټ کېدای شي. د اندونیزیا، ملیشیا او سنګاپور سیاستونه ښه مثالونه دي، ځکه هغوی د دواړو زبرځواکونو ترمنځ متوازن رول لوبوي.
۲. د اقتصادي زېربناوو پراخول او د نړیوالو پانګوالو جلبول
افغانستان باید خپلې طبیعي زېرمې، موقعیت، او اقتصادي پوتانسیل په سمه توګه وکاروي. د دې لپاره اړینه ده چې:
• د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز (CPEC) ته بدیلې لارې برابرې کړي، څو افغانستان د منځنۍ آسیا او جنوبي آسیا ترمنځ یو مهم ترانزیټي مرکز شي.
• د چابهار بندر له لارې د ایران او هند سره، او د ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند (TAPI) پروژې له لارې د سیمې هیوادونو سره اقتصادي همکاري باثباته کړي.
• نړیوال پانګوال وهڅوي چې د افغانستان په کانونو، کرنې، انرژۍ او ټرانزیټي سکټورونو کې پانګونه وکړي.
۳. د سیمه‌ییزو سازمانونو فعاله غړیتوب
افغانستان باید په لاندې سیمه‌ییزو سازمانونو کې خپل فعال رول پیاوړی کړي:
• د شانګهای همکارۍ سازمان (SCO)
• د اسین اتحادیه (ASEAN) سره د اړیکو پراخول
• د اقتصادي همکارۍ سازمان (ECO)
• د چین د کمربند او سړک (BRI) پروژه کې مؤثر ګډون
۴. د مغرضو ګاونډیانو د نفوذ کمزوری کول
د پاکستان، ایران او تاجیکستان ځینې کړۍ نه غواړي افغانستان باثباته او خپلواکه سیمه‌ییزه لوبغاړی شي. د دوی د نفوذ د کمولو لپاره افغانستان باید:
• بدیلې اقتصادي لارې پیدا کړي (د پاکستان له لارې د صادراتو انحصار پای ته ورسوي).
• د سیمه‌ییزو او نړیوالو قوتونو ملاتړ جلب کړي (د خلیج هیوادونو، ترکیې، اروپايي ټولنې، جاپان او کوریا سره اړیکې پراخې کړي).
• یو ملي، ټول‌منلی حکومت ولري چې د کورنیو ستونزو د حل له لارې بهرني فرصتونه وکاروي.
۵. د ملي ثبات او امنیت تأمینول
هیڅ هیواد د نړیوالو تعاملاتو برخه نشي جوړېدای تر څو چې امنیت، ثبات، او داخلي یووالی ونه لري. افغانستان باید:
• د ترهګرۍ، نشه‌يي توکو قاچاق، او افراطیت سره جدي مبارزه وکړي.
• یو جامع او ټول‌منلی سیاسي نظام رامنځته کړي، چې دننه ملي یووالی تقویه کړي.
په پایله کې؛ افغانستان کولای شي د آسیا پاسیفیک، اندوپاسیفیک، جنوبي او منځنۍ آسیا د تعاملاتو مهمه برخه شي، خو دا کار د اقتصادي پیاوړتیا، متوازن سیاست، سیمه‌ییزو سازمانونو کې د ګډون، او داخلي ثبات له لارې ممکن دی. د مغرضو ګاونډیانو نفوذ کمېدل یوازې هغه وخت ممکن دي، چې افغانستان خپل اقتصاد باثباته کړي، متنوع بهرني شریکان پیدا کړي او د ستراتیژیکو همکاریو لپاره نوي فرصتونه رامنځته کړي.

ګواښونه او ترې د وتلو حل لارې

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320

Comments are closed.