جنگ تمام عیار تجارتی امریکا با جهان بکجا می انجامد؟

آیا ممالک صادر کننده به ایالات متحده اقدامات تلافی جویانه بر ضد تعرفه های دونالد ترامپ وضع خواهند کرد؟ و یا اینکه مطابق دلخواه دونالد ترامپ ممالک صف خواهند بست تا دو به دو با ترامپ مذاکره کرده و بهترین راه حل را برای خود تقاضا کنند؟ آیا این برهم زدن نظم تجارتی موجودهٔ جهانی توسط دونالد ترامپ سنجیده و پلان شده است و یا از روی بلند پروازی غیر منطقی؟

هوارد لوتنیک وزیر تجارت آمریکا تعجب میکند که چرا ممالک خارجی بر علیه تعرفه های ترامپ اقدام متقابل میکنند؟ اما سوال اصلی در آن است که آیا امریکا میتواند با تمام دنیا در یک جنگ تجارتی برنده باشد؟ خطر آن موجود است که بحران اقتصادی امریکا که با سقوط بازارهای اسهام شرکتهای امریکایی آغاز شده، با افزایش انفلاسیون، بیشتر شدن بیکاری، از دست دادن بازارهای خارجی برای محصولات امریکایی، بسوی یک کساد اقتصادی روان است شدید تر نماید.

اما هوارد لوتنیک معتقد است که امریکا به جانب کساد اقتصادی نخواهد رفت و از ممالک جهان میخواهد که بر ضد تعرفه های ترامپ اقدام متقابل نکنند. او میگوید امریکا بزرگترین خریدار اجناس و امتعهٔ ممالک خارجی در دنیا است و این ممالک نباید در مقابل تعرفه های امریکا اقدام متقابل کنند زیرا ترامپ صرف میخواهد صنایع را به امریکا باز گرداند. آیا او راست میگوید و ممالک دیگر به توصیه های اوگوش خواهند داد؟ گفته میشود هوارد لوتنیک یکی از چهره های اصلی در عقب انقلاب تعرفه های ترامپ می باشد.

اما کانادا و چین اقدامات متقابل تعرفه های گمرکی را برضد دونالد ترامپ آعلان کرده اند. در عین زمانیکه چین وضع 34% تعرفه بالا واردات از امریکا واردات از امریکا را اعلان کرده است به خریداری هرچه بیشتر طلا اقدام کرد و باندهای بیشتر خزانه داری امریکا را فروش نمود تا میزان ذخایر دالری خودرا کاهش دهد. اقدامات تجاری امریکا طوری دیزاین شده تا ارزش دالر امریکایی در بازار های دنیا کاهش یابند و چین برای جلوگیری از خسارات احتمالی در ارزش ذخایر خود این اقدام را نموده است.

امریکا نقش خودرا در تجارت دنیا قویتر از آنچه است ارزیابی کرده است. بسیار امکان دارد تا کشورهای اروپایی، چین و سایر ممالک بریکس میزان تجارت خودرا با ایالات متحده کاهش دهند و بازارهای جدیدی به عوض بازار امریکا  را جستجو نمایند. تحقق این امر ضربهٔ سختی به اقتصاد امریکا وارد خواهد کرد و بحران اقتصادی را در امریکا که با سقوط بازارهای اسهام شرکتهای امریکایی آغاز شده، با افزایش انفلاسیون، بیشتر شدن بیکاری، از دست دادن بازارهای خارجی برای محصولات امریکایی، بسوی یک کساد اقتصادی روان است شدید تر نماید.

برای امریکا و بخصوص دونالد ترامپ سازمانهای بین المللی مانند ملل متحد، سازمان صحی جهان، سازمان تجارت بین المللی، ناتو و امثالهم وجود نه دارند، تنها کشورها بطور جداگانه، آمریکا و 200 کشور در سراسر جهان وجود دارد. من معتقدم استراتژی ترامپ این است که او میخواهد کل سیستم چندجانبه بین المللی را برهم زند. بنابراین او دوست ندارد بخشی از یک سیستم چند جانبه باشد که در آن تصمیمات با 200 کشور دیگر مشترک است. بنابراین او می خواهد به نوع تعامل دوجانبه بین ایالات متحده و سران دولت های دیگر کشورها به صورت یک به یک، به صورت دوجانبه حرکت کند. و بنابراین با در نظر گرفتن این مفهوم، افزایش تعرفه های گمرکی برای ترامپ راهی است برای خروج تقریباً عملی از WTO سازمان تجارت جهانی، برهم زدن قوانین سازمان تجارت جهانی، و سپس رفتن به مرحله دوم، که آغاز بحث و مذاکره با کشورها بطور دوجانبه است که در آن او فکر میکند قادر است این ممالک را تهدید نموده تابع پیروی قا اقدامات او نماید. بنابراین او اساساً تعرفه را با این و نه با آن کشور برای این محصول و نه برای آن محصول کاهش می دهد یا افزایش می دهد، سعی می کند منافع را برای خودش به حداکثر برساند، با این دیدگاه که شاید بخشی از صنایع تولیدی نیز به ایالات متحده بازگردد.

 این دقیقاً همان کاری است که او می خواهد انجام دهد. او می‌خواهد ابتدا تعرفه‌ها را بر همه در سراسر جهان اعمال کند. به همین دلیل او به این اعداد تعرفه متقابل رسید، ارقام بسیار بالا، آن هم به شکلی که بسیار غیرعادی محاسبه شده اند. توقع طوری است که کشورها به عقب برمی‌گردند و برای مذاکره با او تماس می‌گیرند و این باعث می‌شود او احساس کند که قدرت را دارد تا آنها را ترسانده تابع اقدامات خود نماید. وقتی احساس می کنید قدرت دارید، بهتر می توانید مذاکره کنید. این دقیقاً همان کاری است که او می خواهد انجام دهد. او نمی خواهد طبق قوانین WTO زندگی کند، جایی که او موظف است از بندهای MFN یا “ملت مورد علاقه” برای همه کشورها استفاده کند. این بدان معناست که اگر ایالات متحده بر یک کشور تعرفه وضع کند، باید دقیقاً همان تعرفه را بر واردات امتعهٔ هر کشور دیگری اعمال کند. او نمی خواهد این کار را انجام دهد. او می خواهد اول با تعرفه های بسیار بلند همه را بترساند بعد برود با مذاکرات دوجانبه به صورت انفرادی کم کند. توقع آن است که کشور ها یکی پس از دیگری با او تماس می گیرد و برای کاهش دوجانبه مذاکره می کند، بنابراین او تا زمانی که کشورها با دیدگاه او کنار بیایند، ادامه خواهد داد. به عنوان مثال، ویتنام قبلاً اقداماتی را برای تماس با ترامپ، درخواست کاهش تعرفه انجام داده است و ترامپ تا چه زمانی این استراتژی را حفظ خواهد کرد؟ تا زمانی که کشورها به سراغ او بیایند.

 هر کشوریکه زودتر اقدام کند نسبت به سایرین که بعداً می آیند، مزیتی خواهد داشت. در این راستا هند مذاکرات تجارتی خودرا با ترامپ از ماه فبروری در واشنگتن حین مسافرت مودی آغاز کرده بود. آیا هند در مقابل تعرفه های گمرکی ترامپ اقدام متقابل میکند؟ دونالد ترامپ بالای واردات امریکا از هند 26% تعرفهٔ گمرکی وضع کرد. با آنکه این میزان تعرفه بالا هند کمتر از 46% بالای ویتنام و میزان تعرفه های ترامپ بالای یکتعداد ممالک شرق و جنوب شرق آسیاست، اما در نتیجه بازارهای بورس یا اسهام هند بدترین روز معاملاتی خود را در 10 ماه گذشته داشتند. با وجود این اقدام یکجانبه، مقامات هندی می گویند دهلی نو اقدام تلافی جویانه ای علیه ایالات متحده انجام نخواهد داد.

در مورد اینکه چه کسی ابتدا برای مذاکره در یک بحث شرکت می کند، کمی رقابت وجود دارد. این وضعیت به ترامپ قدرت می دهد. او می گوید، من اکنون پادشاه هستم. مثلا خواهد گفت من برای همه تعرفه 34 درصد، برای شما 20 درصد وضع میکنم! حالا شما بیایید با من صحبت کنید و بیایید با هم مذاکره کنیم که از اینجا به کجا برویم. برای او سازمان ملل متحد وجود ندارد. ناتو وجود ندارد. اتحادیه اروپا وجود ندارد. تنها کشورها، آمریکا و 200 کشور در سراسر جهان وجود دارد. من معتقدم استراتژی ترامپ این است که او میخواهد کل سیستم چندجانبه بین المللی را متزلزل کند. طوریکه در بالا گفته شد همه سازمان‌های بین‌المللی، سازمان صحی جهان، سازمان ملل متحد، بانک جهانی، و WTO، سازمان تجارت جهانی، او دوست ندارد بخشی از یک سیستم چند جانبه باشد که در آن تصمیمات با 200 کشور دیگر به اشتراک گذاشته می‌شود. او می خواهد به یک نوع تعامل دوجانبه بین ایالات متحده و سران دولت های دیگر کشورها به صورت یک به یک، به صورت دوجانبه حرکت کند.

 چین مایل است این پیام را به ترامپ بفرستد که هر کاری ترامپ انجام دهد، چین با آن عمل مطابق خواهد کرد. این می تواند برای اقتصاد و تجارت جهانی منفی باشد. اما همچنین دلیل آن این است که چین با تهدید به تشدید تنش، می‌تواند ترامپ را متقاعد کند که تعرفه‌ها علیه واردات چین را کاهش دهد.

 زیرا یک نکته مهم را به یاد داشته باشیم، چین بر واردات از ایالات متحده تعرفه وضع نکرد. آنها فقط گفتند که می کنند، اما هنوز این کار را نکرده اند. تاریخ را اعلام نکرده اند. آنها فقط به عنوان یک تهدید لفظی می گویند که ما نیز 34 درصد انجام خواهیم داد، اما واقعیت این است که در حال حاضر هیچ تعرفه واردات امتعهٔ آمریکایی به چین وجود ندارد. این درها را برای چین باز می کند تا با ترامپ در مورد کاهش در ازای رفع تهدید مذاکره کند. صادرات چین به ایالات متحده هنوز زیاد است، اما نسبت صادرات چین به ایالات متحده نظر به کل تولید ناخالص داخلی چین بسیار کاهش یافته است. در سال 2010 صادرات کلی چین نظر به تولید ناخالص داخلی آن 32 درصد بود. چین بسیار متکی به صادرات بود. اکنون نسبت صادرات به تولید ناخالص داخلی حدود 18 درصد است، یعنی تقریباً نصف. صادرات به ایالات متحده بخشی از آن است. ما می‌توانیم محاسبه را به این صورت انجام دهیم، حتی اگر صادرات امتعهٔ چینی کاهش 10، 20 درصدی را تجربه کنند، این 10، 20 درصد از 20 درصد از 20 درصد است و بنابراین اثر آن بر چین صفر خواهد بود. و حتی چین میتواند با افزایش صادرات به کشورهای آسیان آنرا جبران کرد. بنابر آن به نظر من تغییر جهت صادرات چین از ایالات متحده بیشتر به سمت کشورهای همسایه ASEAN، و شاید حتی بیشتر بطرف جاپان، کوریا و استرالیا صورت بگیرد. به همین دلیل است که من فکر می‌کنم شاید در کوتاه‌مدت، یک سال، تولید ناخالص داخلی می‌تواند تعدیل‌هایی غیرمادی داشته باشد، اما پس از آن به چین ثبات  درازمدت بیشتری برای تجارت با شرکای نزدیک‌تر می‌دهد.

هر کشوری منافع خاص خود را دارد. همه کشورها با ایالات متحده مازاد یا کسری دارند، اما همه آنها مشمول یک تعرفه هستند، 20 درصد برای همه. برخی از کشورها از این 20 درصد سود می برند زیرا در غیر این صورت تعرفه بیشتری دریافت می کردند و برخی کشورها ضرر می کردند، می توانستند کمتر دریافت کنند. عکس العمل به طور طبیعی متفاوت است. راهی که آنها می خواهند این کار را انجام دهند این است که آنها دو امکان در پقابل دارند. یا به عنوان اتحادیه اروپا برای کاهش تعرفه ها مذاکره می کنند، یا کشورها به صورت انفرادی برای مذاکره مستقیم با ترامپ می روند.

به نظر من امکان دوم بهترین است. چرا؟ یکی، چون ترامپ این را می‌خواهد، به خاطر داشته باشیم که در ابتدا گفتیم، او روابط دوجانبه می‌خواهد، نه چندجانبه. بنابراین ترامپ نمی خواهد با اتحادیه اروپا معامله کند. او می خواهد با هر یک کشورها جداگانه برخورد کند.

به نظر می رسد که امتعهٔ ایتالیایی به ایالات متحده با تولید ایالات متحده رقابت نمی کنند. هرگز یک شرکت ایتالیایی وجود نخواهد داشت که تولید خود را به ایالات متحده منتقل کند. ایتالیا در استراتژی ترامپ برای بزرگ کردن دوباره آمریکا نقشی ندارد. در عوض، آلمان می تواند، زیرا آلمان شرکتهای بزرگی دارد که به طور بالقوه می تواند در ایالات متحده سرمایه گذاری کند. بنابراین ترامپ ممکن است علاقه بیشتری به مذاکره با آلمان برای سرمایه گذاری شرکتی در ایالات متحده داشته باشد،. بنابراین استراتژی تفاضلی در چارچوب ساختار اقتصادی مختلف کشورهای اروپایی معنا پیدا می‌کند، زیرا کشورها می‌توانند به صورت جداگانه مذاکره کنند. اتحادیه اروپا ماه ها طول می کشد. بنابراین ملونی، صدراعظم ایتالیا، اکنون در چند روز آینده به ایالات متحده می رود تا دقیقاً همین کار را انجام دهد، تا یک به یک و دوجانبه مذاکره کند. برای او سازمان ملل وجود ندارد، ناتو وجود ندارد، اتحادیه اروپا وجود ندارد. فقط کشورها، آمریکا و 200 کشور در سراسر جهان وجود دارد.

سوال اساسی روز آن است که آیا جهان شاهد یک جنگ تمام عیار تجارتی با ایالات متحده خواهد بود و یا اینکه مطابق دلخواه دونالد ترامپ ممالک صف خواهند بست تا دو به دو با ترامپ مذاکره کرده و بهترین راه حل را برای خود تقاضا کنند؟ جواب این سوال از یکطرف بستگی به اهمیت بازار تجارتی امریکا برای ممالک مختلفهٔ جهان بطور انفرادی دارد یا ممالک بازارهای جدیدی را قادر خواهند شد به عوض امریکا پیدا کنند!

8 اپریل 2025

بز در جان کندن قصاب در غم چربو