بازی ناکام پاکستان: چگونه اسلام‌آباد با استفاده از تروریزم و باج‌گیری اتمی تلاش می‌کند تا جایگاه خود را حفظ کند

مقاله ذیل را قبلا به انگلیسی در سایت های لینکدین، ایکس و دعوت میدیا نشر کرده ام

Pakistan’s Failed Old Game: How Islamabad Exploits Terrorism and Nuclear Blackmail to Cling to Relevance

ترجمه دری در ذیل تقدیم است.

پس از یک حمله وحشیانه تروریستی در کشمیر تحت اداره هند تضاد و تصادمات میان هند و پاکستان ، به شدت افزایش یافته است. در ۲۲ اپریل ۲۰۲۵، افراد مسلح بر سیاحان در پهلگام حمله مسلحانه کردند که در نتیجه ۲۶ نفر، عمدتاً سیاحان هندی، کشته شدند. گروه شورشی موسوم به «مقاومت کشمیر» مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت — گروهی که هند به درستی آن را به‌عنوان شاخه‌ای از سازمان تروریستی پاکستانی لشکر طیبه می‌شناسد؛ سازمانی که خود توسط تشکیلات عسکری پاکستان پرورش یافته است. در پاسخ، هند تحت رهبری صدراعظم نریندرا مودی دیپلمات‌های پاکستانی را اخراج کرد، بندر سرحدی واگه را بست و معاهده آب‌های سند را به حالت تعلیق درآورد — اقدامی تاریخی که منطقه را به شدت نگران کرده است. پاکستان طبق معمول دست داشتن خود را انکار کرده و در عکس العمل، حریم هوایی خود را به روی پروازهای هندی بست و تجارت با هند را تعلیق نمود.

اما حقیقت روشن است: پاکستان از دیرباز تروریزم را به عنوان ابزاری استراتژیک برای پیشبرد اهداف جیوپولیتیکی خود به کار برده است، و حوادث امروز فقط تازه‌ترین فصل از این سناریوی خطرناک و بی‌رحمانه است.

از زمان تأسیس خود در سال ۱۹۴۷، پاکستان به طور مکرر از گروه‌های جهادی نیابتی استفاده کرده تا اهدافی را که عسکری و تشکیلات استخباراتی‌اش نتوانسته‌اند از راه جنگ متعارف به دست آورند، تحقق بخشد. از شورش در کشمیر گرفته تا جهادگرایان در افغانستان، ردپای اسلام‌آباد در تمام جنبش‌های عمده تروریستی که جنوب آسیا را بی‌ثبات ساخته‌اند، مشهود است. لشکر طیبه، جیش محمد، و مجموعه‌ای از گروه‌های مشابه با تأیید صریح و اغلب کمک فعالانه اردوی پاکستان و سازمان استخبارات بین‌الخدمتی (ISI) فعالیت کرده‌اند.

اکنون که ایالات متحده روابط خود را با هند مستحکم‌تر می‌سازد، پاکستان خود را در صحنه جهانی به طور فزاینده‌ای منزوی می‌بیند. کشوری که زمانی “متحد خط مقدم” در جنگ به‌اصطلاح علیه ترور امریکا بود، امروز به‌عنوان بازیگری دوچهره افشا شده است — کشوری که همزمان با قبول کمک‌های غرب، به گروه‌هایی که نیروها و منافع آمریکایی را هدف قرار می‌دادند، پناه می‌داد. حال که واشنگتن دیگر حاضر نیست این بازی‌های دوگانه را تحمل کند و هند به سرعت به قدرت مسلط منطقه‌ای تبدیل می‌شود، پاکستان بار دیگر به قدیمی‌ترین تکتیک خود برگشته است: تروریزم، همراه با تهدید به تشدید تصادمات اتمی، برای مجبور ساختن جهان به توجه کردن به پاکستان.

اما این بار، وضعیت داخلی پاکستان حتی از گذشته نیز بحرانی‌تر است. تهدیدات وجودی اسلام‌آباد نه از دشمنان خارجی، بلکه از داخل سرچشمه می‌گیرد. مناطق بی‌قرار بلوچستان و خیبر پختونخوا (منطقه تاریخی پشتون‌ها) مملو از خشم علیه حکومت مرکزی تحت سلطه پنجابی ها هستند. در بلوچستان، جنبش جدایی‌طلبانه‌ای که خواهان استقلال است، همچنان به دلیل دهه‌ها استفاده و استثمار منابع وافر اقتصادی بلوچستان و  سرکوب وحشیانه ملت بلوچ، شعله‌ور باقی مانده است. در مناطق پشتون‌نشین نیز خشم ناشی از عملیات‌های نظامی، آوارگی و تبعیض در انفجار است.

این بحران‌های داخلی با سقوط اقتصادی پاکستان تشدید شده است؛ اقتصادی که به نقطه بحرانی رسیده است. تا اوایل سال ۲۰۲۵، نرخ تورم در پاکستان به بالای ۲۵٪ رسیده است، در حالی که تورم مواد غذایی از ۳۵٪ بالاتر رفته و زندگی مردم عادی را ویران کرده است. ارزش روپیه پاکستانی طی یک سال گذشته نزدیک به ۳۰٪ کاهش یافته و به پایین‌ترین سطح در برابر دالر امریکا رسیده است. ذخایر اسعار خارجی به کمتر از ۴ میلیارد دالر کاهش یافته است — مقداری که فقط برای چند هفته واردات کافی است. تنها پرداخت قرضه ها حدود ۶۰٪ از بودجه فدرال پاکستان را می‌بلعد و فضای اندکی برای سرمایه‌گذاری در صحت، تعلیم و تربیه یا زیربنا باقی می‌گذارد. بیکاری به ۹.۲٪ رسیده و بیکاری جوانان حتی بالاتر است، که ناامیدی و سرخوردگی را در میان نسل جوان کشور دامن می‌زند. در همین حال، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی سقوط کرده و حتی متحدان سنتی مانند چین نیز تمایل کمتری به نجات اسلام‌آباد دارند، چرا که از سوءمدیریت و نبود اصلاحات خسته شده‌اند.

این بحران‌های داخلی ساختار ملی پاکستان را از درون از بین میبرد. با این حال، به جای پرداختن به ناکامی‌های داخلی، حاکمان اردوی پاکستان بار دیگر قمار با ثبات منطقه‌ای را انتخاب کرده‌اند. با سازماندهی حملاتی مانند حمله اخیر در کشمیر، اسلام‌آباد به دنبال دستیابی به چندین هدف است: بین‌المللی کردن مسأله کشمیر، یادآوری “وضعیت اتمی” خود به جهان، و منحرف کردن توجه‌ها از فروپاشی داخلی خود.

تعلیق معاهده آب‌های سند لحظه‌ای تعیین‌کننده است که می‌تواند تحرکات منطقه را برای همیشه تغییر دهد. برای دهه‌ها، این معاهده به عنوان نمونه از همکاری حتی در دوران خصومت آشکار عمل کرده بود. تصمیم هند به تعلیق آن نشان می‌دهد که دهلی نو دیگر سودی در ادامه دادن تظاهر به معقول بودن پاکستان نمی‌بیند. و حق هم دارد.

جامعه جهانی باید از برخورد با پاکستان به‌عنوان یک قربانی یا یک شریک درک ناشده دست بردارد. باید حقیقت را بپذیرد: پاکستان کشوری است که تروریزم را به‌عنوان ابزار سیاست خارجی متشکل کرده است؛ یک بازیگر سرکش مسلح به سلاح اتمی که از بی‌ثباتی تغذیه می‌کند. پاکستان نه یک ملت درمانده و مستحق دلسوزی، بلکه عامل آگاهانه بی‌نظمی است که برای حفظ جایگاه خود در صحنه جیوپولیتیک، حاضر است جان میلیون‌ها انسان را به خطر اندازد.

زمان آن فرا رسیده که جهان پاکستان را پاسخگو بداند، تشکیلات تروریستی آن را برچیند، رهبران اردوی آن را تحریم کند و از آرمان‌های مشروع مردم بلوچ و پشتون که زیر سلطه سرکوبگرانه آن رنج می‌برند، حمایت نماید. در غیر آن، این منطقه — و در حقیقت جهان — همچنان در سایه بازی‌های مرگبار اسلام‌آباد زندگی خواهد کرد.

موفقیت خاموش پوتین: چگونه مذاکرات ایالات متحده و ایران در عمان به نفع پلان ستراتیژیک کرملین است