په سویس کې د پښتنو پر ضد روانې توطئې او د هغې شالید

په سویس کې د پښتنو پر ضد روانې توطئې او د هغې شالید
تحلیلي او ژور نظر

سریزه
پښتانه د تاریخ په اوږدو کې د خپل خپلواک‌مزاج، مقاومت، دین‌محور فرهنګ او ارزښتناکو دودونو له امله نه یوازې د سیمې د تمدن یوه اغېزمنه برخه پاتې شوي، بلکې تل یې د استعماري او نړیوالو قدرتونو پام هم ځان ته را اړولی. دغه ځانګړتیاوې، که له یوې خوا د ویاړ سرچینه ده، نو له بلې خوا د دسیسو، تبلیغاتي یرغلونو او شعوري جګړو د نښه کولو سبب هم ګرځېدلې ده. له بده مرغه، دا یرغلونه اوس یوازې د جګړې په ډګر یا کورني سیاست کې نه‌پاتې کېږي، بلکې تر ټولو غیرمتوقع ځایونو، لکه بې‌طرفه سویس، ته هم رسېدلي، چیرته چې د بشري حقونو او بیان آزادۍ تر نامه لاندې، د پښتنو ضد نامرئي خو اغېزناک فعالیتونه روان دي.
په سویس کې د توطئې څرکونه
۱. سیاسي پناه او بدیل مشروعیت
په سویس کې یو شمېر هغه کسان سیاسي پناه ترلاسه کوي، چې د پښتني ټولنې له ارزښتونو او تاریخي پیوستون سره څرګند تضاد لري. دوی هلته د «فعالانو» یا «حقوق‌پالانو» تر عنوان لاندې راڅرګندېږي او هڅه کوي چې د پښتنو هویت له دین، دودیزو روایتونو، او تاریخي حافظې بېل کړي. دا اشخاص د نورو استخباراتي او استعماري اجنډاوو پر مټ، پښتني ټولنه د خپلې اصلي لار څخه منحرفه ښيي.
۲. ناروا استازیتوب او ناسم انځور وړاندې کول
په نړیوالو کنفرانسونو، سیمینارونو او فورمونو کې یو شمېر داسې اشخاص د پښتنو په استازیتوب خبرې کوي، چې نه د دوی له درد سره اشنا دي، نه له فرهنګي جوړښت سره، او نه یې د سیاسي یا ټولنیز برخلیک نمایندګي کولای شي. دوی هڅه کوي چې پښتانه د افراطیت، ښځو ضد فرهنګ، او بنسټپالنې د بیلګې په توګه نړیوالو ته معرفي کړي.
۳. د بشري حقونو تر نامه لاندې تبلیغاتي جګړه
په سویس کې مېشتې ځینې رسنۍ، سازمانونه او حلقې، د بیان آزادۍ له اصولو څخه ناوړه ګټه اخلي. د جعلي ویډیوګانو، ناسم راپورونو، او تحریف شویو کیسو په خپرولو سره، د پښتنو پر وړاندې یو داسې تصویر جوړوي، چې د دوی ملي تشخص ته تاوان رسوي او په نړیوالو ذهنونو کې د باور فضا تخریبوي.
د توطئې شالید او موخې
1. د پښتنو هویت تخریبول او تاریخي پیوستون پرېکول؛
2. د اسلامي ارزښتونو او دیني روحیې څخه د پښتنو واټن زیاتول؛
3. د نړیوال ملاتړ مخنیوی او پښتانه د منفي قوم په توګه معرفي کول؛
4. د پښتني سیاست د طبیعي رهبرۍ تشه رامنځته کول؛
5. د فرهنګي استعمار له لارې د شعور کنټرول.
د پښتنو واقعي ماهيت
ژبني او فرهنګي شالید: پښتو ژبه، دودونه، عنعنات، او قومي همبستګي.
تاریخي وجود: د غزنوي، لودي، سوری، او دراني امپراتوریو مشري.
سیاسي فطرت: د مقاومت، خپلواکۍ، او غیرمتمرکز قبیلوي آزادۍ تاریخ.
دیني پېوستون: اسلام ته ژمنتیا او د دیني ارزښتونو ژغورنه.
په وړاندې روانې توطئې
1. استعماري وېش: د ډیورنډ کرښه، د هویت تخریب، او د ملي حاکمیت کمزوري کول.
2. فرقه‌يي او قومي تفرقه: د داخلي شخړو تخم شیندل.
3. اقتصادي محرومیت: د پښتني سیمو له انکشافي پروژو محرومول.
4. تعلیمي شاتګ: د علم، پوهې، او څېړنیز بنسټونو کمښت.
5. میډیايي تحریف: د پښتنو منفي انځورونه، جعلي خبرونه، او کرکجن کمپاینونه.
6. جیوپولیټیکي ناوړه استفاده: د ترهګرۍ ضد جګړه د پښتني سیمو د ځپلو لپاره استعمالول.
د حل لارې او سپارښتنې
1. روڼ فکري او ژمن لیکوالۍ ته پراختیا ورکول، تر څو حقیقتونه په ژور تحلیل سره بیان شي.
2. په مهاجرو پښتنو کې شعور او سیاسي پوهه لوړول، څو د تبلیغاتي یرغلونو پر وړاندې مقاومت رامنځته شي.
3. د علمي، حقوقي، سیاسي او فرهنګي برخو کې نړیوال حضور پیاوړی کول، د ریښتیني استازیتوب لپاره.
4. د سویس او ورته هېوادونو د سیاستونو دقیق څار، او د بیان آزادۍ تر نامه لاندې د ناوړه استفادې مخنیوی.
5. د ټولنیزو رسنیو له لارې دفاعي او تعلیمي محتوا تولید او خپرول، چې د منفي تصویر مقابله وکړي.
پایله
په سویس کې د پښتنو پر ضد روانې توطئې که څه هم پټې، نرمې او غیرمستقیمې دي، خو اغېز یې ژور دی. دا پروسه یوازې هغه وخت مهارېدلی شي، چې پښتانه خپل فرهنګي، دیني، تاریخي او شعوري ځواکونه سره یو کړي. د احساساتي غبرګون پر ځای، د پوهې، تدبر، ملي یووالي او د نړۍ له فهم سره برابر عمل ته اړتیا ده. دا یوازینی تضمین دی، چې پښتون به د تاریخ پر مخ نه یوازې پاتې شي، بلکې د خپلو ارزښتونو دفاع هم وکړي.
اخذونه:
د افغان فرهنګي ټولنې راپورونه (2020–2023) – سویس کې د پښتني کډوالو فعالیتونه او ستونزې.
BBC Pashto, DW Pashto, VOA Deewa راپورونه – د پښتنو انځور په نړیوالو رسنیو کې.

د معاصرې سوداګرۍ لپاره د بازار اړتیاوو درک او د مشتری محوریت اهمیت