د دولتي چوکۍ تعریف، ډولونه، لارې، مسؤلیتونه او اصول

۱. تعریف:
د دولتي چوکۍ اصطلاح عموماً هغه رسمي مقام ته اطلاقېږي چې یو شخص د دولت د ادارې، خدماتو یا حاکمیت د تحقق په موخه، د حکومت په چوکاټ کې ورته ټاکل شوی وي. دغه چوکۍ د اساسي قانون، عادي قوانینو، اداري مقرراتو، ټاکنیزو بهیرونو یا د سیالۍ پر بنسټ ورکول کېږي، او له ځان سره ځانګړي صلاحیتونه، مسؤلیتونه او قانوني واکونه لري.
۲. د دولتي چوکیو ډولونه:
د دولتي ادارو چوکیو ډولونه د واک د سرچینې او دندې د طبیعت له مخې په لاندې برخو وېشل کېږي:
اجرائیه چوکۍ:
پدې برخه کې وزیران، معینان، والیان، رئیسان، د ادارو مشران او نور اداري چارواکي شامل دي چې د پالیسیو پلي کول، د خدماتو تنظیم او د دولت ورځنی مدیریت پر غاړه لري.
قضائیه چوکۍ:
لکه قاضیان، څارنوالان او د عدلي او قضايي ارګانونو کارکوونکي چې د قانون تطبیق، عدلي عدالت او قضايي خپلواکي ساتي.
مقننه چوکۍ:
د ولسي جرګې، مشرانو جرګې یا نورو تقنینیه ارګانونو غړي (وکیلان، سناتوران) چې د قانون جوړونې، نظارت او د دولت د کړنو ارزونه ترسره کوي.
تابع ادارو چوکۍ:
د خپلواکو کمېسیونونو، شوراګانو، دولتي شرکتونو یا نورو دولتي تابع بنسټونو مشرتابه څوکۍ چې ځانګړې دندې او واکونه لري، خو د دولت تر عمومي چتر لاندې فعالیت کوي.
۳. د دولتي چوکیو د ترلاسه کولو لارې:
ټاکنه:
د ولس له‌خوا د آزادو، شفافو او عادلانه ټاکنو له لارې، لکه د ولسمشر، وکیلانو یا شوراګانو غړو ټاکل.
تقرر:
د اساسي قانون او نورو نافذه قوانینو پر بنسټ، د جمهور رئیس یا نورو ذي‌صلاح چارواکو له‌خوا د اشخاصو ټاکنه، لکه وزیران یا معینان.
ازاد رقابت (سیالۍ):
د اصلاحاتو له‌ لارې، د شفافو او وړتیا پر بنسټ د استخدام بهیرونو له‌ لارې د اشخاصو ګمارنه.
۴. مسؤلیتونه:
د دولتي چوکۍ لرونکي اشخاص لاندې مسؤلیتونه لري:
د قانون تطبیق او پلي کول
د خلکو خدمت او د عامه اړتیاوو پوره کول
د ملي حاکمیت، ارزښتونو او منافعو ساتنه
د شفافیت، حساب ورکونې او عدل رعایت
۵. اخلاقي او قانوني اصول:
د دولتي مامورینو لپاره لاندې اخلاقي او قانوني اصول بنسټیز دي:
وفاداري د اساسي قانون او ملي ارزښتونو سره
د شفافیت، صداقت او وجدان‌دارۍ مراعات
د واک او صلاحیت نه د شخصي ګټو لپاره استفاده نه کول
د شخصي او عامه ګټو ترمنځ روڼ تفکیک
د قانون حاکمیت ته ژمنتیا

د لوژستیک پېژندنه