د لمر له انرژۍ څخه د افغانستان د روښانه راتلونکې لپاره ګټه اخیستل

د لمر له انرژۍ څخه د افغانستان د روښانه راتلونکې لپاره ګټه اخیستل….!!!

افغانستان د نړۍ له هغو هېوادونو څخه دی چې تر ټولو ډېر لمر ویني. د ختیځو غرونو له سر څخه د سهار د لمر راختل، بیا تر ماښامه پورې د آسمان نیلي څادر ته د لمر درناوی، زموږ د وطن د طبیعي ښکلا ترڅنګ، یوه نه تمامېدونکې انرژي هم ده. له بده مرغه، په داسې حال کې چې افغانستان د برېښنا له شدید کمښت سره مخ دی، لا هم د لمر له انرژۍ ګټه اخیستل یوه جدي، پراخه او ستراتیژیکه پالیسي نه ده ګرځېدلې.

افغانستان او د لمر ستر نعمت:

افغانستان په اوسط ډول هر کال تر ۳۰۰ زیاتو ورځو لمرینه موسمونه لري. دا هېواد د جغرافیې له پلوه په داسې موقعیت کې پروت دی چې د سولر انرژۍ لپاره خورا مناسب دی. په خاص ډول د هېواد جنوب، جنوب لوېدیځ او جنوب ختیځ سیمې، لکه کندهار، هلمند، زابل، نیمروز، غزني او ننګرهار، د لمر د انرژۍ د تولید لپاره غوره شرایط لري.

ولې باید اسلامي امارت پر لمریزې انرژۍ تمرکز وکړي؟
1. د برېښنا کمښت حلوي: افغانستان دا مهال خپل د برېښنا ډېره برخه له ګاونډیو هېوادونو څخه واردوي، چې دا نه یوازې اقتصادي بوج لري، بلکې د سیاسي فشارونو وسیله هم ګرځي.
2. ارزانه، پاکه او دوامداره انرژي: د لمر انرژي د چاپېریال لپاره زیان نه لري، هوا نه ککړوي او نه هم د تېلو یا ګازو اړتیا لري.
3. کورنیو، مدرسو، جوماتونو او کلیو ته برېښنا رسول: د لمریزې انرژۍ سیستمونه کولای شي پرته له شبکې (off-grid) هم کار وکړي، نو لرې پرتو سیمو ته هم برېښنا رسولی شي.
4. د اقتصادي پراختیا لاره پرانیزي: کله چې انرژي موجوده وي، کارخونې، فابریکې، کوچني شرکتونه او ښوونیز مرکزونه فعالیږي او اقتصاد پرمختګ کوي.
5. کاري فرصتونه رامنځته کوي: د سولر سیسټمونو نصب، ساتنه او تولید، زرګونه افغانانو ته د کار زمینه برابرولی شي.

د اسلامي امارت مسؤلیت او فرصت:

اسلامي امارت، چې د هېواد د ځان بساینې، اقتصادي ودې او د شرعي اصولو پر بنسټ د خلکو د هوساینې ژمنه لري، باید د لمریزې انرژۍ کارونه د یو ملي پروګرام په توګه تنظیم کړي. دا پروګرام باید لاندې برخې ولري:
• قانوني چوکاټ جوړول: د خصوصي سکتور لپاره واضحه قانونونه او اسانتیاوې برابرول.
• بهرنۍ پانګونې ته بلنه ورکول: اسلامي هېوادونه لکه ترکیه، قطر، سعودي عربستان، ایران او نور، کولای شي په دې برخه کې مرسته وکړي.
• داخلي پانګوال هڅول: هغه افغانان چې پانګه لري، تشویق شي چې د سولر پروژو کې پانګونه وکړي.
• تخنیکي روزنه: د سولر انجنیرانو، تخنیکرانو او نصابو لپاره د روزنې پروګرامونه جوړ شي.

نړیوالې تجربې – د زده کړې مثالونه:
• هند د لمر له انرژۍ دومره ګټه اخیستې چې یو شمېر ایالتونه یې د سولر برېښنا صادرونکې سیمې ګرځېدلې دي.
• چین د نړۍ تر ټولو ستر سولر بازار لري او هر کال زرګونه میګاواټه لمریز برېښنا تولیدوي.
• سعودي عربستان، چې د تېلو ستر تولیدونکی دی، هم د لمر له انرژۍ په لویه پیمانه استفاده کوي، ځکه دا انرژي باثباته او دوامداره ده.

البته :- افغانستان له نعمتونو ډک هېواد دی، خو موږ باید دا نعمتونه سم وپیژنو، وکاروو او د خپل ولس د فقر، تیارو، بېکارۍ او محرومیت په ضد وکاروو. لمر زموږ د وطن پر آسمان تل ځلوي، خو دا ځل باید زموږ پر کورونو، فابریکو، مدرسو، روغتونونو او ذهنونو هم دا ځلیدنه راشي. اسلامي امارت، د یوه مؤمن، مسؤل او هوښیار حکومت په توګه، کولای شي د لمر انرژي د افغانستان د روښانه سبا لپاره یوه ستره پانګه وګرځوي.
درنښت …یارب 🤲🏻