د ښوونکي او وکيل کیسه

د ښوونکي او وکيل کیسه
د ښوونکي منطق – یو اخلاقي، حقوقي او درسي درس

یو وکیل یو څاه یو ښوونکي ته وپلوره. څو ورځې وروسته، وکیل بېرته ښوونکي ته راغی او ویې ویل:
«محترم استاده! ما تا ته یواځې څاه پلورلې، خو د څاه اوبه مې نه‌ دي پلورلي. که غواړې له اوبو استفاده وکړې، نو باید بېله بیه پرې راکړې.»
ښوونکي په مسکا سره ځواب ورکړ:
«هو، ما هم همدا خبره درته کوله. که اوبه ستا دي، نو باید زما د څاه څخه یې راوباسې.
که غواړې اوبه دې همدلته پاتې شي، نو باید کرایه پرې راکړې، ځکه اوبه ستا دي، خو ځای یې زما ملکیت دی.»
وکیل چې دا واورېدل، حیران شو، موسکی شو او ویې ویل:
«استاده! زه خو یوازې ټوکې کوم!»
ښوونکي وخندل او ویې ویل:
«همداسې ده، خو همداسې ټوکې مو زده‌کوونکي وروسته وکیلان کوي!»
درسي تحلیل
دا کیسه موږ ته ښيي چې عقل، منطق او علم یوازې د سند یا عنوان خبره نه ده، بلکې د ژور فکر، هوښیارۍ او تحلیل مهارت ته اړتیا لري.
ښوونکي د منطق، قانع کولو او د قانوني اصولو له لارې یو داسې درس ورکړ چې نه یوازې وکیل ته، بلکې موږ ټولو ته د فکر وړ دی.
اخلاقي پیغام
معاملې باید په صداقت، وضاحت او بشپړ تفاهم ولاړې وي.
ټوکې، که د دوکې بڼه غوره کړي، خپل ارزښت له لاسه ورکوي او د باور فضا له منځه وړي.
علم باید د انصاف، حکمت او رڼا وسیله وي، نه د فریب، چالاکۍ او ګټه‌اخیستنې وسیله.
حقوقي نکته
د ملکیتونو (لکه څاه او اوبه) حقوق باید په قرارداد کې واضح تعریف شي.
که چیرې دا ډول موضوعات مخکې له مخکې مشخص نه شي، حقوقي شخړې رامنځته کولی شي.
همداراز، دا پیغام لري چې ملکیت یوازې د فزیکي شتمنیو نه، بلکې د هغوی د کارونې شرایط هم لري چې حقوقي ارزښت لري.
له فارسي څخه پښتو ته ژباړه: نصيراحمد څپاند

د افغانستان د تقاعد قانون او تاریخچه – مسلکي او تحلیلي لنډیز