جنگ ایران و اسرائیل و استراتیژی دوروی پاکستان

مقاله ذیل را قبلا به انگلیسی در سایت های لینکدین، ایکس و دعوت میدیا نشر کرده ام

The Iran-Israel War and Pakistan’s Two-Faced Strategy

ترجمه دری در ذیل تقدیم است.

پاکستان از دیرباز در فریبکاری مهارت یافته است؛ در بحران‌های جهانی هم به‌سان آتش‌افروز ظاهر می‌شود و هم نقش اطفائیه را بازی می‌کند، در حالی‌که خود را همچنان به‌عنوان یک عضو مسئول در سطح بین‌المللی تمثیل میکند. جنجال اخیر در پی تهدیدات اتمی ادعاشده‌اش علیه اسرائیل و مناسبات پنهان‌کارانه‌اش با ایران، هند و ایالات متحده امریکا، بار دیگر ثابت می‌کند که بازی دوگانهٔ اسلام‌آباد همچنان زنده و فعال است. وقت آن رسیده که جهان دیگر فریب این نمایش خطرناک را نخورد.

دروغ‌ها و انکارهای اتمی: نمایش ایران و اسرائیل

در اوایل این هفته، یکی از قومندانان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، محسن_رضایی، ادعای نگران‌کننده‌ای را مطرح کرد: گویا پاکستان وعده داده است که اگر اسرائیل ایران را با سلاح اتمی هدف قرار دهد، پاکستان نیز اسرائیل را با سلاح اتمی هدف خواهد گرفت. پاکستان به‌جای محکوم‌ساختن صریح این سخنان غیرمسئولانه، با یک انکار نیم‌بند و معمولی پاسخ داد و آن را «ساختگی و غیرمسئولانه» خواند. اما زیان وارد شده بود. نفس این‌که چنین ادعایی ، درست یا نادرست – مطرح شود، نشان می‌دهد که ابهام اتمی پاکستان به ابزاری برای باج‌گیری تبدیل شده است؛ نه یک عامل بازدارنده، بلکه یک لاف خطرناک در قمارخانهٔ جیوپلیتیک.

پاکستان می‌خواهد از حیث «قدرت اتمی اسلامی» برای همبستگی پان‌اسلامی سود ببرد، در حالی‌که در پشت پرده راه ارتباط با غرب را باز نگه می‌دارد. با رژیم ایران در انظار عمومی رفاقت میکند، اما در خلوت خواستار رضایت اسرائیل از طریق واشنگتن است. این سیاست خارجی فریبکارانه، پدیده‌ای تازه نیست؛ بلکه ادامهٔ دهه‌ها دورویی و دوگانگی است که جنوب آسیا را به بیلر باروت بدل کرده است.

برخی تحلیل‌گران باور دارند که پاکستان ممکن است هم‌اکنون نقشی پنهانی در تشدید تشنج میان ایران و اسرائیل ایفا کرده باشد – یا از راه تسهیل ارتباطات پشت‌پرده، یا فراهم‌آوردن اطلاعات استخباراتی، و یا ارسال پیام‌های غیرمستقیم اتمی. دیگران هشدار می‌دهند که پاکستان خود را آماده کرده تا در صورت مداخلهٔ امریکا در جنگ ایران و اسرائیل، از واشنگتن حمایت رسمی کند و در برابر، جایگاه ستراتیژیکش نزد امریکا را تقویت نماید، در حالی‌که به ظاهر با جهان اسلام ابراز همبستگی می‌کند. این نخستین باری نخواهد بود که پاکستان برای منافع خود، از دو طرف یک جنگ بهره می‌برد.

تفنگ‌دارمسخره: اردوی پاکستان در لباس غیرنظامی

بیایید خود را فریب ندهیم: پاکستان یک دموکراسی نیست. آن یک مجتمع استخباراتی-نظامی با یک بیرق است. فرمانروای واقعی آن، فیلدمارشال عاصم_منیر، اخیراً بدون حضور صدراعظمش، با استقبال رسمی وارد واشنگتن شد – تنها به‌عنوان یک قومندان عسکری. حضور دونالد ترمپ در صرف ناهار با منیر درقصرسفید، بدون حضور هیچ مقام ملکی، توهینی جدی به موسسات به‌اصطلاح دموکراتیک پاکستان بود.

این دیدار، که با چرخیدن به دور مجاری دیپلماتیک رسمی و به وساطت یک تاجر پاکستانی-امریکایی بانفوذ انجام شد، بوی لابی‌گری پنهان و دیپلماسی رمزی می‌داد. گزارش‌ها حاکی‌اند که منیر حتا وعده داده تا ترامپ را برای جایزهٔ صلح نوبل معرفی کند – حرکتی مضحک و دادوستدی که سطح چاپلوسی جنرال‌های پاکستانی برای به‌دست‌آوردن امتیاز ستراتیژیک را آشکار می‌سازد.

این دیدار، تنها یک تغییر مسیر در مناسبات امریکا و پاکستان نبود؛ بلکه تسلیم‌پذیری در برابر نظامی‌گری و مشروعیت‌بخشی به جنرال‌های پاکستانی به‌عنوان بازیگران جهانی، آن‌هم در غیاب حاکمیت قانون و مشروعیت دموکراتیک بود.

ایران، «فواحش امپریالیستی» و ریاکاری پاکستان

سیاست خارجی پاکستان آمیخته با تناقض و زهر است. در یکی دیگر از نمونه‌های عجیب، وزیر دفاع پاکستان، خواجه آصف، در یک حملهٔ زبانی زشت، پسر شاه مخلوع ایران را هدف قرار داد و در شبکهٔ ایکس (توییتر سابق) نوشت:

«اگر به گفتهٔ تو مردم ایران باانگیزه و پرشور شده‌اند، مردی کن، برگرد و رهبری آن‌ها را به‌دست بگیر و رژیم را سرنگون کن. پولت را از جایی خرج کن که پشت‌ات است، فاحشهٔ امپریالیستی زالو‌صفت لعنتی!»

این سخنان زشت نه تنها در شأن یک مقام دولتی نیست، بلکه نشان‌دهندهٔ عمق سردرگمی ایدئولوژیک پاکستان است – نوسان بین اسلام‌گرایی انقلابی، عوام‌فریبی ضدغربی، و هم‌پیمانی‌های ستراتیژیک با چین، عربستان سعودی، و حالا ظاهراً، قصر سفید تحت رهبری ترمپ.

همین پاکستان، از طالبان به‌عنوان عمق استراتیژیک بهره برد، همین پاکستان بود که اسامه بن_لادن را سال‌ها در نزدیکی قشله عسکری در ایبت‌آباد پنهان کرد، و همین پاکستان است که پس از دیدار در قصرسفید، توسط زلمی خلیلزاد – سفیر پیشین امریکا – به درستی متهم شد که هنوز به بازی «دوگانه» ادامه می‌دهد.

دولت باج‌گیر

پاکستان در بی‌ثباتی جهانی رشد می‌کند، زیرا بی‌ثباتی برایش اهمیت و نقش می‌آفریند. با تهدید جنگ اتمی، کمک، اسلحه و امتیاز دیپلماتیک طلب می‌کند. هنگام لزوم، تروریست‌ها را پناه می‌دهد و وقتی تحت فشار قرار گرفت، آن‌ها را تحویل می‌دهد. هم‌زمان با امریکا در امور ضد تروریزم همکاری می‌کند، در حالی‌که دستگاه‌های استخباراتی‌اش به آتش افروزی در آن‌سوی خط دیورند و فراتر از آن ادامه می‌دهند. طرز دید پاکستان دیپلماسی نیست، باج‌گیری ستراتیژیک است.

جهان باید چاپلوسی از جنرال‌های پاکستان با ناهار و جایزهٔ نوبل را پایان دهد. باید به تظاهر این‌که پاکستان شریک صلح است، خاتمه دهد. دروغ اتمی، زدوبند پنهانی میان ترمپ و منیر، و بازی ایران-اسرائیل همگی یک حقیقت را فاش می‌کنند: پاکستان یک متحد بدفهمیده نیست، بلکه بازیگری خطرناک و فریب‌کار است که سال‌ها جهان را بازی داده است.

زمان آن فرارسیده تا پاکستان را آن‌گونه که هست بنامیم: یک دولت اتمی دوچهره که نه تنها برای جنوب آسیا، بلکه برای ثبات جهانی تهدید است. مماشات، پاکستان را آرام نمی‌سازد – بلکه آن را گستاخ‌تر می‌سازد.

اگر باید جلو واردات بوره و لبلبو و نیشکر را بگیریم، باید از «پوهنتون» نیز دفاع کنیم