تحفه قاچاقچيان مواد مخدربه مردم و دولت – قسمت سوم /استاد صباح

تحفه قاچاقچيان مواد مخدربه مردم ودولت

” پژوهش مستند درمورد زرع ، توليد وقاچاق موادمخدر”

جنگ های چندین ساله درافغانستان زمینه سازایجاد شبکهء گستردهء مواد مخدر شد که در آن دهقانان، فرماندهان محلی، جنگ سالاران، مقام های حکومتی، پروسس کننده گان هرویین، قاچاقبران وتاجران مواد مخدر دخیل بودند.

همچنان ارقام تکان دهنده وتأمل برانگیز فساد گسترده اداری، اختلاس های کلان، کشتارغیرنظامیان ، افزایش بی سابقه خشونت علیه زنان، اختلافات پوچ احزاب، آوارگی جوانان درکمپ های غربی، گسترش فقر و فحشا، خودکامگی حکومت و ازهمه مهمتر دخالت های کشورهادرتوليد ، زرع وقاچاق مواد مخدرومداخله علني درنظام دولتي ، استقلال وتماميت ارضي افغانستان را زیرسوال برده است.

بر طبق نظریه مرتن اگرکشوری که در آن مواد مخدر زرع می گردد قاچاقبران زیادی وجود دارد اختطاف رواج یافته بخواهد از شر پدیده های مذکور نجات پیدا کند نباید فقط به تخریب مزارع بپردازد و نباید فقط به دستگیری قاچاقبران بپردازد بلکه باید زمینه اشتغال، کار، تجارت، زراعت و سایر فعالیت های مشروع و مطابق با اهنجارها را برای افراد خودش فراهم نماید تا آن ها بتوانند از طرق صحیح و قانونی نیازهای مادی خودشان را ارضا کنند.

يکی از رفتارهای ناشایسته ای که موجب تباهی و نابودی افراد، خانواده ها، جوامع و ملت ها می گردد و زندگی انسان ها را ویران و کانون گرم خانواده ها را دچار اضمحلال نموده و می پاشاند و مانع رشد، تحول، توسعه و شکوفایی فکری و اجتماعی انسان ها می گردد روی آوردن به تولید، اعتیاد و قاچاق مواد مخدر می باشد چون افراد با تولید، اعتیاد و قاچاق آن خودش و جامعه اش از کاروان تفکر، تعقل، تحقیق، دانش، معرفت، ترقی، پیشرفت و تمدن بسیار به عقب مانده و گرفتار انحطاط، رکود و عدم تحرک می گردد.
خرید و فروش و قاچاق مواد مخدر و اعتیاد و تولید آن مخالف با موازین دینی، عقلی، انسانی و اخلاقی می باشد و در نزد اندیشمندان و عقلا یک پدیده ضد انسانی و عمل انحرافی به حساب می آید. با کمال تاسف باید اقرار نمود که در افغانستان تولید و قاچاق مواد مخدر آمار بالایی را دارد که این چنین اعمال، به عزت، کرامت انسانی ما لطمه وارد می کند و بر ما لازم و ضروری است که در صدد تعلیل، تبیین و حذف آن برآییم.

چرا افراد دست به تولید و قاچاق مواد مخدر می زنند؟ چرا افراد از طریق مشروع و مطابق با هنجارهای پذیرفته شده اجتماعی به کسب ثروت و پول نمی پردازند که متوسل به این اعمال ضد بشری می شوند و از این طریق می خواهند به ثروتمند شدن برسند؟ چه عواملی باعث می شود تا افراد به چنین اعمالی روی آورند؟ …

براساس آمارهای ارایه شده، هم اکنون نزدیک به دومیلیون معتاد درسراسر کشور وجود دارند و پیش بینی می شود که شمار معتادان به مواد مخدر در کشور، روند روبه رشدی داشته باشد. مبارزه با مواد مخدر در افغانستان نه از سوی کسانی که شعارمبارزه با این پدیده را می دهند؛ جدی گرفته می شود و نه حکومت افغانستان اراده ای برای مبارزه با این پدیده  دارد. گفته می شود که این پدیده جهانی، هر ازگاهی  به عنوان یک اهرم فشار در مسایل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ازسوی برخی حلقات مافیایی نیزاستفاده می شود.

اداره جرایم ومواد مخدر سازمان ملل متحد اعلام کرده است که افغانها دریک سال گذشته ۳.۹ میلیارد دالررشوت پرداخته اند.این میزان دوبرابر عواید داخلی افغانستان و یک چهارم کمک های تعهد شده جامعه جهانی در کنفرانس توکیو در جاپان است. میزان پرداخت رشوت دريک سال ۲.۵ میلیارد دالراعلام شده بود که ۲۰ درصد ازدرآمد ناخالص ملی این کشوربه شمار می‌رود.میزان پرداخت رشوه درافغانستان از سال ۲۰۰۹ میلادی تا سال ۲۰۱۲، چهل درصد افزایش یافته است. میزان دریافت رشوت دربخش خصوصی ۶۰۰ میلیون دالرآمریکایی ذکرشده که ۱۵ درصد از مجموع رشوه پرداخته شده درافغانستان را تشکیل می‌دهد. براساس این گزارش درمناطق غربی افغانستان ۷۱ درصد از مردم، شمال شرق ۶۰ درصد، جنوب ۴۰ درصد و مرکز ۳۹ درصد به نهادهای دولتی رشوه پرداخت کرده اند.رشوت دادن در بخش تعليم وتربيه به صورت بی‌سابقه افزایش یافته و تعداد افغانهایی‌که به آموزگاران در این کشور رشوه می‌دهند از ۱۶ درصد در سال ۲۰۰۹ به ۵۱ درصد در سال ۲۰۱۲ افزایش یافته است.

یک نهاد جامعه مدنی فعال درزمینه تحقیقات مرتبط با فساد مالی است، در گزارشی گفته است که فساد اداری و مالی درتمامی جنبه های زندگی در افغانستان رسوخ کرده و پرداخت رشوه توسط مردم کشور دو برابر شد.

 افزایش فساد باعث شده است تا دولت برای مقابله با این مشکل اساسی، هم از سوی مردم و نهادهای داخلی کشور و هم از سوی جامعه بین المللی تحت فشار شدیدتری قرار گیرد. دید مردم ما و جامعه بین المللی، ادامه فساد می تواند روند توسعه کشور را مختل سازد و همچنین با تضعیف مشروعیت نظام سیاسی موجود دردید مردم ، به سرخوردگی آنان از حکومت منجر شود و موقعیت گروه های شورشی را تقویت کند. به نظر مردم ، تشکیلات پولیس و قضایی بیشتربه فساد و رشوه خواری آلوده است.علاوه براین، فساد مالی واداری به انگاره عادلانه ترتوزیع ثروت و درآمد در جامعه آسیب می رساند و مانع ازدسترسی مردم به خدمات دولتی می شود که با هزینه عمومی تهیه و ارائه شده است.

بنابر سندي كه اخيراًسازمان ملل در رابطه با موادمخدرنشر نموده، افغانستان طي سال جاري، درصدر كشورهاي توليد كننده آن قراردارد. درين سند آمده كه حدود ٢٠٠ مليون نفر با ارزش بيشتر از ٣٠٠ مليارد دالردرين كاروبار دخيل اند و تجارت سالانه آن به ١٣ مليارد دالر (٩ مليار دالر بوسيله تاجران بزرگ و ٤ مليارد دالر آن بوسيله تاجران كوچك) ميرسد. مافياي داخلي و ياران بين المللي شان با استفاده ازوضع بي ثبات دولت، حاكميت ملوك الطوايفي، فساد اداري، فقروبيكاري مردم، بهترين استفاده ها را براي رايج كردن اين مواد كرده است و ازاين خوان چرب، تروريزم و جنگسالاري نيزسودهاي كلاني مي برد. بي بنياد ترين فكروعمل، محكوم نمودن دهقانان فقيربراي زرع اين مواد وچپه كردن مزارع شان بوسيله نيروهاي امنيتي است. زيرا اگر شبكه قاچاقچيان ازمستي به اين كار رومياورند، دهقانان ما از مجبوريت و فقط بخاطرسيركردن شكم خود و اولاد شان دست به زرع آن مي زنند.

دولت وحاميان بين المللي آن محاسبه كنند كه آيا اراده و توانايي مقابله با اين اختاپوت ها را دارند و يا اينكه در حد مجادله لفظي با آنان اكتفا كرده ودرخفا براي هركدام از شبكه ها چراغ سبز نشان خواهند داد تا با خاطرآرام به كار شان مشغول باشند. اگرپلان فرضي چنين باشد، روشن است بغيرازمردم ما و كساني كه در دنيا بنابه هر دليلي براي تسكين آلام خود به اين مواد رو مياورند متضررين اصلي اين سناريو بوده، سود اصلي را سلطانهاي مواد مخدر و شهزاده هاي كوچك آنان؛ جنگسالاران وتروريست ها خواهند برد وكشورچندين دهه ي ديگر به مركز قاچاق، جنايت و انواع فساد باقي خواهد ماند ومردمش روي خوشبختي را نخواهند ديد.

دركابينه اگروزيري برضد جنگسالاري و فساد حركت ولوبسياركوچكي انجام دهد، قابل تحمل نيست وبايد كنار برود. رمضان بشردوست كه خواست ديگري جزتحت نظارت درآوردن بعضي انجوهاي دزد را نداشت، مجبور ساخته شد استعفا دهد. واين احتمالاً ناشي ازفشار مرموزي است كه تعدادي ازجنگسالاران و مافياي موادمخدردولت را در محاصره گرفته اند. استعفاي جلالي وزيرداخله آنهم بدليل اينكه تعدادي ازواليان جنگسالارخلاف خواستش عزل ونصب ميگردند و همچنان چندين باراعلام نمود كه اعضاي بلند رتبه دولت درقاچاق موادمخدر دست دارند واين ادعاي جلالي طبعاً به مذاق دولت وحواريون برابرنبود. دولت هرقدربه طرف سيستم شدن پيش برود به همان پيمانه غرق درفساد بروكراسي ميگردد. حال مردم به وعده هايدولت ولو اينكه با نيت پاكش توأم باشد وصادقانه آن را بخواهد باور نمي كنند، چون ميدانند توان تحقق خواستهايش را ندارد. مردم درعمل ديدند كه دولت بلد است حرفهاي دل خوش كن بزند كه اصلاً قادر به انجام آن نيست. وقتي او دربرابرحادثه اي قرارگرفت عموماً ازديد، موضع وخواست مردم به آن برخورد مي كند اما فردايش چون تشويش ازعواقب آن دارد وياهم احتمالاً تهديدي دريافت كرده بلافاصله لاحول كرده خلاف قرارخود عمل مي كند و مردم را درحيرت و تعجب فرو مي برد.

چنانچه بفرض وقتي والي بلخ ، هلمند، مسوولين امنيتي ولايت قندهار،زابل ، ارزگان، بدخشان ، تخارو… را بي كفايت تشخيص داد، تشويش دارد اوراخانه نشين سازد تا مبادا باچند ملامنصورديگري مواجه شود، نتيجتاً سکوت مرگ باررااختيارنموده كه نشود دل ياران جنگسالاردولت برنجد.  سازش، تمكين، ملاحظه كاري وسياست كجدار و مريز هم از خود حد و مرزي دارد. آيادولت و حواريون هرگزازخود پرسيده اند وقتي افرادي ازكاربركنار شده اند براي اينكه آنان ازنزدش «خفه» نباشند درارگ به عنوان معاون و مشاور و چي و چي خود گرفته و برايشان مستمري تعيين كرده، در چه زمينه اي كار مي گيرد؟ آيا كرزي قادر به گفتن پاسخ اين سوال است كه اين گروه لميده در ارگ با آن آرگاه و بارگاه و مصارف گزاف چه كار سودمندي به افغانستان و مردم آن انجام ميدهند؟ .

عامل درتولید وتجارت مواد مخدرعدم همآهنگی با همسایگان افغانستان درمبارزه علیه تجارت وقاچاق مواد مخدراست. مافیای قاچاق مواد مخدر متشکل ازمافیای داخلی، منطقوی وبین المللی میباشد. دولت افغانستان درگذشته مبارزه ی مؤثر وثمر بخشی علیه مافیای داخلی تجارت وقاچاق مواد مخدر انجام نداده ودرمبارزه با مافیای منطقوی مواد مخدر که ازمافیای کشورهای همسایه درتبانی با مافیای داخلی قرارداشته ودارند ونیز برنامه وعملکرد مؤثر نداشته است. ایجاد یک میکانیزم درست با کشورهای همسایه برسرمبارزه ی مشترک با مافیای تولید وقاچاق مواد مخدرمیتواند پیروزی را دراین مبارزه نصیب دولت بسازد. دراین تردیدی نیست که مافیای مواد مخدرهمانگونه که درداخل کشورازقدرت ونفوذ برخوردار هستند درکشورهای همسایه نیز این مافیا تا درون حکومت ها ومراکزقدرت ریشه ونفوذ دارند. اما موجودیت یک میکانیزم واصول روشن توافق شده میان دولت افغانستان ودول همسایه وهمآهنگی صادقانه درتطبیق آن می تواند به تضعیف وسرکوبی مافیای منطقوی مواد مخدر بیانجامد. فراموش نباید کرد که هرگونه توافق وهمآهنگی منطقوی درمبارزه با تجارت وقاچاق مواد مخدر می باید جلب وحمایت وهمکاری جامعه ی بین المللی را  داشته باشد . وهمچنانکه که میکانیزم مبارزه با ما فیای داخلی ومنطقوی قاچاق مواد مخدر با جامعه ی بین المللی برای درهم شکستن ونابودی مافیای بین المللی قاچاق مواد مخدر مورد توافق وعمل قرار بگیرد. چون مافیای بین المللی مواد مخدر که شبکه های آن درآسیای میانه، اروپا وامریکا گسترده است درایجاد ما فیای منطقوی وداخلی قاچاق مواد مخدر نقش اصلی دارد.