افغانستان کې په سلګونه کسان وبا ته په ورته ناروغۍ اخته دي

باختراژانس  د شنبې په ورځ د هلمند ولايت د روغتيايي مسوولينو له خولې ليکلي دي چې د دغه ولايت په سنګين ولسوالۍ کې ٢٢٠ تنه په وبا او د سختې نس ناستي په ناروغۍ اخته شوي دي چې له دې جملې څخه دوه تنه مړه شوي دي.

روغتيايي چارواکي د ناروغانو د درملنې لپاره د اسانتياوو له نشتوالي شکايت کوي.د هلمند ولايت د عامي روغتيا رئيس ډاکټر سيد احمد سعيد د دې ناروغۍ د خپرېدو پخلى وکړ او ويې ويل، چې دا ناروغي له سخت اسهال وروسته رامنځته کېږي، خو تر اوسه يې د کولرا په څېر سم تشخيص نه دى شوى.

نوموړی زیاتوي، چې دغه ناروغي لومړی په باغران ولسوالۍ کې خپره شوه او اوس د دغه ولایت سنګین، ګرشک، موسی کلا او نادعلي ولسوالیو کې هم خپره شوې ده.

تېره اونۍ د هلمند ځايي چارواکو په دغه ولايت کې د دغې ناروغۍ د خپرېدو خبر ورکړ او ويې ويل چې په باغران ولسوالۍ کې نږدې شل تنه مړه شوي او روغتيايي ټيمونه سيمې ته رسېدلي دي.

د طالبانو د ادارې د عامې روغتیا وزارت په افغانستان کې په دې ناروغۍ د اخته کسانو د شمېر په اړه عمومي احصایې نه لري.

د دغه وزارت ویاند شرف زمان عمر وايي: «موږ د کولرا د مثبتو پېښو په اړه دقیق ارقام نه لرو.» خو هغه کسان چې شدید اسهال لري درملنه  یې شوې او ناروغي یې تر یوه حده کنټرول شوې ده.

په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ له پیل راهیسې په دغه هېواد کې روغتیايي خدمات په بې ساري ډول کم شوي دي. له تیر کال راهیسې په افغانستان کې د کرونا ناروغۍ له امله د اخته کسانو او مړینو دقیق ارقام نه دي خپاره شوي.

د کولرا دغه ساري ناروغي دایکندي ولایت ته هم رسېدلې ده. ځینو سیمه ییزو رسنیو د دایکندي ولایت د سیمه ییزو طالب چارواکو له قوله لیکلي، چې دغه ناروغي د دایکندي په ناوې میش ولسوالۍ کې هم خپره شوې ده.

ویل کېږي چې په دايکنډي کې د کولرا د شکمنو ناروغانو شمېر ۷۴۷ ته رسېدلی دی.

د دغو چارواکو د معلوماتو له مخې، دغه ناروغي له لسو ورځو راهيسې په دايکنډي ولايت کې خپره شوې او له دې ډلې د سلو ناروغانو روغتيايي حالت نازک ښودل شوى دى.

د طالبانو د ادارې د عامې روغتیا وزارت په دايکنډي ولايت کې د دغې ناروغۍ د خپرېدو په اړه وايي: «له دې امله چې د هلمند ولايت د باغران ولسوالۍ ٣٠ سلنه برخه په دايکنډي پورې اړه لري، دا ناروغي خپره شوې او د ناروغانو درملنه دوام لري.»

دا وزارت په دایکندي ولایت کې د ناروغانو د شمیر په اړه کره شمیرې نه لري.

تر هلمند او دايکنډي ولايتونو مخکې دغه ناروغي په زابل ولايت کې خپره شوې وه او لسګونه کسان پرې اخته شوي وو.

د روغتیايي چارواکو په وینا په ناروغانو کې زیاتره ماشومان دي.

په ټولنیزو رسنیو کې په دې ناروغۍ د اخته کسانو عکسونه ښیې چې ناروغان په لاسونو کې تړلي سیروم له روغتیايي مرکزونو بهر په خلاص ځای کې بستري شوي دي.

ځکه دا مرکزونه اوس د زیاتو ناروغانو د منلو ظرفیت نه لري.

خو د عامې روغتیا وزارت وايي، په هغو سیمو کې چې دغه ناروغي خپره شوې، له مرکز څخه ۱۲ ساعته واټن لري او هلته اساسي روغتیايي اسانتیاوې نشته. د دغه وزارت د معلوماتو له مخې، د هلمند او دایکندي ولایتونو له مرکزونو څخه دغو سیمو ته روغتیايي ټیمونه استول شوي دي.

وچکالي، د څښاک د پاکو اوبو نشتوالی، د چاپېریال د حفظ الصحې نه مراعات او بې وزلي د دې ناروغۍ د اخته کېدو اصلي لاملونه دي.

که څه هم د کولرا درملنه شتون لري، خو  روغتیایي امکاناتو نه درلودلو  امله د خلکو تلفاتو نیوکې ډیرې کړي .

دویچه ویله