تقبيح توطئه های انگليس و حمايت از شاه امان الله  توسط  ليگ پان آسيائی

تقبيح توطئه های انگليس و حمايت از شاه امان الله  توسط  ليگ پان آسيائی

(از لابلای اسناد آرشيف انگلستان)

سفير انگلستان در جاپان  به تاريخ اول ماه می سال ۱۹۲۹ مکتوبی به وزارت خارجه در لندن، وايسری هند و گورنر جنرال هند بريتانوی ميفرستد. وی مينويسد «من افتخار دارم که نسخه های از مانیفست به زبان های چینی و انگلیسی صادر شده توسط برخی از اعضای شناخته شده لیگ پان آسیایی را که در آن بريتانيای کبير به فتنه گری در افغانستان با هدف سلب تاج و تخت شاه امان الله متهم شده است، ضمیمه کنم. سند مورد نظر به مطبوعات  توزیع شده است، اما تا اکنون در هیچ یک از روزنامه های معتبر به جز از «جاپان تايمز» منتشر نشده است .  درين جا ترجمۀ دری اعلاميۀ  مذکور را به علاقمندان تاريخ معاصر افغانستان تقديم ميکنم تا خود بخوانند و قضاوت کنند.

اعلامیه لیگ پان آسیایی

یادآور می شويم که در سال 1928 اعليحضرت امان الله خان افغانستان و همسر سلطنتی اش به منظور بررسی مراحل مختلف تمدن مدرن و معرفی آنها به افغانستان از انگلستان و سایر کشورهای اروپایی بازدید کردند. هنگامی که آنها به لندن رسیدند، اعضای خانواده سلطنتی بریتانیا برای استقبال از آنها به ایستگاه راه آهن رفتند.  از پادشاه امان الله و ملکه اش  استقبال بسیار خوب صورت گرفته   و مهمان نوازانه پذیرایی شدند.

آنها از تمدن اروپا، از راه‌آهن‌ها، کشتی‌های اقیانوس‌پیما، قلعه‌های زیبا، ساختمان‌های بلند و صدای کارخانه‌های صنعتی مدرن شگفت‌ زده شدند و تصمیم گرفتند که افغانستان را نيز از هر نگاه به يک کشور مدرن تبديل سازند.

در این میان، بریتانیا با سرعت  توطئه  هایی را برای ایجاد موانع بر سر راه شاه امان الله برای  يک افغانستان قوی و نيرومند طرح  نمود.  چون یک افغانستان قوی با تمدن مدرن، ارتش مدرن و کارخانه‌های صنعتی مدرن نه تنها از تجاوز انگلیس به افغانستان جلوگیری می‌کند، بلکه گسترش او به سایر کشورهای آسیایی را نیز خنثی می‌کند و در نهایت سلطه او را بر هند به خطر می‌اندازد.

«وقتی پشک ها دور هستند، موش ها بازی می کنند» یک ضرب المثل شرقی قدیمی است. تاریخ یک بار دیگر در واقعیت تکرار می شود. در حالی که شاه امان الله و ملکه اش را در انگلستان سرگرم مهمان نوازی سلطنتی داشتند، مامورين بریتانیا در هند برنامه هایی را برای محروم کردن شاه امان الله از حق تاج و تخت افغانستان پيریزی مينمودند. به ملا ها رشوه داده شد، تبلیغات نادرست در سراسر افغانستان علیه شاه پخش شد، و بعداً شورش موفقیت آمیزی آغاز شد و به این ترتیب ترقی افغانستان و پیشرفت مردم آن به تأخیر افتاد».

بنابراین، ما، هيئت مدیرۀ اتحادیه پان آسیاتيک ، بدینوسیله از مردم آسیا می‌خواهیم، ​​تا بدون درنظرداشت  دین، رنگ  و عقاید سیاسی و اجتماعی شان ، با هم متحد شوند و با تمام ابزارهای مشروع جلو دسیسه ‌های بریتانیا را بگیرند و به شاه امان الله کمک کنند که تاج و تخت خود را به دست آورد تا مردم افغانستان تحت رهبری شاه توانای خود از نظر سیاسی، اقتصادی و نظامی قوی شوند و در این صورت جایگاه مناسبی در خانواده بزرگ ملت ها به دست آورند.

رئیس هیئت مدیره کونگسو وانگ.

هيئت مديره:

راش بهاری بوز

ايم پراتاپ

لماساتو جونتارو

شومی اوکاوا

یونزو فوجیوارا

منبع:

اسناد آرشيف انگلستان،  مکتوب  شماره ۱۷۸ مؤرخ   اول ماه می ١٩٢٩ سفير بريتانيا در جاپان به وزارت خارجه انگلستان  L/P&S/10/1203.

(پايان)