عدم موازنۀ صلاحیت و قدرت، در تقرر کرسی های حکومتی، میان محمد داؤد و حسن شرق

عدم موازنۀ صلاحیت و قدرت، درتقررکرسی های حکومتی،

میان محمد داؤد و حسن شرق

دانشمند محترم داکتر صاحب سید عبدالله کاظم، در یک مضمون خود تحت عنوان« به تقریب پنجاه و یکمین سالروز کودتای 26 سرطان1352 گزارش تحلیلی سفارت امریکا در کابل در مورد آینده رژیم محمد داؤد» مینویسد:« این گزارش تحلیلی تحت عنوان «آینده رژیم محمد داؤد» پس از گذشت دو ماه از کودتای 26 سرطان بوسیله سفارت امریکا در کابل به وزارت خارجه آن کشورارسال شد که تحت شماره 6577 ، مورخ 17 سپتمبر 1973 قید گردیده است. این سند مهم توسط محترم احمد فواد ارسلا از روی متن رسمی آن که در آرشیف اسناد وزارت خارجه امریکا موجود است، به دری ترجمه و بتاریخ 42 جنوری در ویب سایت افغان جرمن آنلاین به نشر رسیده است. نظر به اهمیت این سند تاریخی که حاوی بعضی پیشبینی های قرین به واقعیت راجع به آینده نظام جدید جمهوری در کشور میباشد، با اختصار به ذکر بعضی نکات مهم آن ذیلاً پرداخته میشود: 17سپتمبر1973. موضوع: آینده رژیم داؤد

داکتر صاحب کاظم در قسمت اخیرراپور چنین ابراز نظر میفرمایند: «وقایع بعدی نشان میدهد که آنچه دراین گزارش مورد پیشبینی قرار گرفته بود، قدم بقدم تحقق یافت و محمد داؤد از همان روزهای اول کوشید تا کمیته مرکزی را در مقامات اداری و اجرائیوی دولت به حیث مادون ریاست دولت مصروف سازد و نیز فوقیت اراده خود را به منصه ظهور برساند، چنانچه در مورد اعزام خانواده پادشاه سابق به روم و نیزدرمورد مقرری جنرال مستغنی در پست حساس و مهم درستیزوال (منظور داکتر صاحب کاظم باید از پست «درستیزوال» پست «لوی درستیز» باشد – مومند) وزارت دفاع و وحید عبدالله به حیث معین وزارت خارجه که هردوی شان شامل حلقه کودتا نبودند، بدون اعتناء به کمیته مرکزی اقدام کرد.

محمد داؤد بدین وسیله خواست تا فوقیت مقام ریاست دولت را به اعضای کمیته مرکزی عملاً نشان دهد.

البته او درعین زمان کوشید تا انتخاب بیشتر اعضای کابینه را به داکتر حسن شرق به حیث معاون صدارت بسپارد تا آنها را در لحظات حساس که هنوز نظام جدید پایه های مقدماتی خود را استوار نکرده بود، به امید آینده دلگرم سازد. ( به اصطلاح یک رشوه سیاسی بود– مومند)

و نیزمقامات شوروی را به امید آنکه دورنمای اجراآت بعدی نظام را درنظرآنها امید بخش جلوه دهد، تا حدی به تفاهم با خود نگه دارد «یعنی دادن رشوه سیاسی دوم برای دولت شوروی – مومند»

روابط گرم و دوستانه محمد داؤد در آغاز با شوروی و نیزحین سفراولش به مسکو انعکاسی از همین رویه بود، که بعداً تغییر کرد.»

اینجانب به حیث یک آدم کنجکاو و درعین حال شکاک، در پراراگراف فوق الذکر استاد کاظم به مطالبی برخوردم، که برایم سؤال برانگیز و درعین حال، آن را در مباینت با واقعیت های یافتم، که محترم داکتر صاحب کاظم بدان معترف و مهر تأیید گذاشته اند، که ذیلاً مورد بر رسی و تحقیق این قلم قرارمیگیرد.

یک – داکترصاحب کاظم مدعی است که محمد داؤد از همان روز های اول کوشید که فوفقیت ارادۀ خود را بر کمیته مرکزی به منصۀ ظهور برساند.

قبل ازاینکه دو مورد متذکرۀ داکتر صاحب کاظم را مورد کنگاش قرار دهم، سؤال پیدا میشود، درحالیکه سردار کودتای خود را، خلاف ترمینالوزی سیاسی و علمی، «انقلاب» نام گذاشت که دروغی بود بس بزرگ، طبعاً به اعتماد صد در صد به ایشان و یاری و یاوری وهمدلی و همفکری آن ها، به منصۀ تطبیق گذاشت، و در صورتیکه ایشان با اهداف کودتا و یا انقلاب داؤد خان،عملاً و فکراً موافق بودند، علت این بی اعتمادی و تلاش برای داشتن قدرت تعیین کننده ، و دلیل این پهلوانی تقسیم قدرت، میان شان چه بود؟

آیا دمحمد داؤد خان میدانست که بیشتراعضاء کمیته مرکزی ایجنت های گماشته شدۀ دولت شوروی و رفقاء نیمه راه اند؟

اگر جواب مثبت است چرا داؤد خان، همچو ذوات مزدور و اجراء کنندۀ پلان یک کشور اجنبی را، درآرزوی رسیدن به قدرت، درپلان کودتای خود اجازۀ مشارکت داد؟

زیرا همچو مشارکت ایادی کرملن در کودتای سرطانی، ممثل پلان و حمایت صریح کودتا توسط دولت اتحاد شوروی شمرده میشود.

برمیگردم به منطق داکتر صاحب کاظم که داؤد خان، متکی به دلایل ذیل فوقیت ارادۀ خود را بر کمیته مرکزی، به ظهور رساند.

یک- اعزام خانوادۀ شاه به روم !

آیا اجازه ندادن رفتن ملکه و اعضاء خانودادۀ سلطنتی به روم، و احیاناً نظر بند قرار دادن  و یا هم یرغمل ساختن شان، یکی از اهداف انقلابی کودتا بود، که گویا محمد داؤد مغایرهمچو اهداف و توافق عمل کرد، و این به حساب کِشتی بود برای تضعیف قدرت کمیته مرکزی؟

در حالیکه این کِشت شطرنج داؤد خان، مؤفقیتی بود بعد از هزار رسوایی و تحقیر روشن و آشکار داؤد خان توسط کمیته مرکزی و دررأس شان، حسن شرق.

داؤد خان از طریق وساطت تیمورشاه واصفی، با ملکه به تواق رسید، که ملکه واعضاء خانوادۀ سلطنتی که درعین حال اعضاء خانواده خود رهبر محمد داؤد نیزشمرده میشد، به روم بروند، تا بدین ترتیب دروازه ارگ به روی داؤد خان بازگردد، طبق روایت کتاب « داؤد خان درچنگال کی- جی- بی» :(در روزمعینه ملکه و اعضاء خانودۀ سلطنتی، تحت مراقبت شدید امنیتی به میدان هوایی رسانیده شدند، پاسپورتهای شان کنترول و به امر«پادشاه سرفراز» قوماندان څارندوی کابل، وسائل و خود افراد با بی حرمتی مورد تالاشی بدنی قرارگرفتند.

داکتر صاحب کاظم به ارتباط مسافرت ملکه و همراهان شان به ایتالیه و بی حرمتی کوتاچیان درمیدان هوایی درحالیکه «پاچاگل وفادار» که حیثیت بچه خوانده داؤد خان را داشت وکنترولرعمومی میدان بود، تحریر میدارد: که داؤد خان در زمینه صحبتی با حسن شرق به عمل میاورد:«…هم چنان از احضار و مورد سؤال قرار دادن حسن شرق و بعد بدون توجه به درخواست تحقیق او، معلوم میشود که محمد داؤد عمق قضیه را درک و میدانست که این اقدام مغایربه هدایت او ریشه گرفته است و برحسن شرق مظنون میشود اما حرفی به میان نمی آورد و قاطعانه به پاچاگل هدایت میدهد که مانع سفر ملکه و همراهانش نشود.»

طوریکه ملاحظه میگردد، که همچوعمل  کوتاچیان درحقیقت نه تنها مغایر حکم رهبر داؤد خان بود، بلکه اهانت مستقیم به حیثیت و وقار و اعتبار رهبر شمرده میشد.

لذا هدایت به اصطلاح قاطعانه !!! رهبر به پاچاگل در قسمت عدم ممانعت سفرملکه، بعد ازاین همه رسوایی و بی حرمتی، و به قول شاعر:(لیک بعد ازهزار رسوایی) اصلاً دلیل اِعمال فوقیت اراده رهبر برکمیتۀ مرکزی شمرده نمیشود.

اگررهبر امر مینمود که تمام کوتاچیان، مسئول حادثۀ  در میدان هوایی، از وظایف شان برطرف گردند، به مثابۀ بینی خمیری برای سردارداؤد خان شمرده میشد.

کتاب فوق الذکر« داؤد خان در چنگال کی- جی – بی» می افزاید که: « محمد داؤد برای پادشاه و اعضاء خانواده اش مبلغ پنج هزاردالرمعاش ماهوار معین کرد که با مخالفت وزراء جمهوریت مواجه گردید، استحقاق تقاعد پادشاه پذیرفته نمیشد. محتاط (ستمی بزرگ – مومند) در جلسۀ کابینه اینگونه استدلال کرد:« اگر پادشاه فرد نیک و مستحق است، باید از وی دعوت به عمل آید که برگردد، اگر چنین نیست، اختصاص معاش برایش موردی ندارد» براساس اطلاعات محمد داؤد، پادشاه فردی فقیر و محتاج بود.»

این بود لچکی وعکس العمل یک عنصر هرزه، ستمی، ضد ملی و مزدور بیگانه، در برابررهبرانقلاب .

کتاب فوق الذکر می افزاید که:«وقتیکه پادشاه در روم از کودتا اطلاع یافت، خواست سفر خرچ خود را که ازطریق سفارت افغانستان در پاریس حواله شده بود بدست آورد، اما روان فرهادی سفیر افغانستان در پاریس از ترس نظام جدید، ازسپردن پول به پادشاه امتناع ورزید. ( قابل تذکر است که روان فرهادی حتی حاضر به صحبت کردن تیلفونی با پادشاه نشد.مومند)

شاغلی سیستانی و به اصطلاح مالک افغان جرمن « گروه نخبگان ویبسایت مذکور» که نادرخان غازی را درمورد، عین المال غازی امان الله مورد سرزنش قرار میدهند، درین مورد عین المال و حقوق تقاعد شاه مستعفی چه جواب وجدانی و غیرمغرضانه ارائه کرده میتوانند؟

کذا داکتر صاحب کاظم از تقررجنرال مستغنی، در پست حساس و مهم درستیزوال (باید منظور داکتر صاحب کاظم از درستیزوال «لوی دستیز» باشد) وزارت دفاع و وحید عبدالله به حیث معین وزارت خارجه، یاد آوری میفرمایند.

باید خدمت داکتر صاحب تذکر داد، که دورۀ کودتایی داؤد خان با در نظر داشت تسلط و اقتدارکودتا چیان و انحصار قدرت دولتی در نزد این گروه مفسد، حکومت جمهوری داؤد خان را درحقیقت به مثابۀ شبه حکومت ایادی کرملن یعنی حکومت پرچم و خلق، تغییر ماهیت داده بود ، ذواتی که دردورۀ حکومات پرچمی و خلقی وابسته به حزب نبودند و آمادۀ همکاری وهم نوایی با حکومت برسراقتدار شدند، با وجود واگذاری چوکی های نسبت مهم دولتی، حکم و تصمیم ایشان حیثیت مهر رابری را داشت که در متابعت از پالیسی دولت صورت میگرفت.

به طورمثال مرحوم …. دردورۀ ایادی کرملن به حیث معین قضایی وزارت عدلیه مقرر شده بود، ولی معینیت وی صرف جنبۀ سمبولیک داشت و به احتمال قوی، موصوف در نتیجۀ سفارش داؤد پنجشیری که با او روابط بسیار نزدیک و دوستانه بر قرار کرده بود، به این وظیفه منصوب شده  بود.

یکی ازاستادان بسیارمحترم من، که سمت ریاست یک بانک را داشت، مرا در قسمت بی صلاحیتی کامل خود برحذر داشت. «این قلم که راه نجات می پالیدم، آرزوی همکاری با ایشان را داشتم تا ممکن چند صباحی، زیرسایۀ ریاست ایشان از چشم دژخیمان درامان باشم»

مثال های ازذوات غیرحزبی دیگری، نیز درآن دوره دارم که مطمئناً داکتر صاحب کاظم  به حیث یک شخص مطلع، ازآن اطلاع کامل دارند.

دردورۀ جمهوریت سردار صاحب، باری سید عبدالاله وزیرمالیه یک عده دانشمندان علم اقتصاد را دعوت نموده تا ازنظریات اقتصادی ایشان خود را تنویر نماید، نمیدانم داکتر صاحب کاظم، به حیث متخصص اقتصاد دعوت شده بودند و یا نه، اما پوهاند داکترصاحب التزام درآن مجلس تشریف داشت، وزیرمالیه، بعد از شنیدن نظریات دانشمندان مسلکی، تظاهر به ابراز فهم و دانش علم اقتصاد نموده ودررد نظریات متخصیصین حاضردرمجلس گفت که :  نظر من این است … و به ابراز نظرنبوغی !! خود پرداخت.

بعد از ابراز نظر وزیرمالیه که حیثیت بچۀ خوانده رهبر داؤد خان را داشت، پوهاند التزام به شکل کنایه آمیزی درجواب سید عبدالاله معروف به گوساله گفت، که:« نظر شما بهترین نظرهاست» و مجلس پایان یافت.

آیا جناب داکتر صاحب کاظم فرموده میتواند، که یک ابراز یک نظرمسلکی یا تصمیم ډګرجنرال مستغنی در امور نظامی، میتوانست در مخالفت با نظر و یا تصمیم یک کودتاچی های کمیته مرکزی قرار گیرد؟

خیال است و محال است و جنون

روایتی است از زبان یکی از، صاحب منصبان تعلیم یافته و مطلع از جریانات آن دوره، که از ذکراسم شان اخلاقاً و از روی پرنسیپ اجتناب میورزم مشعر بر اینکه :«روزی لوی درستیزجنرال مستغنی، به ضیاء مجید قوماندان گارد، یاد آور شد که در صورت داشتن کدام معروضه یا پیشنهاد، به حضور رهبر، سلسله مراتب را مراعات نموده، تا از طریق خودش یعنی لوی درستیز، به حضور رهبر تقدیم گردد، این امرلوی درستیز به دماغ ضیاء مجید کودتاچی خوش نخورد، و در وقت خروج از اطاق، درب دفتر لوی درستیز را حین بستن به شدت کوبید، که یک بد اخلاقی بزرگ و بی احترامی به مستغنی و مقامش بود، طبق مقررات تعلیمات نامۀ عسکری، همچو عمل مستلزم حبس زیر خیمه عسکری است.

همان بود که فردای آن جنرال مستغنی ضمن توضیح همچو برخورد به حضور رهبر، استعفاء نامۀ خود را تقدیم نمود و رهبر با قبول استعفایش، او را به سمت سفیر در یوگوسلاویا مقرر نمود.

اما رهبر قدرت محبوس ساختن مؤقت و بر طرفی ضیاء مجید را نداشت، لذا تقرر مستغنی بیچاره به حیث لوی درستیز ممکن برای کودتاچیان خوش آیند نبوده، ولی نظر به محدودیت صلاحیت هایش، کوچکترین خطری علیه موقف و قدرت اخذ تصامیم ایشان شمرده نمیشد لذا  تقرر مستغنی به این کرسی فاقد قدرت و محض نمایشی، به هیچصورت کِشتی برای حریفان محمد داؤد درسطح کمیتۀ مرکزی و صفوف کودتاچیان شمرده نمیشد.

اگر کردارناشایست کودتاچیان،علیه سفرملکه و همراهان شان به ایتالیه، که به اساس هدایت رهبرکودتا صورت پذیرفته بود، با ِکشت دادن اهانت آمیزکودتاچیان به تصمیم رهبر، یک امر عادی بود، امرمستغنی نزد کودتاچیان چه ارزش داشت؟

مثال بارز  آن هم عمل خلاف دسپلین عسکری، ضیاء مجید کودتاچی علیه جنرال مستغنی بود.

این جملۀ داکتر صاحب سید عبدالله کاظم که: «..البته او (داؤد خان – مومند) در عین زمان کوشید تا انتخاب بیشتراعضای کابینه را به داکتر حسن شرق به حیث معاون صدارت بسپارد تا آنها را در لحظات حساس که هنوز نظام جدید پایه های مقدماتی خود را استوار نکرده بود، به امید آینده دلگرم سازد.»

درینجا یک فرد فردوسی به خاطرم تداعی کرد که:

منت ساختم رستم داستان

وگرنه یلی بودی در سیستان

مگر حسن شرق که بود و چه منزلتی در جامعۀ افغانی داشت؟

مگر سرداراز این ایجنت دولت شوروی آدم نساخت؟

حسن شرق به قول شاغلی «جلیلی» اززمرۀ احفاد یهودی ارمنی نژاد، متولد قریۀ اناردرۀ ولایت فراه است، در کتاب «داؤد خان در چنگال کی- جی- بی» نیز از او به حیث یکی از احفاد مهاجر یهودی، تذکری به عمل آمده است.

وی در ابتداء مدت زیادی در کابل در منزل مرحوم «عزیزجان واصل»، واقع مراد خانی زندگانی داشت.

مرحوم عزیز واصل، در وقتش، یکی از کاکه های معروف مراد خانی بود، که احد من الناس جرئت و توان بالا سیل کردن، طرف اورا نداشت، مرحومی چند سال قبل در آسترالیا فوت نمود. باور دارم صالحه جان وهاب واصل که قرابت خانوادگی با مرحومی دارد، از شخصت ممتاز و مردانگی عزیز جان واصل، آگهی خوبی داشته باشند.

منظوراز این تذکر این است، که حسن شرق یک غریب بچۀ دهاتی بود، که سرانجام مانند پاچاگل وفادار و محمد حسن ولسمل، ببرک کارمل و امثال شان به سردار صاحب داؤد خان تقرب حاصل نمودند و شامل حلقۀ نزدیک سردار شد و به تحریک سردار صاحب، در اتحادیۀ محصلین دورۀ شاه محمود خان، به تخریب حکومت پرداخت.

که متأسفانه داکترسید عبدالله کاظم، این تخریب سردارداؤد خان را علیه حکومت شاه محمود خان غازی، در نتیجۀ تحریک اعلحیضرت محمد ظاهرشاه میداند، که فاقد هرگونه بنیان منطقی و واقعیت است، قلمداد نموده چنانکه در مقالۀ شان معنون به :«نگاه تحلیلی به محتوای سه نامۀ محمد داؤد عنوانی شاه و استعفی از مقام صدارت، مورخ 25 ماه جون   2024 مینگارد:«…پادشاه همان طوریکه از محمد داؤد برای سقوط شاه محمود خان از صدارت کار گرفت….»

حسن شرق بعداً در زمان صدارت سردار صاحب، به پاس همان خدمات رذیلانه و مخربش،  به حیث گماشتۀ شدۀ سردار صاحب، مدت ده سال مدیر قلم مخصوص صدارت بود.

در دورانی که حسن شرق مدیر قلم مخصوص بود یکی از اقارب دورما بنام «محمد سرور خان مومند» که آدم جسور و بیباک و نا ترسی بود، در یک گفتگویش با حسن شرق، به صراحت و در حضور همه به شرق گفت که «یادت رفته که من در تشناب سه هزارافغانی رشوت برایت دادم؟»

داکتر صاحب کاظم نیز درمورد چُلر بودن موقف اجتماعی و سیاسی کوتاچیان، به ارتباط رویداد و برخورد کودتاچیان در میدان هوایی در برابر اعضای خانوادۀ سلطنتی در مضمون خود تحت عنوان«به تقریب پنجاه و یکمین سالروز کودتای سرطان سال -مقاومت ملکه حمیرا و تقاضای سفر فوری به ایتالیا» مینویسد:«…ازاین معلوم میشود که داکترشرق و رفقایش مسمی به (جمهوری خواهان) از همان روز های اول برای خود پلان و هدف خاص در سرداشتند و میخواستند تا محمد داؤد را درقید نظر خویش داشته محصور نگهدارند، لذا عنوان کتاب (داؤد خان در چنگال کی- جی -بی) صد در بیانگرهمین واقعیت انکار نا پذیر است – مومند) .

بدون آنکه فکر کنند که اگر نام محمد داؤد به حیث رهبر کودتا نمی بود، مردم هیچیک کودتاچی را نمی شناختند و اردو نیز از قبول آن ها ابا میورزید.»

(یعنی چانس موفقیت کودتا اصلاً مستحیل بود. مومند)

سؤال درین جاست که رهبر کودتا به روی کدام منطق وطنپرستانه و شهامتی که از وی انتظار میرفت به یک چوبکی چلر دیروزه و شخیصکه در جامعۀ افغانستان یک در صد طرفدار و حامی نداشت و حامیان اوباش و لندغرش، یعنی حسن شرق اناردره یی همچو امتیاز بزرگ انتصاب اعضاء کابینه را داد؟

مگر داؤد خان از حسن شرق میترسید؟

و اگر میترسید، چرا میترسید؟

داکترصاحب کاظم، متصلاً یک نکته بسیار حساس اشاره نموده و مینویسند:«.. و نیز مقامات شوروی را به امید آنکه دورنمای اجراآت بعدی نظام را در نظر آنها امیدبخش جلوه دهد، تا حدی با تفاهم با خود نگهدارد. روابط گرم و دوستانۀ محمد داؤد در آغاز با شوروی و نیز حین سفراولشبه مسکو انعکاسی از همین رویه بود که بعداً تغییر کرد.

« این ادعای سردارداؤد که دوستی حکومتش با دولت اتحاد شوروی خلیل ناپذیر است، دلالت برعدم تدبرسیاسی و اعتماد بی حد و حصرش به کرملن تلقی میشود. مومند»

از پاراگراف فوق الذکر داکتر صاحب سید عبدالله کاظم به صراحت معلوم میشود، که حسن شرق و کودتاچیان به حیث ایجنت ها و گماشتگان کرملین و کی – جی – بی، سردار داؤد را به عنوان یک سیمای بزرگ خانوادۀ سلطنتی و شخص متنفذ و شناخته شدۀ جامعۀ افغانی به شکل تکتیکی و ظاهراً به حیث رهبرکودتا، روی صحنه آوردند و سردار با درک همین موضوع برای ارضاء خاطر دولت شوروی و ایادی مستقیم شان درچوکات دولت، حق امتیازانتخاب و انتصاب وزراء ایادی کرملن را به حسن شرق، قایل شد.

مگردرین صورت میتوان، سردار داؤد را رهبر واقعی کودتا دانست، یا یک ملعبه ای بود در چنگال کرملن و کی – جی – بی؟

متکی بر روایات عدیده و مطالبی که بدست نشر سپرده شده است، شهید تورن جنرال متقاعد خان محمد خان معروف به مرستیال، در اولین ملاقاتش با رهبر کودتا، از طرف رهبر توظیف گردید تا از امور وزارت دفاع وارسی کند، ولی موصوف چند روز بعد، در اثر تحریک و مخالفت حسن شرق و ممکن حسادت جنرال مستغنی، خانه نشین گردید.

قابل تذکر میدانم که شهید تورن جنرال خان محمد خان، از زمرۀ نهال دست پروردۀ سردار داؤد خان بود، که احتمالاً روی همین دلیل هم ازوظیفۀ عسکری و هم ملکی، به حیث والی ننگرهار، به تقاعد سوق داده شد.

تورن جنرال شهید خان محمد خان برخلاف کریم مستغنی یک شخصیت سیاسی و دارای وجاهت ملی بود، در دوران صدارت سردار داؤد خان، یک مشکل قومی در منطقۀ (باجوړ) به وقوع پیوست، سردار داؤد خان صدراعظم، خان محمد خان را برای حل مشکل بدانجا اعزام نمود و تورن جنرال خان محمد خان، توفیق حل مشکل را از طریق مفاهمه حاصل نمود.

بدبختانه آن شخصیت گرامی توسط پلان کی- جی- بی، تحت نام کودتای میوندوال و در حقیقت پلان کی – جی- بی و ایادی وطنی شان بصورت ستالینی به شهادت رسانیده شد.

در اخیر باید گفت که همین کودتای منحوس، مانند غدۀ سرطانی در پیکر جامعه و کشورما، تورم کرد و علاوه بر نابودی شخص داؤد و خانوادۀ اش، بقاء و موجودیت کشور وملت افغان را، به خطر تجزیه و افتراق ملی و تجاوزقدرت های استکباری، روبرو ساخت.

خشت اول چون نهاد «سردار» کج

«تا  سراپا  میرود  دیوار  کج»

من میگویم که سردارداؤد خان یک شخصیت پر وزن جامعۀ ما بود، و باید کودتا نمیکرد که هم خودش با خانودۀ نجیبش به شهادت نمیرسید وهم پلی برای کودتای ایادی کرملن و در نهایت اشغال شوروی و بعداً اضلاع متحده، اعمار نمی گردید، ولی یابوهای سیاسی لایشعر و لایعقل، کودتای سرطانی را یک ضرورت تاریخی وانمود میکنند.

باور دارم نشراین مضمون، دوستان سردار صاحب داؤد خان را عصبانی خواهد ساخت.