څلوېښت کلن ارشيف

د هېواد په حساس مسير کې د يو اتل  ژورنالست

څلوېښت کلن ارشيف

مخکې له دې چې په ياد ارشيف څو کرښې وکاږم نو لمړی يې په ايجاب او انګېزه څو ليکې ليکل غواړم .

د زبر ځواکونو د يرغل او تاړاک په قانون کې د مينې او الفت توری اولفظ وجود نه لري

د ښکرورو قوتونو د بريد او چپاو په آيين کې د زړه سوي او ترحم کلمه او حرف بابېزه ټکی ګڼل کيږي . د غصب او تعرض د قاموس  ټوله  الف  با د غم  په معنی او فحوا  بناء وي .             د برلاسي او استيلاء قصيده يوازې د ستم او ماتم پيغام  لري . د استعمار ښامار په يو يو

مملکت په خوند خوند شخوند وهي ، په ګېډه کې يې ملکونه پراته وي او ځينې هېوادونه

يې داسې هضم کړي وي چې د تن بدن جزء يې ګرځېدلی وي .

هو  !  هر يو مار او ښامار او هر شرمخ او څيروونکی ځناور د ښکار کولو د پاره مخصوص او فطري تدبيرونه او روشونه هم لري  . نو چا لاک ښکېلاک که زنځيرونه او زولنې استعمالوي نو په تلکونو او دامونو کې  دانې هم کاروي  . له غورځنګ سره له نېرنګ هم ګټه پورته کوي او له حملې سره له حيلې هم استفاده کوي  . کوم وطن چې مستعمره کول غواړي نو له مخکې يې هلته استخدام کړي اجيران روزلي  او پاللي وي ، دغسې اجيران او خدمتګاران د خپلې سيمې او ملت د اشغال په سلسله کې د بېګانه بادار د نفعې او نفوذ د پاره په علاقمندۍ سره هڅي او هلې ځلې کوي .

د نړۍ په کچه په بېلا بېلو ژبو د استعمار د تشريح او توضيح په اړه ليکنې شوي دي . زه په دې موقع په يوه خاصه مرحله کې د خپل هېواد او له هېواد بهر د ژورناليستانو د يو ټولګي په مثبت کردار غږېږم او بيا خپله موخه بيانوم .

په ګران افغانستان کې د ثور د اووم تاريخ کودتا د مخکني اتحاد جماهير شوروي د مستقيمې  حملې پيلامه وه ، د روسانو او د هغوی د پلويانو د هغه ستر بريد او اټېک په رابطه څه خلکو د هېواد دننه او بهر د خوشحالۍ نارې او نغمې پورته او اتڼونه يې پيل کړل  له بل لوري د نړۍ ډېرو حکومتونو او دولتونو په افغانستان هجوم او د افغان ولس په حال غوغا جوړه کړه ، د چا له سترګو حقيقي اوښکې وڅڅېدې او چا سياسي اوښکې تويې کړې .

نظرياتي او اعتقادي اختلاف زور واخيست ، په دې بابله د مهاجرتونو ، جهادونو او نورو خوځښتونو په څنګ کې ځينې افغاني ژورناليستان او بهرني خبريالان هم د روسانو او په وطن کې د حاکم ګوند د ظلمونو ښکاره کولو لپاره په حرکت راغلل ، فعاليتونه يې پيل کړل

خپل فکري او بدني صلاحيتونه او قابليتونه يې په کار راوستل ، د روسي او داخلي کمونستانو د ماتې وروسته وار په وار  راغلي نظامونه او بيا د غربي اشغالګرو د جبر او د هغوی د چاکرانو او ملګرو د مظالمو د افشاء کولو په سلسله کې هم يادو خبريالانو او فعالانو د تېر په څېر په قوي او کلک هوډ خپلې دندې په ښه توګه سرته ورسولې .

زه اوس د متذکره ډلې څخه د هغه اتل  او ارشيف په بابله غږېږم چې د دې ليک په سر ليک کې يې يادونه شوې ده .  دې اتل د خپل مقصد او مرام په لار کې څلوېښت کاله جد وجهد وکړ کله يې ورو ورو قدمونه واخستل ، کله يې چټک ګامونه پورته کړل او هم يې اوږدې منډې ووهلې ، په کراتو مراتو د ختيز او لويديز په لوړو ژورو او سمندرونو ورتېر شو ، په نتيجه کې يې خپل ولس  او ملت ته يو باوري ، واضح او سوچه ارشيف وړاندې کړ چې په يو عظيم مقدار ويډيو ګانو ، آډيو ګانو ، انځورونو ، تصويرونو ، اخبارونو ، حساسو کيمرو او د نړۍ د يو شمېر پوهانو ، خبيرو رجالو او سياسي شخصيتونو په مرکو ، مصاحبو او مشورو مشتمل دی .

دغه ياد شوي اسناد ، مدارک او شواهد په افغانستان کې د روسيې او غربي قدرتونو وحشتونه ، جنايتونه او ور سره د هغوی ماتې او شکستونه په ډاکه کوي .

داسي بريښي چې د غربي متحدينو د اشغال په تناسب به يې د پخواني شرقي بلاک د تهاجم په مورد ډېر مواد او اسناد لاسته راوړي وي .

په ژورناليستي ډګر کې دومره لوی کار يقيناً زښت ګران کار دی چې د ميرزا عبدالقادر بيدل د لاندينۍ مصراع  سره  اړخ  لګوي :

نيست بيدل کار هر کس سينه با خنجر زدن

نوموړي اتل دغه معاصر ارشيف چې د څلورو لسيزو په تاريخي زېرمو او پانګو مشتمل دی د هېواد د لرغوني ملي ارشيف سره ضم کړ .

که څه هم له موصوف سره مې د دوه ويشت ، درويشت کلونو په اوږدو کې ليدل نه دي شوي او له دې پخوا هم ور سره لږ ناست او لږ غږېدلی يم، اما د نوموړي سليسه او روانه وينا مې په څو محافلو کې اورېدلې ده .  په خبرو کې د مشکلو او پېچلو لغاتو د استعمالولو کوښښ او شوق نه کوي، په ساده او اسانه توګه کولاي شي چې د موضوع مغز او مقصد رابرسېره کړي .

خه  نو دغه سړی څوک دی چې دومره لويه کارنامه يې وکړه ؟ !

دغه سړی په روش او سيرت سنګين ، په عزم و اراده متين، په څېره ښيسته او د ورين جبين خاوند دی .

درنه او منوره کورنۍ يې د محمدي ونې دنګه او هسکه څانګه ده .

بلې! دغه محبوب  شخصيت او د عمده کرکټر څښتن   ـ  حاجي سيد داود  ـ   نوميږي چې په عرب و عجم  کې يې بلها ډېر خلک پېژني .

ميرويس چکنوری

 م08 – 12 – 2022

—————————————————————————————————–