محمد بشیر دودیال

ارواښاد لطیفی د افغانستان د یوې روښانه  دورې د مطبوعات او هنر د ډګر ځلانده ستوری و. عبدالرشید لطیفی په ۱۲۸۹ ل. کال کې د لوګر ولایت د برکي راجان په کلي کې په یوه روښانه او فرهنګی کورنۍ کې نړۍ ته راغلی. لومړی یې خصوصی زده کړې وکړې او وروسته…

پرمختیایي هیوادو کې بالعموم کلیوالي مناسبات او دکلیوالي ژوند، کلتور اواقتصاد ځانګړی طرزمسلط دی. دوی اقتصاد ته هم ( dualistic economy) وایی. په دغو هیوادو کې لا هم د شهری او صنعتی پرمختللی اقتصاد او مدنی مناسباتو وده او انسجام او استحکام…

د ژوند په ارزښت متمرکز اخلاق biocentric ethic   په دې باندې عقیده لرل چې ټول ژوند (ونو – بوټو او ژويو) ته باید درناوی وشي، د چاپیریال ژوندۍ برخه باید زیانمنه نشی، دغه برخه باید یواځې د انسان له ژوند څخه قرباني نشي، خو کیدای شی د انسان په…

په هندوستان کې ډېر داسې زیارتونه شته چې مسلمانان؛ او بیا په دوی کې افغانان ورته درناوی لري. زیاتره افغانان چې ډیلی ته ولاړ شی، یو ځل د نظام الدین اولیا زیارت ته هم ورځي، په افغانستان کې هم ډیر خلک د ده نوم یادوي، خو د دغه نامتو متصوف او…

مهترلام ښار، د لغمان د ولایت مرکز دی چي په شمالي عرض البلد ۳۴ درجو ۳۲ دقیقو او ۳۲ ثانیو ۳۴ درجو ۴۷ دقیقو او نهه ثاینو او  د ختیز طول البلد د ۶۹ درجو، ۴۸ دقیقو او ۳۸ ثانیو او ۷۰ درجو، ۲۱ دقیقو او د ۲۳ درجو ترمنځ پروت دی. د لغمان ولایت د…

افغانستان د کورنیو جګړو په بهیر کې وځپل شو، اقتصاد، معارف، اردو، صحت،مخابرات،... لنډه داچې زیربنا او ټولو مادی او معنوی ملی ارزښتونو  ته زیان ورسېد. په دې کې حکومتولي، نظام او دولتی چارې هم  وشړیدلې.  له ۱۳۸۱ل.کال وروسته د نړیوالې ټولنې په…

موډرنیزم modernism اومډرنیزم ته اړتیا   لومړی به موډ او بیا به د مدرن اصطلاحات و پیژنو: موږ هره ورځ یو شمیر مسایل په اعدادو یا د نماینده (اوسطونو) اعدادو په واسطه ښیو. دا هغه اعداد دي چې د ضرورت په وخت، د نورو اعدادو نمایندګی کوي.  مثلاً…

نسل په ډیرو ځایونو کی بیلابیلو مواردو ته استعمالیږ؛ لکه د تیری زمانی خلکو ته دنیکونو نسل وایی یا په تخنیک کی ویل کیږی چی د کمپیوتر نوی نسل او داسی نور مثالونه، خو زموږ موخه نسلی بهیر(ترند) او د موجود نفوس ترکیب دی چی ایادوی کومې…

تیره برخه کې مو وویل چی په افغانستان کې به د نسل څلور کتګوری څه ډول وي؟ خو مخکې تر دې چې دا څلور کتګوری وګورو؛ باید د خپلې ټولنی د نفوسو هرم و پیژنو او نورې نړۍ سره یې پرتله کړو. لاندې درې هرمونه د بیلابیلو هیوادو دي. په عمودي محور باندی له…

د نسلونو تداوم، نه یواځې انسانانو، بلکې  ټولو ژوندیو موجوداتو کې طبیعی خبره ده. دا هم طبیعی خبره ده چې له یو نسل څخه تر بل پوری ډیر بدلونونه راځي. دلته زموږ بحث دانسانانو په نسل کی بیولوژیکی تغییرات نه، بلکې د وخت له مستقل متحول سره سم؛ د…