چرا نادرشاه  روز ٦ جوزا را بنام روز

چرا نادرشاه  روز ٦ جوزا را بنام روز سالگرد استقلال افغانستان جشن ميگرفت؟ 

(از لابلای اسناد آرشيف انگلستان)

بيست و هشت (۲۸)   ماه اسد، روز  عزت ،  سربلندی  وغرور ملی مردم افغانستان و يک روز بزرگ و نقطه عطفی در تاریخ کشور محسوب می شود، زیرا در این روز مردم ما توانستند از نعمت آزادی برخوردار شوند و در بین کشورهای آزاد و مستقل عرض اندام کنند .

پس از برگشتن هیئت صلح افغانى،  به روز ۲۸ اسد ۱۲۹۸ هجری شمسی، محفلى به مناسبت استرداد استقلال افغانستان در تالار قصر زرنگار (سابق وزارت امور خارجه) واقع بوستان سراى پارک زرنگار  دایر شده بود. غازى امان الله خان بعد از امضاى سند استرداد استقالال كشور درین محفل از مردم خواست تا ازین روز به مثابه «جشن ملی» استقبال نمایند. و بدین وسیله ۲۸  اسد، روزى که افغانستان رسماً  استقلال سياسی را  بدست آورد، به حیث روز رسمى استرداد استقلال  فغانستان شناخته شد.

دانشمند گرامی داکترسيد عبدالله کاظم در این ارتباط به نقل از کتاب «فرهنگ کابل باستان»  از واقعه نگار شهير کشور، مرحوم استاد عزیزالدین وکیلی فوفلزائی، مينويسد که  اعلیحضرت غازی  به روز ۲۸ اسد (۱۸ اگست) بعد از مراسم امضای آخرین سند استرداد استقلال در کابل، حاضرین دربار سلطنت را مخاطب قرار داده گفت «بعد ازین اگر امان الله زنده باشد و یا مرده، شما ملت نجیب و غیور افغانستان این روز خجسته را همه ساله بنام عید ملی و خاطرۀ شریف استرداد استقلال کشور جشن بگیرید». (داکتر کاظم ، «توضیحی دربارۀ  این سؤال که: آیا 28 اسد روز واقعی استقالل افغانستان است؟ – افغان جرمن آنلاين).

اينکه چرا سپه سالار نادر خان بعد از رسيدن به قدرت ، بدون کدام اساس تاريخى و توجيه منطقى، بجای ( ۲۸) اسد روز شش (۶)  جوزا را بنام روز سالگرد استقلال افغانستان جشن ميگرفت تصادفی نبود. درين جا از لابلای اسناد آرشيف انگلستان  چند سند ديگری را تقديم علاقمندان تاريخ معاصر افغانستان ميکنم که  ازين راز  و عمق دشمنی  آن  سپه سالار از ولينعمت و محسنش،  غازی امان الله خان پرده برميدارد.

غازى امان الله خان بروز ٢ جوزاى ١٣٠٨ مطابق با ٢٣ مى ١٩٢٩ ذريعۀ موتر سرحد افغانستان را عبور کرد و در مقابل تهانۀ سرحدى چمن خود را به سرحد دار انگليس معرفى نمود، سرحد دار بلافاصله موضوع را به نمايندۀ گورنر جنرال بلوچستان اطلاع داد.  نمايندۀ گورنر جنرال بلوچستان  تلگراف مستقيم و اشد عاجل بنام نائب السلطنه لارد ايروين   Lord Irwin  به شيمله مخابره کرد.  درين تلگرام نوشته شده بود: همين حالا خبر رسيد که شاه سابق افغانستان ساعت يک بعد از ظهر امروز (٢٣ مى ١٩٢٩)  به همراهى سردار عنايت الله خان، ملکه ثريا و اعضاى ديگر خانوادۀ شان ذريعۀ موتر به چمن رسيده است.  به آنها در بنگلۀ سياسى که توسط نظاميان گورکه حفاظت ميشود، جاداده شده است.  آمدن آنها بدون اطلاع قبلى بوده است. (دوسيه سياسی و محرم شماره L/P&S/20/B289) و (تلگرام شماره ۱۰۳۳ مؤرخ ۲۳ ماه می ۱۹۲۹ از کوئته).

لارد ايروين که بعد ها بنام لارد هيلفيک در زمان جنگ دوم جهانى بحيث وزير خارجۀ انگلستان شهرت زياد حاصل کرد، و از مدت سه سال به اينطرف اين وظيفۀ حساس نائب السلطنه را بعهده داشت، بعد از خواندن اين خبر که معلوم ميشد بيصبرانه انتظارآنرا داشت، بى اختيار فرياد کشيد «بلاخره…از شر او خلاص شديم» و بعد به ياور خود ديکته کرد (اکنون از هيچ قسم رعايت باو دريغ نشود…نه بحيث يک پادشاه…بلکه بحيث يک پناهنده) ليکن به هيچ صورت اينجا مانده نميتواند، بايد هرچه زودتر خاک هند را ترک نمايد. (دوسيه سياسی و محرم شماره تلگرام های شماره ۱۷۳۱، ۱۷۳۳، ۱۷۳۴،۱۰۳۴، و ۱۷۵۲ از ۲۳ تا ۲۷ ماه می ۱۹۲۹).

مدتى طول کشيد تا حکومت هند بعد از مشوره با لندن راجع به طرز اعلان اين خبر تصميم بگيرد و فقط صبح روز ٢٧ مى ١٩٢٩ مطابق با ٦ جوزاى ١٣٠٨ بود که مردم دنيا از طريق جرايد و آژانس هاى خبر رسانى از خارج شدن امان الله خان از افغانستان  اطلاع حاصل کردند.  به گفتۀ سيد قاسم رشتيا «شايد تصادفى نبوده باشد که نادرخان روز ٦ جوزا يعنى روز اعلان خروج امان الله خان را از افغانستان بدون کدام اساس تاريخى و توجيه منطقى بنام روز سالگرد استقلال افغانستان جشن ميگرفت».

 بنظر اين قلم  اگر به حملات لجام گسيخته و بی پايۀ  چند سال اخير بر غازی امان الله  خان، محصل استقلال افغانستان، بدقت ديده شود، تنها محدود به “خاک بادهای سياسی” ناشی از “خپل سری” های بيش از چهار دهۀ  اخير نبوده بلکه ادامۀ  تلاش های تحريف واقعيت ها و مسخ  حقايق تاريخی  ايست که از دوران سلطنت  نادرشاه  آغاز و تا امروز به انواع مختلف ادامه دارد. هدف اين همه حملات، چه از قلم يک داکتر و استاد تاريخ تعليم يافتۀ  لندن، حلقوم يک ملانمای اجير بيگانه ها که از وی نقل قول ميکند،  بازماندگان سرداران  مفت خوری که جيره های  مستمری شانرا در رژيم امانی از دست داده بودند، و يا نشرات  کمپنی پخش تبليغات بريتانوی  (بی بی سی) چيزی نيست مگر انتقام گيری  از غازی امان الله خان که يگانه آرزويش آزادی، آبادی و رفاه اجتماعی در کشورش بود.

منابع

• وکیلی، فوفلزائی: “فرهنگ کابل باستان، نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ، چاپ اول 1387ش، جلد دوم، صفحه 873، به نقل از مقالۀ «توضیحی دربارۀ  این سؤال که: آیا 28 اسد روز واقعی استقالل افغانستان است؟ توسط داکتر کاظم – افغان جرمن آنلاين.
• دوسيه سياسی و محرم شماره L/P&S/20/B289) و (تلگرام شماره ۱۰۳۳ مؤرخ ۲۳ ماه می ۱۹۲۹ از کوئته.
• اسناد محرمانۀ آرشيف انگلستان، دوسيه سياسی و محرم شماره L/P&S/10/1301 تلگرام های شماره ۱۷۳۱، ۱۷۳۳، ۱۷۳۴،۱۰۳۴، و ۱۷۵۲ از ۲۳ تا ۲۷ ماه می ۱۹۲۹).

(پايان)