تاریخچه مختصر پوهنتون کابل

نثار اوریا

1,013

پوهنتون کابل ۹۱ سال قبل از امروز در ماه مارچ تأسیس گردید

تاریخچه مختصر پوهنتون کابل و پوهنځی طب

اساس و بنیاد مؤسسات عالی تحصیلی با تأسیس پوهنځی طب کابل گذاشته شد.

با توجه و احساس ضرورت به عرضهٔ خدمات صحی به شکل مدرن و تعلیم و تدریس طبابت به شکل معاصر آن، ايجاد مركز تحصيلات عالى در زمان سلطنت محمد نادر شاه در ماه مارچ سال ۱۹۳۱ در جلسهٔ کابینه در قصر دلکشا مطرح و تصمیم گرفته شد تا اولین پوهنځی طب در دارالامان تأسیس شود.

د لوړو تحصیلاتو او ښوونو د ټولنی (کابل پوهنتون) بنسټ د ۱۹۳۱ کال د مارچ میاشت کی د محمد نادرشاه د پادشاهی په وخت کی، د طب پوهنځی په پرانستلو سره کیښودل شوه.

په انځورونو کښی د پوهنځی لومړی رئیسان او د لومړی دوری فارغان لیدل کیږی.

در سال ۱۹۳۲ پوهنځی طب به حیث اولین مؤسسهٔ علمی تحصیلات عالی تأسیس و افتتاح شد.

بعد از آن پوهنځی حقوق در سال ۱۳۱۷ (۱۹۳۸)

فاکولته علوم در سال ۱۹۴۲

فاکولته ادبیات در سال۱۹۴۴

فاکولته شرعیات در سال ۱۹۵۱

فاکولته‌ های زراعت و انجنیری در سال ۱۹۵۶

فاکولته اقتصاد در سال ۱۹۵۷

فاکولته فارمسی در سال ۱۹۵۸ یکی بعد دیگری تآسیس و افتتاح گردیدند.

پوهنځی طب ننگرهار در سال ۱۹۶۳ در زمان سلطنت محمد ظاهرشاه با تأسیس فاکولتهٔ طب افتتاح شد.

فاکولته تعلیم و تربیه در سال ۱۹۶۳

فاکولته تدبیر منزل در سال ۱۹۶۴ افتتاح شد واولین رئیس آن پیغله کبرا نورزایی بود که بعداً در کابینه‌ٔ محمد هاشم میوندوال به‌ حیث وزیر صحت عامه تعیین گردید.

پولیتخنیک کابل در سال ۱۹۶۴ تأسیس و افتتاح شد.

موسسهٔ تعلیم و تربیه در سال ۱۹۵۴ در چوکات پوهنتون کابل تاسیس گردید که وظیفه آن ایجاد هماهنگی میان نصاب درسی لیسه ها و فاکولته‌ های پوهنتون، بازآموزی معلمان مکاتب از طریق دایر نمودن دوره‌ های تعلیمات و کورس های زمستانی، درس‌ های نمونه برای معلمان لیسه‌ های کابل و اداره امتحان کانکور بود.

مرکز تحقیقات علمی در سال ۱۹۶۴ به منظور ایجاد و تمویل پروژه‌ های تحقیقاتی استادان تاسیس گردید. قبول یا رد پیشنهاد ها یا پروپوزل‌ های تحقیقاتی استادان توسط شورای عالی ریسرچ و تحقیق انجام می‌ شد.

در سال ۱۹۷۹ فاکولته‌ٔ پولیتخنیک به موسسه پولیتخنیک ارتقا یافت.

در سال ۱۹۸۰ پوهنځی های هنرهای زیبا، تاریخ و فلسفه، ژورنالیزم، زمین‌ شناسی ایجاد گردیدند.

در سال ۱۹۸۱ فاکولته طب به انستیتوت دولتی طب ارتقا و مربوط به وزارت صحت عامه گردید.

در سال ۱۹۸۸ فاکولتهٔ شرعیات به پوهنتون تحقیقات اسلامی ارتقا یافت.

در سال ۱۹۴۶ پوهنتون کابل با چهار فاکولته به‌ حیث یک واحد تعلیمی نیمه مستقل ایجاد گردیده و نخستین رئیس آن داکترعبدالمجید خان (بعداً وزیر معارف و زمانی هم وزیر عدلیه) بود. دومین رئیس پوهنتون داکتر محمد انس (بعداً وزیر اطلاعات و کلتور) بود.

در سال ۱۹۶۴ تعمیرات جدید مجتمع تحصیلی (پوهنتون فعلى) توسط اعلیحضرت محمد ظاهرشاه در دامنه کوه علی‌ آباد افتتاح گردید.

با اعمار این مجتمع تحصیلی عصری تمامی فاکولته‌ ها، مؤسسات، کتابخانه‌، لیلیه و مرکز ورزشی در یک مکان متمرکز بود تا مدیریت و نظارت بهتر بر امور اداری و تدریسی صورت گیرد.

تمامی فاکولته‌ ها که در نقاط مختلف کابل قرار داشتند به این محل جدید انتقال داده شدند.

در این مکان تمامی امکانات اساسی مانند اتاق‌ های درسی، لابراتوار‌ها، لیلیه‌، جمنازیم، ادیتوریم، کتابخانه‌ٔ مرکزی پوهنتون،‌ کفتریای پوهنتون، مطبعه و کلینیک صحی برای محصلین وجود داشت.

در دههٔ ۱۹۴۰ پوهنتون کابل سير صعودی خويش را می پیمود و این پوهنتون در میان پوهنتون های کشورهای آسیایی و کشورهای شرق میانه مقام مناسبی را بدست آورد.

در لیلهٔ مرکزی پوهنتون کابل امکانات زندگی مدرن و عصری برای محصلین بصورت رایگان فراهم بود. در پهلوی اتاق های رهایشی، تشناب هاى عصری با امكانات آب گرم و سرد، آشپزخانه و کافتریای مدرن که برای محصلین سه وقت غذای صحی و رایگان تهیه می نمود نیز وجود داشت.

بدبختانه تعدادی از گروه های سیاسی،‌ پوهنتون کابل، این محل تعلیم و تربیهٔ فرزندان میهن و مخصوصاً لیلهٔ مرکزی پوهنتون را محلی برای فعالیت های سیاسی و مركزى برای جلب و جذب و کشانیدن محصلین جوان به احزاب گوناگون که اکثراً ایدیولوژی های بیگانه را بین محصلینی ترویج می نمودند، مبدل ساختند. پوهنتون، جایی که محصلین با مصارف دولتی و پول مالیه ملت باید مصروف تعلمیات و تحصیلات علمی می بودند، به جایگاه فعالیت های سیاسی و منحرف ساختن تعدادی از جوانانی که می توانستند کارهای بزرگی برای مردم خویش انجام دهند، مبدل شد که عواقب آن را در چهار دههٔ اخیر صاحبان عقل و منطق به چشم سر مشاهده نموده و می نمایند.

پوهنځی طب پوهنتون کابل در مراحل مختلف تکاملی آن:

مرحلهٔ اول:: ۱۹۲۳ الی ۱۹۴۵ میلادی

در این مرحله فاکولتهٔ طب تحت قیمومیت و همکاری کشور دوست ترکیه بود و کشور ترکیه از بدو تأسیس آن با پوهنځی طب همکاری داشت.

چون در آنوقت در افغانستان کادرهای علمی و اداری که بتواند امور پوهنځی طب رابه پیش ببرد، وجونداشت به همین اساس تصمیم گرفته شد تا از کشوردوست ترکیه دراین مورد کمک بخواهند.

به همین اساس بود که پروفیسوران و دوکتوران از کشور ترکیه مسئولیت پیشبرد امور بخشهای مختلف پوهنحی طب را عهده دار شده و ضمن اینکه امور آنرا به پیش می بردند به تربیهٔ کدر ها نیز پرداختند.

در ابتدا تعمیر مشخصی برای پوهنحی طب وجود نداشت. بنأً در ابتدا تعمیری واقع دارلامان وبعدها تعمیر لیسه حبیبیه (لیسه عایشه درانی فعلی) محل تدریس محصلین طب انتخاب شده بود.

پروفیسران و دوکتوران کشور دوست ترکیه (داکتر رفقی کامل بیگ، داکتر حسن رشاد بیگ، داکتر زاهدی بیگ) با ایجاد نظام نامه، دیپارتمنت های مورد نیاز و مسئولیت دیپارتمنت های مربوطه، خدمات شایانی را در بخش اکادمیک برای پوهنحی طب که منحیث اولین نهاد تحصیلات عالی درافغانستان تأسیس شد، نمودند.

اولین رئیس فاکولتهٔ طب داکتر رفقی کامل بیگ ترکی بود و بعد از وی داکتر حسن رشاد بیگ ترکی به صفت رئیس فاکولتهٔ طب برگزیده شدند.

بعد از آن طبیب ترکی دیگری بنام زاهدی بیگ رئیس پوهنحی طب بود. این مرحله هفت دوره فارغ التحصیل به جامعه تقدیم نمود.

*

مرحلهٔ دوم: ۱۹۴۶ الی ۱۹۵۵ میلادی

در سال ۱۹۴۵ میلادی داکتر فرانسوی به نام پییر بولانژی به صفت رئیس پوهنخی طب مقرر گردید.

پوهنخی طب کابل قوانین و مقررات تدریس و امتحانات را وضع و تطبیق می نمود و این مرحله ده دوره فارغ التحصیل به جامعه تقدیم نمود.

*

مرحلهٔ سوم: ۱۹۵۶ الی ۱۹۷۸ میلادی

در سال ۱۹۵۶ میلادی داکتر محمد عثمان انوری به حیث اولین رئیس پوهنجی طب و داکتر فقیر محمد شفا به حیث معاون فاکولتهٔ طب مقرر گردیدند.

قانون تعلیمی وضع و تعیین گردید.

بانک خون تاسیس شد.

محصلات اناث در این دوره شامل فاکولتهٔ طب شدند.

بیشتر استادان افغان فاکولتهٔ طب به اساس مقررات استخدام شدند.

نشرات فاکولتهٔ طب توسعه یافته و کتب درسی به لسان دری چاپ و نشر گردید.

مرحله چهارم: ۱۹۷۹ الی ۱۹۹۱ میلادی

ارتقأ پوهنځی طب کابل به مؤسسه یا انستتیوت طبی دولتی ابو علی سینا بلخی کابل.

انستتیوت دولتی طب کابل به وزارت صحت عامه ملحق شد.

کتابخانهٔ طب مجهزتر شد و مرکز مطبوعاتی مجهز و مدرن با همکاری سازمان صحی جهان تأسیس و تجهیز گردید.

مرحله پنجم: ۱۹۹۲ الی ۱۹۹۶ میلادی

در سال ۱۹۹۳ به اثر جنگ های تنظیمی این بنیاد علمی با بهره گیری از تسهیلات وزارت صحت عامه، از شفاخانهٔ چهارصد بستر (شفاخانه شهید سردار محمد داود خان) و شفاخانهٔ امنیت که امکانات کار عملی در آن بهتر بود استفاده می نمود.

در سال ۱۹۹۵ میلادی انستتیوت طب کابل دوباره به مکان اصلی اش منتقل و بازسازی پوهنتون علوم طبی کابل صورت گرفت.

مرحله ششم: ۱۹۹۷ الی ۲۰۰۱ میلادی

انستیوت طبی کابل از وزارت صحت عامه جدا شده و به وزارت تحصیلات عالی ملحق گردید.

مرحله هفتم: ۲۰۰۲ تا امروز

در سال ۲۰۰۴ انستیوت طبی کابل به پوهنتون طبی کابل ارتقا نمود.

در سال ۲۰۰۵ طب اطفال منحل شد.

در سال ۲۰۰۶ پوهنځی نرسنگ تاسیس گردید.

در سال ۲۰۱۰ پوهنځی صحت عامه تاسیس شد.

در سال در سال ۲۰۱۱ پوهنځی علوم متمم صحی (Allied Health) تاسیس شد.

در سال ۲۰۱۵ کمیونتی کالج تاسیس شد.

در سال ۲۰۱۶ پوهنتون طبی کابل به پوهنتون علوم طبی کابل ارتقا نمود.

طوریکه تذکار یافت مفکورهٔ ایجاد مؤسسهٔ تحصیلات عالی برای اولین بار در عصر سلطنت محمد نادر شاه در ٢٣ حوت ١٣١٠ هجری شمسی (ماه مارچ – سال۱۹۳۱ ميلادی) مطرح و اساس پوهنتون کابل با تأسیس فاكولتهٔ طب گذاشته شد که امروز بزرګترین مرکر تحصیلات عالی برای فرزندان افغانستان است.

به امید توسعه و تعالی کمی و کیفی هرچه بیشتر این مهد علم و هنر.

درعکس ۹ تن طلاب دوره اول پوهنځی طب که ملبس با یونیفورم اند دیده می شوند. محصلین بدون تبعیض، یونیفورم، مواد درسی، معاش، غذا و مسکن مجانی از طرف دولت دریافت می نمودند.

تصویر اولین دورهٔ فارغ التحصیلان فاکولتهٔ طب در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی با رئیس پوهنځی و مشاور وزارت صحیه:

قطار اول از راست به چپ :

۱- رئيس فاكولته طب پروفسور حسن خان رشاد

۲- مشاور وزارت صحيه داكتر رفقی كامل بیگ (پروفیسر ترکی)

قطار دوم از راست به چپ:

۱- داکتر محمد اسمعیل خان علم

۲- داكتر محمد اسمعیل خان طاهری

۳- داكتر عبدالغنی خان افضل

۴- داكتر عبدالرحمن خان محمودی

۵- دكتور فقيرمحمد خان شفا

قطار سوم از راست به چپ:

۱- داكتر محمد آصف خان

۲- داکتر عبدالرحمن خان حكيمی

۳- داكتر محمد حسين خان وحدت

ناصراوریا  ۱۴ مارچ ۲۰۱۹ – تکزاس

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320

Comments are closed.