ملګري ملتونه: د افغانستان اقتصاد له ناورین سره مخ دی

مخکې له دې چې طالبان د 2021 په اګست کې واک ترلاسه کړي، د افغانستان اقتصاد لا دمخه خورا کوچنی و، د ناخالص کورني تولید (GDP) شاوخوا 20 ملیارد ډالرو سره. خو د ملګرو ملتونو په وینا په تېر کال کې د ناخالصو تولیداتو کچه شاوخوا ۵ میلیارده ډالره کمه شوې ده.

یوه نهه کلنه نجلۍ د کابل په څنډه کې د خښتو په یوه فابریکه کې کار کوي. په تېر مني کې د طالبانو له واکمنۍ وروسته د افغانستان کمزوری اقتصاد له ماتې سره مخ شو. مرستندویه سازمانونه وايي، د اقتصادي رکود له امله زیات ماشومان کار کولو ته اړ شوي دي.

– دا تقریبا د لسو کلونو راټول شوي شتمنیو او شتمنیو ارزښت دی چې یوازې په لسو میاشتو کې له لاسه ورکړل شوی و، د ملګرو ملتونو د پراختیایي پروګرام (UNDP) رییس کیني وګناراجا د چهارشنبه په ورځ په یوه خبري کنفرانس کې وویل.

– موږ د نړۍ په بل ځای کې د دومره ډراماتیک سقوط شاهدان نه یو، هغه وايي. د خوراکي توکو بیې ۳۵ سلنه لوړې شوې د خوراکي توکو بیه د ۲۰۲۱ کال له اګست میاشتې راهیسې ۳۵ سلنه لوړه شوې ده. وګناراجا وايي، ډېری افغانان د خپل عاید شاوخوا ۶۰ تر ۷۰ سلنه په خوراکي او سون توکو لګوي. افغانستان د نړۍ له بې وزلو هېوادونو څخه دی او د ملګرو ملتونو د وروستي راپور له مخې له ۹۵ تر ۹۷ سلنه وګړي په بې وزلۍ کې ژوند کوي. دا د تیر کال په پرتله 70 سلنه زیاتوالی دی. 22 میلیونه مرستې ته اړتیا لري.

په راپور کې د هېواد د اقتصادي وضعیت یو تریخ انځور وړاندې شوی دی. بانکداري او مالي سیسټمونه له مینځه تللي، او د 2022 په نیمایي کې، 700,000 دندې له لاسه ورکړي، چې ډیری یې د ښځو په منځ کې دي. دا وايي، په هرو پنځو ماشومانو کې یو یې د سختې خوارځواکۍ له خطر سره مخ دی، په ځانګړې توګه د افغانستان په جنوب کې. په هېواد کې د UNDP استازی وايي، بشري مرستې د اقتصادي سقوط د جبرانولو لپاره کافي نه دي او زیاتوي، چې په تېرو ۱۴ میاشتو کې مرستو ته د اړمنو افغانانو شمېر له ۱۹ میلیونو څخه ۲۲ میلیونو ته لوړ شوی دی.

عکس: ابراهیم نوروزی/AP/NTB