برای توانمندشدن زنان،باید در تفکر مردان تغییر ایجاد کرد؟

کاندید اکادمیسین سیستانی   

            ۱۸/۸/ ۲۰۱۸

برای توانمندشدن زنان، باید در تفکر مردان تغییر ایجاد کرد؟

قابل توجه خانم اول کشور، وزیرامور زنان،وزیرمعارف، و تمام زنان آگاه  کشور!

دراین اواخر در رسانه های جمعی بحث برسرناکامی پروژه توانمندسازی زنان افغان وسهیم ساختن انان درمقامات مهم دولتی بالا گرفته است. مخالفان داکتر اشرف غنی، اتهام حیف ومیل۲۸۰ میلیون دالر از کمک های اداره انکشافی ایالات متحده امریکا راعلیه  بانوی اول کشور( رولا غنی )، در رسانه ها تبلیغ کردند. مگراین اتهامات از سوی دفتر خانم اول رسما رد گردید وگفته شد که: «ما هیچ نقشی در برنامه پرومت نداریم وپولی را از برنامه توانمند سازی زنان  مصرف نکرده ایم. این دفتر در اعلامیه ای در واکنش به کاربران شبکه های اجتماعی وشماری از رسانه ها  همچنان نوشته :گزارش سیگار به هیچ نهاد داخلی به عنوان مصرف کننده کمک های مردم امریکا اشاره نکرده  وشایعات مطرح شده در مورد نقش دفتر بانوی اول در مصرف  این پولها بی اساس است.»(برگرفته از فیسبوک دفتر بانوی اول کشور)

ظاهراً پروژه توانمندسازی زنان افغان درسال ۲۰۱۵هنگام سفر رولا غنی به امریکا به اداره انکشاف بین المللی ایالات متحده امریکا پیشنهاد شده بود وآن اداره  کمک مبلغ ۲۸۰میلیون دالر را غرض توانمندسازی زنان کشور تعهد کرده بود که درمدت ده سال به افغانستان پرداخته خواهد شد. من خبر این پروژه  را بامبلغ  ۲۰۱۶میلیون دالر امریکائی از رسانه های افغانستان شنیدم ودر همان وقت تبصره ای برآن نوشتم وتوجه وزارت معارف ووزارت امور زنان را به آن جلب کردم.

عدم موفقیت خانم رولا غنی، در جذب این کمکها، ومصرف آن در راه توانمند سازی زنان افغان از طریق وزارت امور زنان ویا وزارت معارف وتحصیلات عالی دلایل متعددی  خواهد داشت، ولی از نظر من: تشدید بحران امنیتی درکشور از یکسو و ذهنیت مرد سالارانه نسبت به زنان یعنی احترام نکردن به زن به حیث انسان متساوی الحقوق بامرد ونقش او درجامعه علت های اساسی عدم تحقق این پروژه است.

به منظوررفع این معضل تاریخی وبه منظور سهم گیری زنان در عرصه های اجتماعی، اقتصادی وسیاسی، فرهنگی وهنری وآموزشی کشور، پیشنهاد میکنم تا  درذهنیت مردان  نسبت به زنان تغییر وارد کرد، البته باید متوجه بود که این کاریک روز ویک سال ودو سال نیست. برای تغییردادن ذهنیت مردان نسبت به زنان، می باید در نصاب تعلیمی شاگردان معارف  مضمونی بنام «نقش ومقام زن در جامعه» علاوه شود، و موازی با آن، برنامه سواد حیاتی از سوی وزارت معارف دوباره احیا گردد.

چرا مضمون «نقش ومقام زن درجامعه»درنصاب تعلیمی شاگردان علاوه شود؟

در جامعه افعانستان زن  منحیث  یک انسان صاحب عقل وشعور وذکاوت و توانای در انجام

کارهای روزمره زندگی مثل مردان به حساب گرفته نمیشود.  با این طرز تفکر زن مال وملکیت مرد شناخته میشود و نمیتواند بدون اجازه مرد خانواده به مکتب برود یا برای آموزش حرفه و کاریکه بدون شک برای  اقتصاد فامیل موثر است اقدام نماید.

تا رمانی که احترام َبه شخصیت زن منحیث یک انسان متعقل و متفکر ومفید وخلاق وموثر درجامعه  در سیمای مادر، خواهر، همسر، وشریک مرد در زندگی  وهمچنان بحیث نخستین آموزگار کودک در خانواده،از طریق تعلیم وتدریس درمکاتب از دوره ابتدائیه تا ختم لیسه ، به شاگردان آموزش داده نشود، واز این طریق ذهن نشبن طبقه جوان کشور نگردد ،هرگز نمیتوانیم موفقانه گامی در راه توانمند سازی

زنان برداربم.

شاگردان مکاتب ما باید بدانند که پیامبران در دامان پاک زن تربیت شده اند. زن فلاسفه ونوابغ جهان را بدنیا آورده و با شیرخود پرورش داده است. زن طبیبان حاذق، انجنیران لایق، شخصیت های برازنده بین المللی، هنرمندان ورزیده، مخترعین وکاشفان جهان را که تمدن امروزی جهان محصول دست ودماغ وتفکر آنهاست،به جامعه بشری تقدیم کرده است. اگر زن نمیبود،نسل انسان برروی کرۀ خاکی تسلسل نمی یافت و مرد، یکه وتنها میماند وبعد نابود میشد. پس زن را که پدید آورندۀ تمام خوبی هاست،پیام آورعشق ودوستی وزیبائی است، باید حرمت گذاشت و آنرا بحیث یک انسان مستحق زندگی ومستحق انتخاب ومستحق فراگرفتن علم ودانش و برابر با مرد دانست. نباید حقوق زن را کمتر از حقوق مرد دانست. نباید زن را بنام عاجزه، ضعیفه،سیاه سروغیره نامها، تحقیروتوهین کرد. نباید زن را ملکیت مرد دانست و جای او را فقط درآشپزخانه و در رختخواب مرد مشخص کرد. نباید زن را  از سهمگیری در فعالیتهای سیاسی واجتماعی واقتصادی و فرهنگی و تولیدی منع کرد. ترقی وتعالی و پیشرفت یک کشور بدون سهمگیری زنان ، ناممکن است. می باید افکار زنگ زدۀ قرون وسطائی مردسالاری را کنار گذاشت و به دنیای متمدن و پیشرفتۀ جهان چشم گشود و دید که زنان چگونه در بازار کار، وعرصه های سیاست وفرهنگ و هنر نقش آفرینی دارند. دلیل پیشرفت این کشورها، احترام کردن بزنان وسهمگیری زنان در عرصه های مختلف زندگی مثل مردان است. پس زنان افغان نیز میتوانند در ترقی وتعالی کشور نقش مثبت خود را بدرستی ایفا نمایند بشرطی که زمنیۀ تحصیل،کار ومشارکت آنان در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی و عمرانی مهیا گردد. دولت افغانستان وظیفه ومکلفیت دارد تا از حقوق زنان کشور حمایت نماید.جلو خشونت و بد رفتاری مردان نسبت به زنان را با وضع قوانین خاص بگیرد. به مناسبت های مختلف می باید در تجلیل و بزرگداشت از مقام زن،اقدام نماید. وبرنامه های وسیع تنویری و آگاهی دهنده روی دست بگیرد و در بارۀ مقام وئقش زنان در حیات اجتماعی واقتصادی و فرهنگی جامعه، خانواده و آینده کشوراز تمام امکانات تنویری وتبلیغی و روشنگری استفاده  نماید.

زن در جامعه اسلامی افغانستان موجود ضعیف و ناتوانی شمرده میشود که بدون کمک مرد توان انجام هبچ کاری را ندارد.در حالی که اگر شرایط برای  رشد جسمی وفکری وتبارز زنان از لحاظ تعلیم وتربیت ومشارکت آنها در فعالیت های ورزشی،فرهنگی، اجتماعی واقتصادی و هنری فراهم گردد، زنان میتوانند مثل مردان قله های  پیشرفت را فتح کنند و مثل انسانهای عاقل وهوشمند و توانا از عهدۀ تمام کارهای سودمند در عرصه های مختلف زندگی موفقانه بدر ایند و نقش خود را در ترقی وتعالی جامعه وکشور بخوبی ایفا نمایند.  مثالی از یک زن ورزشکار را در زیربخوانید.

مقابله یک زن ورزشکار با دو مرد متجاوز !

یک زن ورزشکار باشنده نیوسیبرسکایا روسیه جان دخترخانمی را از چنگ دو مرد متجاوز نجات داد و حین حمله قبرغه های مردان متجاوز را شکست. ناوقت شب دو مرد مست در مسیر راه ، دختر جوان را دیدند که آرام به طرف خانه روان بود، این دو مرد سعی ورزیدند تلیفون و بکس جیبی دختر را به سرقت ببرند، دختر فریاد زد و کمک طلبید. خانم اکاترینا که 27 سال دارد از لب برنده اپارتمانش فریاد دختر را شنید و شتابان به کمک اوشتافت. این زن حتی از فیر و اثابت مرمی به پایش نترسید و شجاعانه با مشت زنی پی در پی، فک و قبرغه های متجاوزین را شکست. بعد معلوم شد که خانم اکاترینا مربی سپورت زیبائی اندام بوده است.( فیسبوک سید ذاکر شاه سادات)    زنی که جان خانمی را از دست دومرد متجاوز نجات داد       

حیف انسانهای آگاه می اید که این طبقۀ با استعداد ومفید جامعه ، به چشم کم نگریسته شوند و به حیث انسان های درجه دوم به حساب آیند و با گفتن کلمات «

» است و «عاجزه» است و غیره نامهای زشت  آنها را تحقیر و توهین کنیم.

من درکتابی زیر عنوان «سیمای زن افغان در حماسه وتاریخ»( طبع دانش ۲۰۱۵) نشان داده ام که زنان افغان توانائی واستعداد آن را دارند که هم مثل مردان از وطن وزادگاه خود دفاع کنند ورزمندگان مؤفقی چون «ریزه گل فراهی»درمیدان نبرد باشند، و هم بحیث مدیران ورزید، والی و وزیر وسفیر ووکیل  وقانون گزار و قاضی  ومدافع عدالت باشند وهم در ورزش های رزمی موفق و مدال آورباشند،و هم به حیث کوهنورد یا پیلوت طیاره تبارز نمایند، و هم بحیث ،طبیب  و پرستار و آموزگار ممتاز، شاعر و نویسندۀ برجسته، هم به حیث برنامه سازان موفق در رسانه های جمعی و هم بحیث هنرمند و نقاش و آواز خوان و موسیقی نواز وبازیگران ماهر سینما و تیاتر تبارزکنند. هم در عرصۀ سیاست بدرستی بدرخشند، وهم در رساندن  کمک های  بشردوستانه برای مردم محتاج کشور مدیران  ورزیده وسازماندهندگان کار آمدی باشند.

یکی از راه های  سهل برای جلوگیری از تحقیرزنان و یا خشونت علیه آنان، ضرورت افزودن یک مضمون درسی در بارۀ ” مقام و نقش زن در جامعه ” در نصاب تعلیمی وزات معارف می باشد. می باید شاگردان  مکاتب در پهلوی سایر دروس، هفتۀ چند ساعت مضمون « مقام و نقش زن در جامعه» را فرا بگیرند. می باید به شاگردان از همان دورۀ ابتدائی،آداب حرمت گزاری به زن که مادراست و خواهراست ودامنش پرورشگاه کودک  ونسل آینده  است ،آموزش داده شود. لازم است تا در این مضمون، احترام به زنان که اولاً انسان اند ودوم مادر وخواهر وهمسراند،تلقین گردد و خشونت علیه زنان بشدت تقبیح و به حیث یک عمل وحشیانه و دور از فرهنگ مدنی تصویر گردد.

بخصوص اکنون که ادارۀ انکشاف بین المللی امریکا تعهد کرده است تا در ظرف ده سال( از

۲۰۱۵- ۲۰۲۵) برای توانمند سازی  زنان افغانستان مبلغ ۲۸۰ میلیون دالر کمک کند، وزارت امور وزارت معارف می باید برای تربیت نسل آینده وکمک به موقف زنان کشور، بیکار ننشینند و با افزودن یک مضمون درسی درنصاب تعلمی ازدورۀ ابتدائی تا دوره ثانوی مکاتب در مورد(مقام زن ونقش آن در جامعه) جداً مدنظر بگیرند. واین یگانه الترناتیفی است که میتواند معاشات معلمانی را که برای تدریس این مضمون استخدام میگردند، از مدرک کمک های اداره انکشافی ایالات متحده امریکا با همکاری خانم رولا غنی که مبتکر پروژه توانمندسازی زنان افغان است تدارک ببیند.

درمضمون «مقام ونقش زن درجامعه»، می باید از زنان دلیر و نامور و مادران قهرمان پرور کشورکه فرزندان وطن پرست، شجاع وفداکاری وسرنوشت سازی به جامعه تحویل داده اند، می بایستی بنحوشایسته ای  یاد آوری گردد، تا شاگردان به نقش ومقام زنان پی ببرند.در نصاب تعلیمی معارف باید از زنانی که برای آزادی و رهائی زن از قید و بند چادری تلاش نموده وحیات خود و خانوادۀ خود را با خطر رو برو کرده اند، لازمست با حرمت وقدر دانی یاد شود. ازجمله از ملکه ثریا، نخستین زنی که یکجا با شوهرتجدد خواه  وتحول طلب خود شاه امان الله در راه رهائی و آزادی زن افغان ،قدم بجلو گذاشت و با برداشتن چادری از روی خود در لویه جرگۀ پغمان حقوق زن را فریاد کشید و برسر این کار تاج وتخت سلطنت خود را قربانی کرد، می باید آنطورکه شایسته  اوست از وی یاد دهانی شود ، تا فرزندان افغان بخصوص زنان و دختران افغان، آنانی را که در راه احقاق حقوق شان تلاش کرده و قربانی داده اند، بدرستی بشناسند و قدر وحرمت آنان را در دل خویش جای دهند.

همچنان می باید دراین نصاب تعلیمی ازآن عده زنان مبارز افغان که دوشادوش مردان در جنگ های اول ودوم افغان وانگلیس شرکت جسته و کارنامه افریده اند،به نیکوئی یاد آوری شود.

در دورۀ معاصراز زنان نویسنده وشاعر، وهنرمند و نقاش و موسیقی دان ،ورزشکار،  معلمین و استادان ورزیده کشور یاد آوری گردد. از خانم های دلیر ومبارزی که در دورۀ حاکمیت بعد از طالبان در افغانستان ظهور کردند و با از خود گذشتگی و دلیری کم نظیر،فریاد رسای مردم مظلوم ودرد رسیدۀ کشور شدند. منظورم ملالی جویا است که در لویه جرگۀ قانون اساسی ۲۰۰۴ با  سخنرانی کمتر از دو دقیقه ای خود تالار لویه جرگه را به ولوله انداخت وخواهان به محاکمه سپردن مجرمین جنگی وناقضین حقوق بشرو جنایتکاران جنگی گردید و قریب بود جانش را برسراین سخنرانی دلیرانه از دست بدهد، اما براثرمداخلۀ نیروهای بین المللی صلح از مرگ نجات یافت ولی دیگر از همان لحظه مورد حمایت میدیای جهانی قرارگرفت وده ها وصدها انجمن زنان افغان در داخل وخارج کشور از وی حمایت کردند و بسا نهاد های مدافع حقوق بشر درکشورهای جهان از وی تمجید وحمایت نمودند و بزودی شهرت و محبوبیتش  از سطح ملی به سطح بین المللی ارتقاع یافت.همچنان، خانم بلقیس روشن ، سیلی غفارو ده هاتن دیگرکه همین لحظه نامهای شان درخاطرم نیست، قابل یاد دهانی اند.

معرفی چهره های ممتاز و شاز زنان افغان، بدون تردید میتواند درس های سودمند والگوی تقلید برای رشد و تکامل شخصیت دیگر دختران و زنان افغانستان باشد.

اميدوارم وزارت امور زنان افغانستان نیزاز این فرصت وامکانات استفاده معقول نماید ویکی از معقول ترین کارهای این وزارت، پروژه گردآوری و معرفی زنان نامور و پیشتازکشور است ومی باید دراین پروژه همه زنان فعال در عرصه های اجتماعی، اقتصادی،سیاسی و نظامی، آموزشی، ادبی وفرهنگی وهنری وورزشی وتربیتی وغیره عرصه ها را در یک دایرة المعارف بزرگ جمع و معرفی نماید. برای برآوردن این مامول بزرگ میهنی،لازم است گروهی از زنان و مردان دانشور را در بدل پرداخت حق الزحمۀ فوق العاده مؤظف نماید تا این کار مفید را بحیث یک پروژۀ ملی بمنظورمعرفی ظرفیت های مجود زنان،روی دست گیرد ومصارف آن را از مدرک کمک های توانمند سازی دفتر بانوی اول کشور تدارک ببینند.

پایان۱۸/۹/۲۰۱۸