له کرونا څنګه ځان وساتو؟

په دې ورځو کې چې د کرونا ویروس په هیواد کې خلک له جدي اندیښنې سره مخ کړي، نوټولو ته ښایي چې په دې برخه کې روغتیایي سپارښتنې په پام کې ونیسي، ترڅو د ناروغۍ پروړاندې وقایه شي.

د کرونا ويروس د وقايي او مخنيوى لپاره د نړيوال صحى سازمان يا WHO نوى سپارښتنې:

۱  – د کرونا ويروس د جوړ پوستکى څخه نه سى تيريدلى او تر ۱۰ لسو دقيقو پورى پر پوست يا جلد ژوندي پاته کيږى ،نو که چيرى دستکشى نه لرى مه وار خطا کيږى فقط لاسونه پزى،سترګو او خولى ته مه وړى.

۲ –  د کرونا ويروس د پارچى (ټوکر) پر سطحه باندى ۶-۱۲ ساعته،پر فلزى سطحه باندى۱۲-۲۰ ساعته او پر فولادى سطحه تر ۲۰ ورځو پورى ژوندى پاته کيږي.

۳ –  دا ويروس تر منفى ۶۰- درجى د سانتى ګراد ژوندى پاته کيږى او تر مثبت ۳۰ درجى د سانتى ګراد لوړ حرارت کى له منځه ځي .

۴  – د کرونا ويروس د ګرمو اوبو او کورنى مينځونکو موادو پواسطه له منځه ځي.

 ۵–  جامې د لمر په مستقیمو وړانګو ، اوتو يا مرکز ګرمى پواسطه وچ کړى.

 ۶ ـ   په ګرمو او بو حمام وکړى.

 ۷- د سړو اوبو د چښلو او سړى غذا د خوړلو څخه ډډه  وکړى ګرمى اوبه ،ګرم  چاى او ګرمه قهوه وڅښئ.

۸ـ  د دى ويروس د را ټوليدو ځاى په پزه کى دى، نو پزه په مکرر ډول د ګرمو او بو پواسطه ومینځئ.

۹ـ  –که ګرم څښاک نه لرئ نو ژاولى وژووى تر څو ستونى مو په دوامداره ډول د خولى په مايعاتو لوند او ومینځل شي.

۱۰ ـ  د اوسيدلو ځاى کې مو باید پاکه هوا جریان ولري.

۱۱ـ  د ورځي څو څو ځلي د۱۰-۱۵ ثانيو لپاره خپل تنفس ودروى او وروسته بيا سا واخلى که چيرى ټوخى او يا نفس تنګى درته پيښ شو حتما و يو صحى مرکز ته مراجعه وکړى مه پريږدى چى تنفسى ستونځي درته پيدا شي او روغتون ته مو اړ کړي.

۱۲ ـ  که دکوره بهر کار کوى (په دفتر ،مغازه،دوکان او بل ځاى کى) نو! اول:- يونيم متر فاصله د نورو خلکو سره ولرى.

 دوهم:- لکه څرنګه چى د دى ويروس وزن دروند دى (۴۰۰-۵۰۰ ننومتره) او پر ځمکه لويږى نو ستاسو بوټونه د ويروس يوه منبع ده نو په هيڅ حالت کى بوټونه د اطاق داخل ته مه وړى.

۱۳ـ  د پرنجي په وخت کى تر هغه چى امکان لرى د نورو خلکونه فاصله واخلى او هر شى چى مو په لاس درشي(دسمال ،کاغذ ،خپل لاس او بازو) پواسطه خپل پزه او خوله تر څو ثانيو پټه کړى ترڅو د پزې او خولى افرازات جذب شي او په محيط کى خپاره نه شي.

۱۴ـ دا ويروس د کلکوالي له سببه د هر ماسک پواسطه راګرځي يعنى هر ډول ماسک ددى ويروس مخنيوى کوي که هغه( پارچه يي؛ويبريلى،دسمال او کاغذي) وي ټول يي په ککړ چاپیریال کى ساتونکى تماميږى په دې شرط چى ماسک بايد وچ او دوامداره تبديل شي.

۱۵ـ   لازمه نه ده چى ټولې هغه جامې چى موږ يي اغوندو پريولل شي بلکه حرارت او د لمرمستقيمو وړانګو ته ايښودل هغه پاکوي.

۱۶ـ وروسته تر هغه چى لاسونه په انتي سيپتيکو يا الکولو ووهى او بيا ميکروبى ساحې ته نه ځئ نو په لاسونو کریم او یا واسیلین ووهی تر څو له جلدى ناروغيو خوندي شی.