مزایای حمایت ترکیه از روند صلح افغانستان

ترکیه به عنوان یک کشور اسلامی عضو پیمان ناتو و همچنین یکی از کشورهای قابل اعتماد برای دولتمردان افغانستان، یکی از بازیگران اصلی در روند حمایت از تحولات در افغانستان شمرده می شود.

افغانستان و ترکیه روابط دیرینه فرهنگی و تاریخی دارند ،سرباز ترکیه تحت فرمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو _ در افغانستان مستقر هستند و علاوه بر آن، ترکیه در حمایت از بازسازی افغانستان، سهم قابل توجهی داشته است.

ترکیه همچنین برای آموزش و تجهیز نیروهای مسلح افغانستان کمک هایی را در اختیار دولت افغانستان قرار داده است.

در سطح بین‌المللی هم ترکیه در مورد قضیه افغانستان بازیگر مهمی شمرده می‌شود. این کشور در پی افزایش خشونتها در افغانستان و تیره شدن روابط کابل و اسلام‌آباد، میزبان پنج نشست سه‌جانبه با حضور سران دو کشور به هدف میانجیگری میان افغانها و پاکستانی‌ها بوده است.

نخستین گفت‌وگوی سه جانبه سران افغانستان-ترکیه-پاکستان به ابتکار ترکیه در اپریل/آوریل ۲۰۰۷ برگزار شد و به دنبال آن نشستهای بعدی سه جانبه سران این کشورها در دسامبر ۲۰۰۸، اپریل ۲۰۰۹، جنوری ۲۰۱۰ و دسامبر ۲۰۱۰ در آنکارا برگزار شد. در حاشیه پنجمین نشست سه جانبه در ترکیه بود که آقای کرزی رئیس جمهور اسبق ، اعلام کرد که اگر برای زمینه‌سازی برای گفت‌وگو با طالبان، این گروه بخواهد دفتری در ترکیه داشته باشد، از آن استقبال می‌کند .

روابط درازمدت فرهنگی و تاریخی، وجوه اشتراک دینی و تا حدودی قومی میان دو کشور و همچنین منافع مشترک منطقه‌ای، از دیگر دلایل روابط گرم افغانستان و ترکیه است. نگاههای دولتمردان دو کشور همواره بر این وجوه اشتراک بوده است.

توجه بیشتر مقامهای افغانستان و ترکیه عمدتا بر روابط این کشور پس از استقلال افغانستان در ۲۸ اسد/ ۱۲۹۸ است. دولت جمهوری ترکیه به رهبری مصطفی کمال اتاترک، پس از شوروی سابق دومین کشوری بود که استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت.

با سرنگونی رژیم طالبان در افغانستان (خزان ۱۳۸۰)، روابط این کشور با ترکیه وارد مرحله تازه‌ای شد و برای نخستین بار واحدهای نظامی ترکی پا به افغانستان جنگ‌زده گذاشتند. استقرار نظام جدید به حمایت جامعه بین‌المللی در کابل، زمینه حضور گسترده ترکیه را در افغانستان بیشتر از هر زمان دیگر فراهم کرد.

در۱۹ سال اخیر نه تنها حضور سیاسی و نظامی، بلکه حضور فرهنگی و اقتصادی ترکیه در افغانستان چشمگیر بوده است. مکتب های افغان-ترک در شهرهای افغانستان طرفداران زیادی دارد و کالاهای ترکیه‌ای هم وارد بازارهای این افغانستان شده است.

یکی از دلایل مقبولیت چهره ترکیه در افغانستان عدم پیشینه منفی این کشور در افغانستان دانسته می‌شود. ترکیه در هیچ جنگی در مقابل افغانستان قرار نداشته و هیچ کاری نکرده که باعث بدگمانی دولتمردان و مردم در افغانستان شده باشد. علاوه بر آن کشورهای منطقه هم با حضور ترکیه در افغانستان مخالفتی ندارند.

 دوشنبه  هفته گذشته رئیس جمهور ترکیه با محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان گفتگوی تلفنی داشته و بر اهمیت همکاری های دوجانبه علاوه بر صلح تأکید کرد. اردوغان رئیس جمهور ترکیه از خشونت های اخیر در افغانستان ابراز نگرانی کرده و از طالبان خواسته است که آتش بس برقرار کنند. ترکیه کشتارها و جنگ های هدفمند در افغانستان را تهدیدی برای ثبات منطقه خوانده و از طالبان خواسته است تا با گفتگو به جنگ پایان دهند.

اردوغان همچنین به رئیس جمهور افغانستان اطمینان داد که ترکیه به پشتیبانی خود از نیروهای امنیتی و دفاعی و زیرساخت های افغانستان ادامه خواهد داد و برای توسعه بیشتر آن تلاش خواهد کرد.

رئیس جمهور افغانستان نقش ترکیه در روند صلح را مهم خواند و این کشور را به همکاری بی طرفانه در این روند فراخواند. تصمیم گرفته شده است که دانشمندان ترک و افغان در آینده نزدیک کنفرانس مشترکی را برای تجزیه و تحلیل مجدد جنگ فعلی از دیدگاه اسلامی تشکیل دهند. به این دلیل که طالبان و دیگر گروه های تروریستی پس از توافق با ایالات متحده هنوز هم به نام اسلام افغان ها را قربانی می کنند. رئیس جمهور افغانستان از کمک ترکیه در کنفرانس ژنو تشکر کرد و از توافق حاصل شده بین دو کشور برای افزایش تجارت بین افغانستان و ترکیه به ارزش  500 میلیون دلار در سال استقبال کرد. ترکیه معتقد است که ثبات افغانستان به نفع همه کشورها است و می تواند به جنگ پایان دهد ، تجارت را با بسیاری از کشورها گسترش دهد و توسعه اقتصادی دوجانبه را تقویت کند. در همین راستا ، دو رئیس جمهور در مورد دیدار افغانستان ، پاکستان و ترکیه در سطح وزارتخانه های خارجه در مورد چگونگی گسترش روابط و همکاری ها گفتگو کردند. هیچ تاریخی برای نشست سه جانبه تعیین نشده است ، اما به وزارتخانه های خارجه دستور داده شده است که آماده شوند. ترکیه که از دوستان خوب افغانستان به حساب می آید و دارای سابقه طولانی رابطه است ، نقش مهمی را در زمینه های مختلف در افغانستان بازی می کند و از این رو مخالف بیرون شدن عجولانه ای سربازان آمریکایی قبل از توافق صلح میان طالبان و حکومت افغانستان است .