د رسنیو د سرغړونې کمېسیون جوړېدل؛ خبریالان یې بې ګټې بولي

د اطلاعاتو او کولتور وزارت له پاره د طالبانو د رسنیو د دفتر رییس عبدالحق حماد ویلي، دغه کمېسیون د رسنیو د پرلپسې غوښتنو وروسته جوړ او نن به خپل کار پیل کړي. د حماد په خبره دغه کمېسیون به د رسنیو د قانون پر بنسټ د رسنیو عمومي مدیریت کوي، هغه قانون چې له پخوا موجود دی؛ خو اوس به د یو څه بدلون وروسته بیا پلي شي.

عبدالحق حماد دویچه ویله ته وویل: «په رسنیو کې چې کومې سرغړونې کېږي، هغه به دلته برسي کېږي. هغه بیا خپل مراحل لري. د پیګري، توسعې، اخطاریې او حتی عدلي او قضايي ارګانونو ته د معرفۍ، دا یو باصلاحیته کمېسیون دی.»

خبریالان او د رسنیزو بنسټونو مشران وايي، که څه هم په خپل ذات کې دا ګټور ګام دی؛ خو په عین وخت کې زیاتوي، چې د دغه کمېسیون په شتون کې به هم له رسنیو سره د طالبانو د حکومت روان چلن کې بدلون نه شي راتلی.

د افغانستان د خبریالانو دفاع کمېټې مخکینی مشر او خبریال عبدالمعید هاشمي د دغه کمېسیون جوړېدل یو سمبولیک کار ګڼي او زیاته یې کړه چې په دې سره د رسنیو شته بد حالت کې تغیر نه شي راتلی.

عبدالمعید هاشمي وویل: «د دې کمېسیون جوړېدل ښه ګام دی؛ ولې زه تمه نه لرم چې د رسنیو سره شته چلن کې به خاص توپیر راشي. یا به د رسنیو وضعیت تر دې بهتر شي، ځکه امارت خپل اصول او مقررات لري او لکه د جمهوریت اوایل د دوی وسله وال له دغو بخشونو سره اشنا نه دي.»

د نوموړي په باور، تر هغې چې د ارګ، کورنیو چارو وزارت او امنیت ملي په ګډون د خبریالانو د دفاع او ستونزو حل ګډه کمېټه جوړه نه شي، تر هغې د خبریالانو او رسنیو اوسني حالت کې بدلون ناممکنه دی.

افغان خبریال همایون هېواد له دویچه ویله سره خبرو کې د دغه کمیسیون اغیز ته د شک په سترګه ګوري. د نوموړي په خبره په داسې حال کې چې د طالبانو د حکومت هره اداره او هر چارواکی ځان ته د خبریالانو او رسنیو استازو د رټلو او ګواښلو حق ورکوي، دغسې حالت کې د دغې کمېسیون جوړېدل بې ګټې دي او برعکس به دا کمېسیون طالبان پر رسنیو د فشار د آلې په توګه وکاروي.

افغان خبریال رحمت الله زیارمل، چې اوس المان ته کډوال شوی دویچه ویله ته وویل چې په تېر یوه کال رسنیو او خبریالانو سره د طالبانو چلن ته په کتو، ښايي د طالبانو حکومت د دغه کمېسیون له نوم د فشار د الې په توګه کار واخلي او «ډېرې» کوچنۍ تېروتنې به په لویو مسئلو بدلېږي.

نوموړي وویل: «مهمه مسئله د دې کمېسیون تګلاره او څرنګوالی دی. سر له اوسه اندېښنې ډېرې دي. د طالبانو برخورد له خبریالانو، رسنیو او رسنیزو بنسټونو سره د تمې خلاف جدي و. اندېښنه دا ده، چې طالبان به د دغې کمېسیون له نوم د فشار د الې په توګه کار واخلی او که یوه وړه غلطي هم وشي، دوی به خبریالان او رسنیز کار کوونکي تر سخت فشار لاندې راولي.»

دی وايي، طالبانو په تېر یوه کال کې رسنۍ، خبریالان او رسنیز بنسټونه تر سخت فشار لاندې نیولي، ډېری خبریالان وهل شوي، نیول شوي، چې له امله یې ډېری خبریالان له هېواده وتلو ته اړ شوي دي.