واکنش‌های گسترده به مرگ شاعر و فعال برجستۀ جنبش تحفظ پشتون‌ها

گیله‌من وزیر در نیمه‌شب ۱۱ جولای بر اثر جراحات واردۀ ناشی از ضربات چاقو جان باخت. او پس از حمله‌ای که در ۷ جولای در اسلام‌آباد بر او صورت گرفت، در شفاخانۀ علوم صحی پاکستان (پمز) بستری شده بود.

منظور پشتین رهبر جنبش تحفظ پشتون‌ها گفته است که وزیر توسط فردی به نام آزاد خان داور و ۱۰ یا ۱۲ نفر دیگر با چوب مورد لت‌وکوب قرار گرفته بود. داور یک سیاستمدار محلی از وزیرستان شمالی است و دارای کسب‌وکار معاملات خانه در اسلام‌آباد است. داور در این باره اظهار نظری نکرده است.

پولیس اسلام‌آباد اعلام کرده است که دوسیه‌ای را برای حمله به گیله‌من وزیر تشکیل داده و تحقیقات در مورد قتل او را آغاز کرده است.

سخنگوی پولیس اسلام‌آباد، تقی جواد اخندزاده، در ۱۰ جولای به رادیو مشال/بخش پاکستان رادیو آزادی گفت که حمله به وزیر به دلیل «دشمنی شخصی» بوده است.

فعالان می‌گویند که گیله‌من وزیر در اشعار خود برای حقوق پشتون‌ها صدا بلند می‌کرد. منظور پشتین در نیمه‌شب ۱۱ جولای به اعضا و هواداران جنبش گفت که گیله‌من وزیر «نزدیک‌ترین دوست» وی در جنبش بوده است.

جنبش تحفظ پشتون‌ها می‌گوید که نماز جنازۀ وی در ۱۲ جولای در اسدخیل رزمک، در وزیرستان شمالی برگزار می‌شود و سپس او در قبرستان پدری‌اش در همین منطقه به خاک سپرده خواهد شد.

واکنش‌ها: بسیاری از سیاستمداران و فعالان، از جمله رهبران برجستهٔ جنبش تحفظ پشتون‌ها، از مرگ گیله‌من وزیر ابراز تاسف کرده‌اند

علی وزیر، یکی از رهبران جنبش تحفظ پشتون‌ها و عضو سابق مجلس ملی پاکستان، در شبکۀ ایکس (توئیتر سابق) نوشته است که گیله‌من وزیر «به شعر پشتو نوآوری انقلابی بخشیده بود.»

محسن داور، رهبر جنبش ملی جمهوری‌خواه (ان‌دی‌ام) و نمایندۀ سابق وزیرستان شمالی در مجلس ملی، در ایکس «توئیتر سابق» نوشته است که اشعار گیله‌من وزیر «سرشار از عشق به افغان‌ها» بوده و او در آن‌ها «عبور از شرایط سخت» را به بهترین نحو انجام داده بود.

ضیاءالدین یوسفزی، پدر ملاله یوسفزی، فعال حقوق بشر و برندۀ جایزه صلح نوبل نیز در شبکۀ ایکس «توئیتر سابق» نوشته است که گیله‌من وزیر «در بیان و صدایش تأثیر بزرگی» وجود داشت و «درد وطن» را به قلب پشتون‌ها رسانده بود.

محمد اشرف‌غنی، رئیس‌جمهور سابق افغانستان، در بیانیه‌ای در ایکس «توئیتر سابق» با خانواده و دوستان وزیر همدردی کرده و او را به عنوان «وطن‌پرست حقیقی» یاد کرده و افزوده است که او «تا پایان عمر بر مواضع خود پایدار ماند.»

حامد کرزی، رئیس‌جمهور سابق افغانستان، نیز در بیانیه‌ای در ایکس با خانواده وزیر همدردی کرده است.

آفتاب احمد خان شیرپاو، رهبر حزب قومی وطن و وزیر سابق امور داخلی پاکستان نیز در شبکۀ ایکس نوشته است که اگر دولت برای درمان، گیله‌من وزیر را با آمبولانس هوایی به خارج فرستاده بود، ممکن بود خانواده‌اش تسلی می‌یافت.

این در حالی است که منظور پشتین، رهبر جنبش تحفظ پشتون‌ها، در ۹ جولای در مقابل شفاخانۀ پمز به هواداران خود گفته بود که تمام تدارکات برای انتقال گیله‌من وزیر به یک کشور خارجی جهت درمان فراهم شده بود، اما داکتران اعلام کردند که در این وضعیت انتقال او خطرناک است.

افراسیاب خټک، سیاستمدار و سناتور سابق، گیله‌من وزیر را در «سنین کم» به عنوان «نماد مقاومت و مبارزه» یاد کرده است.

نام اصلی گیله‌من وزیر، حضرت نعیم بود. او اهل رزمک وزیرستان شمالی بود. او به خاطر فعالیت‌های حقوق بشری و شاعری ملی‌گرایانه و محبت‌آمیزش با پشتون‌ها بسیار مشهور بود. او در اشعارش به موضوع افراد گمشده نیز پرداخته و از مسائل امنیتی پاکستان انتقاد می‌کرد.

وزیر از دوستان نزدیک منظور احمد پشتین، بنیانگذار جنبش تحفظ پشتون‌ها و عضو شورای مرکزی آن بود.

وزیر در سال ۲۰۲۳ به اتهام انتقاد از اردو و تحریک مردم بازداشت شد و پس از حدود هشت ماه حبس در فبروری ۲۰۲۴ آزاد شد.

رادیو ازادی