استیضاح رئیس جمهور ترمپ و تأثیرات آن روی انتخابات آیندهء امریکا

در ماه جولای ۲۰۱۹ میلادی، دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا در ګفتګوی تیلیفونی با همتای اوکراینی خود، ولادیمیر زیلانسکی، به وی می ګوید که اګر در مورد جوبایدن، کاندیدای احتمالی انتخابات ۲۰۲۰م امریکا، و فرزند وی، اطلاعات فساد جمع آوری نکند کمک های نظامی امریکا با اوکراین را به تعلیق در می آورد. به تعقیب آن، کمک های امریکا در همین ماه به تعلیق در می آید، ولی کاخ سفید ادعا می کند که تعلیق کمک به منظور جستجوی راه‌های بهتر برای مصرف این کمک بوده تا منافع ملی و امنیتی امریکا بهتر تأمین شود.[1] به تاریخ ۱۲ اګست همان سال، شخص نامعلومی از سی آی ای امریکا شکایتی را مبنی بر موجودیت تخلفات شدید در ګفتګوی تیلیفونی بین دونالد ترامپ و زیلانسکی، درین اداره  ثبت می کند که بعداً همه ګانی شده و به کانګرس امریکا می رسد.[2]  بلاخره به تاریخ ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۹م، با استناد به دلایل فوق و سایر موارد، نانسی پلوسی، رئیس دموکرات ولسی جرګه امریکا، رسماً خواهان استیضاح رئیس جمهور امریکا شد.[3] به این ترتیب در تاریخ امریکا این سومین بار است که رئیس جمهور آن کشور از طرف پارلمان استیضاح می شود.

مراحل قانونی استیضاح رئیس جمهور در امریکا

مطابق ماده دوم بخش چهارم قانون اساسی امریکا، رئیس جمهور، معاون وی، و سایر کارکنان خدمات ملکی را می توان به علت ارتکاب خیانت ملی، رشوه، و سایر جرایم سنګین، استیضاح و از وظیفه سبک دوش کرد. کنگرهٔ ایالات متحدهٔ آمریکا شاخهٔ قانون‌گذاری در دولت ایالات متحده امریکا و مشتمل بر دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان است صلاحیت استیضاح رئیس جمهور امریکا به شکل ترکیبی به مجلس نمایندگان (ولسی جرګه)، سنا (مشرانو جرګه) و قوه قضائیه سپرده شده است.[4] طوریکه  مجلس نمایندگان اتهامات بر رئیس جمهور را در کمیته‌ی قضایی آن ارګان برسی نموده و بلاخره به رأی عمومی در تالار می فرستد. اګر اعضای مجلس نمایندگان ، با اکثریت عادی آراء، خواهان استیضاح رئیس جمهور شوند، دوسیه می رود به سناء یا همان مشرانو جرگه. مشرانو جرگه محکمه ای را دایر می کند که ریاست آن را قاضی القضات امریکا بر دوش خواهد داشت. چند تن از اعضای مجلس نمایندگان درین محکمه حیثیت څارنوال را داشته که اتهامات علیه رئیس جمهور را ارایه می کنند و رئیس جمهور هم توسط وکلای مدافع خود این اتهامات را رد می کند. سناتوران مشرانو جرګه به دلایل هر دو طرف ګوش فرا داده و بلاخر در باره‌ ی اینکه آیا رئیس جمهور جرمِ را مرتکب شده یا خیر فیصله می نمایند. این فیصله باید نتیجه ی دو ثلث آراء سناتوران مشرانو جرګه باشد.  قاضی القضات که ریاست محکمه را به عهده دارد بلاخره فیصله مجرمیت و یا برائت رئیس جمهور را که نتیجه دو ثلث اراء سناتوران است، اعلان می کند. اګر رئیس جمهور مجرم شناخته شود از وظیفه سبکدوش ګردیده و معاون وی به عنوان رئیس جمهور حلف یاد می کند.[5]

 مرحله اول استیضاح ترامپ، رأی ګیری در ولسی جرګه برای تقاضای استیضاح، به تاریخ ۱۸ دسامبر سال ۲۰۱۹ میلادی تکمیل ګردید که در نتیجه آن رئیس جمهور رسماً باید محاکمه ګردد.[6]  مرحله دوم آن یعنی محاکمه در سناء، تا هنوز در جریان است و بعد از یک یا دو هفته تکمیل خواهد ګردید.[7] قابل یاد آوری است که دونالد ترامپ به علت دو اتهام، سؤ استفاده از صلاحیت وظیفوی و ممانعت از تحکیم عدالت، به محاکمه کشانیده می شود.

تأثیرات استیضاح بر انتخابات ۲۰۲۰میلادی

قضیه استیضاح رئیس جمهور ترمپ تنها مسئله حقوقی سوء استفاده از صلاحیت وظیفوی نیست بلکه بیشتر انگیزه سیاسی دارد. حتی گمانه زنی های وجود دارد که ماها قبل از مکالمه تیلیفونی با همتای اوکراینی خود، مسئله استیضاح وی در بین حزب دموکرات ګرم بود.[8] اکنون که دلایل برای استیضاح وی در دست است، حزب دموکرات امریکا سرسختانه خواهان عزل رئیس جمهور از سمت وی اند تا به این ترتیب اذهان عامه را در مقابل وی بر انګیخته و از انتخاب دوباره وی جلوګیری نمایند. حال که دوسیه استیضاح در سناء امریکا تحت غور و برسی است دو نتیجه احتمالی وجود دارد که هر دو حالت را ذیلاً به تحلیل می ګیریم:

 احتمال اول در باره مجرم شناختن و عزل دونالد ترامپ از سمت ریاست جمهوری است. این حالت بسیار دشوار است که اتفاق بیفتد. دلیل آن ضرورت به دو ثلث آراء سناتوران (۶۷ رأی) برای چنین حکمی در قبال رئیس جمهور است. در حال حاضر از جمله ۱۰۰ تن سناتور، در سنای امریکا، ۵۳ تن عضو حزب جمهوری خواه و ۴۷ تن دیګر دموکرات هستند. به این ترتیب احتمال اینکه دموکرات ها بتوانند تقریباً ۲۰ تن از جمهوری خواهان را علیه رئیس جمهور از حزب خود شان قناعت دهند خیلی دشوار/ حتی ناممکن است.[9]

حتی اګر دونالد ترامپ از طرف سناء مجرم شناخته شده و از سمت خود عزل هم ګردد این فیصله به شکل اتوماتیک به معنی منع وی از انتخاب شدن دوباره در انتخابات پیش رو، نخواهد بود. برای اینکه ترمپ از کاندید شدن دوباره کاملاً منع ګردد سناء در یک رأی ګیری دیګر، جداګانه از رأی ګیری برای استیضاح وی، باید تصمیم بګیرد.[10] با توجه به این و با در نظر داشت اینکه ترامپ هنوز هم در بین امریکايی های سفید پوست و نشنلست طرفداران زیاد دارد نمی توان از کاندید شدن دوباره وی در ۲۰۲۰م چشم پوشی کرد.[11] ولی اینکه حزب جمهوری خواه با وجود مجرمیت از وی طرفداری خواهد کرد یا خیر، مسئله ای است که می تواند جمهوری خواهان را به دشواری در تصمیم ګیری و از دست دادن طرفداران و برخورد با اذهان عامه مواجه سازد که درین حالت دموکرات ها برندهء میدان حساب می ګردند.

 در احتمال دوم رئیس جمهور امریکا از سنای آن کشور برائت می ګیرد. با توجه به اکثریت حزب جمهوری خواه در سناء، احتمال برائت دونالد ترامپ خیلی زیاد است. درین حالت جایګاه ترامپ هم در بین طرفدارانش، در اذهان عامه، و در بین حزب جمهوری خواه بیشتر تقویت شده و چانس انتخاب دوبارهء وی هنوز هم بالا می رود.[12]

 هر چند دموکرات ها می خواهند با استیضاح ترمپ اذهان عامه را علیه وی مدیریت نمایند ولی، به احتمال زیاد، این کار به نفع ترامپ خواهد بود. اذهان عامه امریکا، به خصوص طرفداران دونالد ترامپ، قبل از قبل شکل ګرفته اند و اتهامات سؤ استفاده از صلاحیت وظیفوی نخواهد توانست از  محبوبیت وی دربین طرفدارانش بکاهد.[13] در پهلوی آن جایګاه جمهوری خواهان در عموم در مناطق متزلزل، جاهای که ګاهی به دموکرات ها و ګاهی به جمهوری خواهان رأی می دهند، تقویت خواهد شد که این امر برای دموکرات ها به معنی باخت بیشتر کرسی های مجلس نمایندگان در انتخابات پیش رو، خواهد بود.[14]

[1] – Trump impeachment timeline: https://www.marketwatch.com/story/trump-impeachment-timeline-key-dates-leading-up-to-the-third-presidential-impeachment-in-us-history-2019-12-24

[2]  – Full text of whistleblower complaint against Trump: https://www.marketwatch.com/story/whistleblower-complaint-released-by-house-intelligence-committee-full-text-2019-09-26

[3] – Pelosi announces Trump impeachment inquiry: https://www.marketwatch.com/story/pelosi-announces-trump-impeachment-inquiry-saying-no-one-is-above-the-law-2019-09-24

[4] – Impeachment:  https://history.house.gov/Institution/Origins-Development/Impeachment/

[5] – How does impeachment work? https://www.ajc.com/news/national/how-does-impeachment-work-here-the-step-step-process/5wUTeEdEgheqohUL1WA0IJ/

[6] – Trump impeached in historic House vote: https://www.marketwatch.com/story/house-poised-for-historic-vote-to-impeach-trump-2019-12-18

[7] – Impeachment Schedule Explained: https://www.nytimes.com/2020/01/22/us/politics/trump-impeachment-schedule.html

[8] – Why Donald Trump will win 2020: https://thehill.com/opinion/white-house/475457-why-donald-trump-will-win-2020

[9] – Republican lawmakers are challenging Trump more often, but they won’t abandon him until his base does:  https://www.businessinsider.com/republican-members-congress-wont-abandon-trump-until-base-does-2019-10

[10] – Impeachment and Removal:  https://fas.org/sgp/crs/misc/R44260.pdf

[11] – Fractured Nation: Widening Partisan Polarization and Key Issues in 2020 Presidential Elections: https://www.prri.org/research/fractured-nation-widening-partisan-polarization-and-key-issues-in-2020-presidential-elections/

[12] – The 7 Ways Impeachment Could Shape The 2020 Election:  https://fivethirtyeight.com/features/the-7-ways-impeachment-could-shape-the-2020-election/

[13] – Here’s how Trump could be impeached, removed from office, and still win re-election in 2020: https://www.businessinsider.com/how-trump-could-be-impeached-convicted-but-win-reelection-2020-2019-11

[14] – How Will the Trump Impeachment Affect the 2020 Elections?  https://www.radio.com/articles/news/how-will-impeachment-affect-the-2020-race