په نیویارک ټایمز کې د جنرال سمیع سادات خپره شوې مقاله:
هغه وايي چې زموږ سره خیانت وشو .
نوموړی زیاتوی چې د تیرو درې نیمو میاشتو راهیسې، ما د افغانستان په سویل هلمند ولایت کې شپه او ورځ په نه ستړي کیدونکي ډول د طالبانو د زیاتیدونکي او خونړي برید پروړاندې مبارزه کړې. د پرله پسې بریدونو لاندې راغلو، مونږ طالبان شا ته وتمبول او درانه تلفات مو ور واړول.
مګر بیا زه کابل ته وغوښتل شوم چې د افغانستان ځانګړو ځواکونو قومانده وکړم. پداسې حال کې چې طالبان لا دمخه ښار ته داخل شوي وو دا ډیر ناوخته و او زه ستړی شوی ، زه خپه یم، او زه په غوسه یم.
ولسمشر بایډن تیره اونۍ وویل چې “امریکایی سرتیري نشي کولی او نه باید په جګړه کې وجنګیږي او په هغه جګړه کې مړه شي چې افغان ځواکونه ، نه غواړي د ځان لپاره جګړه وکړي.”
دا سمه ده چې افغان پوځ د جګړې اراده له لاسه ورکړې. مګر دا زموږ د امریکایی ملګرو لخوا د پریښودو د زیاتیدونکي احساس او د تیرو څو میاشتو په اوږدو کې د ښاغلي بایډن په اواز او ټکو کې د نه درناوي او بې وفایۍ له امله دی. افغان پوځ له ملامتۍ پرته نه دی. دې خپلې ستونزې درلودې – کرونیزم ، بیوروکریسي – مګر مونږ په نهایت کې جګړه بنده کړه ځکه چې زموږ ملګرو دمخه بنده کړي وه.
دا زما لپاره دردونکي ده چې ګورم ښاغلي بایډن او لویدیځ چارواکي افغان اردو د سقوط لپاره ملامتوي پرته لدې چې اصلي پیښې په ګوته کړي. په کابل او واشنګټن کې سیاسي ویش ملي اردو ختمه کړه او زموږ د دندو ترسره کولو وړتیا یې محدوده کړه. د جنګي لوژستیکي ملاتړ له لاسه ورکول چې متحده ایالاتو د کلونو لپاره چمتو کړي و، موږ یې معیوب کړلو، لکه څنګه چې د متحده ایالاتو او افغان مشرتابه روښانه لارښود نشتوالی.
زه په افغان پوځ کې درې ستوری لرونکی جنرال یم. د 11 میاشتو لپاره، د 215 میوند قول اردو د قوماندان په توګه، ما د افغانستان په سویل لویدیځ کې د طالبانو پر ضد په جنګي عملیاتو کې د 15 زره کسانو مشري وکړه. ما په سلګونو افسران او سرتیري له لاسه ورکړي. له همدې امله، لکه څنګه چې زه غویخ او ستړی یم، ما غوښتل یو عملي لید وړاندې کړم او د افغان اردو د عزت دفاع وکړم. زه دلته د افغان پوځ د تېروتنو د خلاصولو لپاره نه یم. مګر حقیقت دا دی چې زمونږ ډیری ځوانانو په زړورتیا او ویاړ سره جګړه کړې، یوازې د امریکایی او افغان مشرتابه لخوا به ودرول شوو
دوه اونۍ دمخه، کله چې د طالبانو څخه مو د لښکرګاه سویلي ښار نیولو لپاره مبارزه کوله، ولسمشر اشرف غني زه د افغانستان د ځانګړو ځواکونو قوماندان وټاکلم، د هیواد ترټولو غوره جنګیالي. ما په لیوالتیا سره خپل سرتیري پریښودل او د اګست په 15 کابل ته راغلم، جګړې ته چمتو وم – نه پوهیدم چې وضعیت څومره خراب و. بیا ښاغلي غني ماته د کابل د امنیت د تامینولو اضافي دنده وسپارله. مګر ما هیڅکله هم دا چانس نه درلود، طالبان رانږدې کېدل، او ښاغلی غني له هیواده ولاړ
دلته د خیانت لوی احساس شتون لري. د ښاغلي غني په بیړه وتل له طالبانو سره د انتقالي دورې لپاره د یوه لنډمهاله تړون په اړه خبرې اترې پای ته ورسولې چې دا به مونږ د ښار په ساتلو او د وتلو په اداره کولو کې د مرستې توان درلود. پرځای یې، ګډوډي رامینځته شوه – په پایله کې د کابل هوایی ډګر کې د نا امیده صحنو شاهد و.
دا د هغو سناریو په ځواب کې و چې ښاغلي بایډن د اګست په 16م وویل چې افغان ځواکونو سقوط وکړ، “ځینې وختونه د جګړې هڅه کولو پرته.” مګر مونږ مبارزه وکړه ، په زړورتیا، تر پای پورې. موږ په تیرو 20 کلونو کې 66،000 سرتیري له لاسه ورکړي دا زمونږ د اټکل شوي جنګي ځواک پنځمه برخه ده.
نو ولې افغان پوځ سقوط وکړ؟ ځواب درۍ اړخیزه دی.
لومړی، د پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ د 2020 کال د فبرورۍ په میاشت کې په دوحه کې له طالبانو سره د سولې تړون مونږ برباد کړو. دې په سیمه کې د امریکایی ګټو په اړه د پای نیټه نیولې.
دوهم، مونږ د قراردادي لوژستیک او ساتنې ملاتړ له لاسه ورکړ چې زموږ جنګي عملیاتو لپاره خورا مهم و.
دریم، د ښاغلي غني په حکومت کې اداري فساد شتون لرلو چې لوړپوړي نظامي رهبرۍ ته رسیدلي او زموږ ځواکونه یې معیوب کړل چې موږ ته یې نه جبرانیدونکی خنډ جوړ کړی.
د ټرمپ او طالبانو موافقتنامې د متحده ایالاتو او متحدینو سرتیرو لپاره د جنګي عملیاتو په کمولو سره د اوسني وضعیت شرایط وضع کړل. د افغان امنیتي ځواکونو لپاره د متحده ایالاتو د هوایی ملاتړ مقررات د شپې په مؤثره توګه بدل شول، او طالبان پیاوړي شول. دوی کولی شول چې د بریا احساس وکړي او پوهېدل چې دا یوازې د امریکایانو د انتظار مسله وه. تر دې تړون مخکې، طالبانو د افغان پوځ پر وړاندې کومه مهمه جګړه نه وه ګټلې. له تړون وروسته ؟ مونږ هره ورځ په لسګونو سرتیري له لاسه ورکول
بیا هم، مونږ جګړې ته دوام ورکړ. مګر بیا ښاغلي بایډن په اپریل کې تایید کړه چې هغه به د ښاغلي ټرمپ پلان ته غاړه کیږدي او د متحده ایالاتو د وتلو شرایط به ټاکي. دا هغه وخت و چې هرڅه ښکته تلل پیل کړل.
افغان ځواکونه د امریکایانو لخوا د متحده ایالاتو نظامي ماډل په کارولو سره د خورا تخنیکي ځانګړي جاسوسي واحدونو، چورلکو او هوایی بریدونو پراساس روزل شوي. مونږ طالبانو ته خپل برتري هغه وخت له لاسه ورکړه کله چې زموږ هوایي ملاتړ وچ شو او زموږ مهمات ختم شول.
قرارداديانو زموږ د بمباریو او زموږ برید او ټرانسپورټي الوتکې د جګړې په اوږدو کې ساتلي. د جولای تر میاشتې پورې، د 17،000 ملاتړ کونکي ډیری قراردادیان وتلي وو. یوه تخنیکي مسله اوس پدې معنی ده چې الوتکه-د بلیک هاک چورلکه، د C-130 ټرانسپورټ، د څارنې ډرون-به په میدان ودرول شي.
قرارداديانو له دوی سره د ملکیت سافټویر او د وسلو سیسټمونه هم اخیستي. دوی په فزیکي ډول زموږ د چورلکې توغندیو دفاعي سیسټم لرې کړ. هغه سافټویر ته لاسرسی چې موږ پرې تکیه کوله زموږ وسایط، وسلې او پرسونل هم ورک شوي. په اهدافو کې د ریښتیني وخت استخبارات هم له کړکۍ بهر شوي.
طالبانو د سنایپرونو او پرمختللو چاودیدونکو توکو سره جګړه وکړه پداسې حال کې چې مونږ د هوایی او لیزر لارښود وسلو وړتیا له لاسه ورکړې. او څرنګه چې مونږ نشو کولی د چورلکو له ملاتړ پرته اډو.ته سامان ورسوو، سرتیري اکثرا د جګړې لپاره اړین وسایل نلرل. طالبانو ډېرې اډې لاندې کړې په نورو ځایونو کې، ټول واحدونه تسلیم شول.
د ښاغلي بایډن بشپړ او ګړندی وتل یوازې وضعیت نور هم خراب کړی. دې په ځمکه کې شرایط له پامه غورځولي. طالبانو له امریکایانو څخه د پای نیټه درلوده او ویره یې درلوده چې د هر هغه څه لپاره به پوځي انتقام وانخلي چې دوی په لنډمهاله توګه کړي، د متحده ایالاتو د ارادې نشتوالي احساس کول.
او له همدې امله طالبانو خپلو بریدونو ته دوام ورکړ. زما سرتیرو او ما هره ورځ د جولای په میاشت او د اګست په لومړۍ اونۍ کې په هلمند ولایت کې د طالبانو اوه موټر بم چاودنې برداشت کړې. بیا هم، مونږ په خپله ځمکه ولاړ وو.
زه نشم کولی دریم فاکتور له پامه وغورځوم ، که څه هم، کله چې امریکایان کولی شول خورا ښه کار وکړي کله چې د ښه مستند شوي فساد خبره راغله چې زموږ حکومت او اردو یې خرابه کړه. دا واقعیا زموږ ملي تراژیدي ده. نو زموږ ډیری مشران – په شمول اردو کې – د خپلو شخصي اړیکو لپاره نصب شوي وو، نه د دوی د اعتبار لپاره. دې ګمارنو په ملي اردو ویجاړونکی اغیز درلود ځکه چې مشران د نظامي تجربې نشتوالی اغیزمن بولي یا د نارینه وو باور او باور هڅوي چې د دوی ژوند له خطر سره مخ کیږي. د خواړو راشن او د سون توکو رسولو کې خنډونه – د سکیمینګ او فاسد قرارداد تخصیصونو پایله – زما د سرتیرو مورال له مینځه وړی.
د جګړې وروستۍ ورځې غیر حقیقې وې. مونږ د طالبانو پروړاندې په ځمکه کې په سختو جګړو بوخت وو، او د متحده ایالاتو جنګي الوتکې مو په سر لکه تماش بین ګرځېدلې. زمونږ د پریښودو او خیانت احساس یوازې د هغه مایوسۍ سره برابر و چې د متحده ایالاتو پیلوټانو احساس کړی او موږ ته یې راښکاره کړی – د ځمکنۍ جګړې لیدو ته اړ ایستل شوي وو، ظاهرا زموږ سره د مرستې توان يې نلرلو. د طالبانو له ډزو څخه ستړي شوي زما سرتیرو به د الوتکو ژغ واوریدو او پوښتنه به یې وکړه چې ولې هوایی ملاتړ نه کوي. مورال ویجاړ شوی و. په ټول افغانستان کې، سرتیرو جګړه بنده کړه. موږ لښکرګاه په سختو جګړو کې ونیوله، مګر لکه څنګه چې د هیواد پاتې برخه سقوط وکړ، موږ د جګړې دوام لپاره ملاتړ نه درلود او اډې ته وتلو. زما قول اردو، چې کابل ته له راتګ وروسته یې هم کار کاوه، یوه له وروستۍ څخه وه چې خپلې وسلې یې پرېښودې – یوازې د پلازمینې سقوط وروسته.
موږ سیاستي مشرانو خیانت وکړ
دا یوازې افغان جګړه نه وه دا یوه نړیواله جګړه وه، چې ډیری ملېشې پکې ښکېل وې. دا به ناممکن و چې یوازې د یوه اردو زموږ لپاره، دنده په غاړه واخلي او جګړه وکړي. دا یوه نظامي ماتې وه ، مګر دا د سیاسي ناکامي څخه راپورته شوه.
نیویارک ټایمز ، وخت پینځه ویشتم د اګست، 2021
ترجمه : – سُهیل نور
خپله د جنرال سمیع سادات اصلي لیکنه په لاندې لینک لوستلای شئ
د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه
د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :
Support Dawat Media Center
If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320
Comments are closed.