متحده ایالاتو له افغانستانه د یو شمیر فرهنګي او تاریخي آثارو واردات محدود کړي او د بهرنیو چارو وزارت په خبره په دې سره غواړي د فرهنگي آثارو د غلا او د «ترهگرو» له لوري د دغو آثارو د پیر او پلور مخه ونیول شي.
دغه فرمان چې په «اضطراري» ډول پلي شوی او د جمعې له ورځې راهیسې نافذ دی د متحده ایالاتو د حکومتي لېست له مخې پر نورو سربیره له افغانستانه د سرامیک، نقاشیو، ښيښې، ټوکر، کاشي او د لرګيو پر واردلو محدودیتونه لګیدلي دي.
د امریکا متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت ویلي دي چې د دغو محدودیتونه هدف دا دی چې «د متحده ایالاتو د هنر بازار ته د غیر قانوني توکو د قاچاق مخه ونیول شي» او په دې ډول د افغانستان د کلتوري میراثونو د لوټ او تالان او همداشان د ترهگرو او جنایتکاره ډلو له لوري د دغو کلتوري اثارو د پیر او پلور څخه د گټې اخیستنې مخنیوی شوی وي.
د فرانسې خبرې آژانس په خپل رپوټ کې لیکلي دي چې دغه غوښتنه د پخواني افغان حکومت له لورې شوې وه، کوم چې د تیر میلادي کال په اګست میاشت کې راوپرځید.
د لرغونو سکو راټولوونکی او مدافع وکیل پیتر تومپا، په خپل یوه بلاگ، کې دا پوښتنه کړې ده چې آیا د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت «د یوه حکومت په (غوښتنه) عمل کولی شي چې نور موجود نه وي.»
هغه په خپل بلاګ کې لیکلي دي چې «اصلي پوښتنه د دغو محدودیتونو عملي کول دي. که چیرې یو توکی ونیول شي نو (له طالبانو سره د امریکا د ديپلوماتیکو اړیکو تر رغیدو وورسته) به دغه توکي بیرته طالبانو ته سپارل کیږي.»
د هنر ورځپاڼې دې ټکي ته اشاره کړې ده چې نوي مقررات ښایي د آثارو راټولوونکو له پاره لوجیستکي ستونزې راولاړي کړي چې لا دمخه یې توکي متحده ایالاتو ته پر لاره دي. په پام کې ده چې دغه توکي په راتلونکي میاشت کې په نیویارک کې لیلامۍ ته وړاندې شي.
د تومپا په آند د وارداتو په برخه کې یوه اسثنا چې د ۲۰۲۶م کال تر اپریل میاشتې ده او تمدید کيدای هم شي، پکې پر عصري ټوکر نه بندیز دی.
هغه په خپل بلاګ کې وړاندې لیکلي دي که چیرې د دغه ټوکر پر واردولو هم بندیز وضع شي «نو دا به په بالقوه توګه د افغان میرمنو معیشت خراب کړي» چې د ټوکر د صادراتو له لارې پیسې ګټي.
تیر کال یونسکو پر طالبانو غږ کړی وو چې د افغانستان د کلتوري میراثونو په برخه کې مرسته وکړي.
طالبانو د خپلې لومړنۍ واکمنۍ پر مهال په ۲۰۰۱م کال کې په بامیان کې د بودا مجسمې ویجاړې کړې وې، چې سخت نړیوال غبرګونونه یې راپارولي وو.
ځینو ځایي چارواکو او د یونیسکو پخواني کارکوونکو چې په افغانستان کې میشت ول د فرانسې خبري آژانس ته ویلي دي چې ډیر شمیر لرغوني آثار چې زیرمه شوي وو په تیر میلادي کال کې د طالبانو واک ته تر رسیدو وروسته یا غلا شوي او یا له منځه وړل شوي.
تیر میلادي کال په اکتوبر میاشت کې د طالبانو یوه غړي سیف الرحمان محمدي د فرانسې خبري آژانس ته ویلي وو: «زه تاسو ته دا تائیدولی شم چې لوټمار شوی، خو دا کار زموږ له رارسیدو دمخه شوی وو.» هغه د دې کار پړه پر غلو اچولې وه.
دویچه ویله
د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه
د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :
Support Dawat Media Center
If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320
Comments are closed.