له ايرانه راستانه کړل شوي کډوال څه وايي؟

657
8 دقیقې مخکې

د افغانستان لویدیځې حوزې ته له ایرانه رد شوي افغان کډوال وايي هلته د هر ډول بدبختۍ سره مخامخ شوې. دوی وايي هیڅوک نشته چې په ایران کي یې د انساني حقونو پوښتنه وکړي او ډیری وخت ورسره ایراني پولیس ښه چلند نه کوي.

په ایران کي له افغان کډوالو سره د ناوړه چلند ادعاوي نوي نه دي، له دې وړاندي هم له افغان کډوالو سره د ایراني پولیسو د سخت چلند په اړه راپورونه ورکړل شوي ول او سخت غبرګونونه يې را پارولي ول.

محمد نبي یو له هغه زرګونو افغانانو څخه دی چي په خبره یې درې ورځي مخکي له ایران څخه د را ایستلو پر وخت ورته سپکاوی شوی، وهل شوی او حتی شکنجه شوی دی: »دلته کاروبار نه وو په ډېري خوارۍ ولاړم ایران ته، دوې میاشتي مي هلته کار وکړ. پولیسو ونیولم ډیري بدبختي یې راباندي راویستلې هر راز خوارۍ او ظلمونه راسره وشول اخر یې د نیمروز څخه افغانستان ته رد مرز کړم خو اوس دلته په وطن کي هم کارو بار نشته سخت د عذاب ژوند دي.«

بله خوا په ایران کي میشت افغان سوداګر حاجي محمد دويچه ويله ته وویل چې د ايران امنيتي ځواکونه له افغانانو سره هم پر پوله او هم په ښارونو کي ناوړه چلند کوي او نه يوازي بې اسناده کسان، بلکي هغه کسان چې قانوني اسناد هم لري بد وضعیت ورسره کيږي: »ډېري داسې پیښي شوي چې هغه د رسنیو څخه پټي ساتل شوې چې یو وړوکی جنجال پيښ شي له امله ېې په ایران کي عام او بېګناه افغانان وهل کیږې، په ایران کي د افغان ځوانانو سره ډیر زیات زور زیاتی کیږې حتې ډیر داسي راځي چې افغانانو هلته پر یو ځای کار کړي پیسي او حقوق یې هم نه ورکول کیږي.»

Grenze Iran - Türkei | Flüchtlinge aus Afghanistan
انځور: Ozan Kose/AFP/Getty Images

دا چي ولي د افغانستان په ګاونډیو هیوادونو په خاص ډول ایران کي له کلونو راهيسي له افغان کډوالو سره د ناوړه چلند ادعا کیږې په اړه ېې د چارو کارپوه محمد اسماعیل وايي:

«ایران چې د زیاتو نړیوالو کنوانسیونونو عضویت لري هر کال د افغان کډوالو پر سر له نړیوالو څخه زیاتي پیسي اخلي خو متاسفانه افغان کډوالو ته هیڅ راز خدمات نه رسوې او نه یې هم ورکوي، دا ټول متاسفانه له دې امله دي چې موږ په افغانستان کي یو داسي ځواکمن نظام نه لرو چې د ملل متحد او ایران څخه جدي پوښتنه وکړي چې ولي له افغانانو سره دارنګه چلند کیږي.»

بله خوا تیره ورځ په نیمروز ولایت کي طالبانو خبر ورکړ چې لسګونه هم افغان کډوال چې په قاچاقي ډول ېې له هیواد څخه د وتلو هڅه کول مخه یې نیول شوې.

د نیمروز د امنیه قومندانۍ مطبوعاتي مسئول بهرام حقمل له دویچه ويله سره په خبرو کي پر سرحدونو د افغانانو سره زورزیاتی د تایید وړ بولي خو په خبره یي:

«ایراني او پاکستاني سرحد ساتونکي، کډوالو ته مشکلات جوړوي ځکه هغوی د خپلو سرحدونو ساتنه کوي که کوم څوک ورسي هغه یې ولي هیڅ رحم نه پرې کوي. تاسو به اوریدلي وي چې حتې ماشومان یې ویشتلي نو بنآ زموږ اصلي هدف دا دی، کوم افغانان چې د هیواد څخه د مسافرت هوډ لري هغه دي قانوني لار خوښه کړي»

د ویلو ده چې په افغانستان کي د جمهوریت تر سقوط وروسته او واک ته د طالبانو په رسیدو سره له دې هیواد څخه زياتو کسان د وتلو هڅه وکړه چې ځيني يې خپلو موخوته ورسيدل او ځيني يې پر لار په ايران او پاکستان کي پاته دي. له بلي خوا بيا ډېر کسان بيرته پاکستان او ايران ته هم مهاجر شول.

دویچه ویله

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320

Comments are closed.