خوشبینی به آتش بس؛ اما با احتیاط

در شرایطی که هم مردم افغانستان به شدت از جنگ خسته شده اند و هم گروه‌های مسلح، به خصوص طالبان مسلح؛ آتش بس فرصت و چانس بسیار خوبی است برای گفتگوهای بیشتر و زمینه سازی‌های بیشتر برای یک صلح پایدار در کشور. اما از آنجایی که جنگ افغانستان وابسته به عوامل خارجی است و گروه‌های مخالف دولت همواره از سوی کشورهای خارجی تجهیز و تمویل شده اند؛ بسیار ضروری است که در هرگونه تصامیم مربوط به صلح جانب احتیاط در نظر گرفته شود.

دولت افغانستان قبلا به مناسبت روزهای عید سعید فطر با طالبان آتش بس اعلام کرد و طالبان نیز تنها روزهای عید سعید فطر را آتش بس کردند. در آن روزها شمار زیادی از افراد طالبان به شهرهای افغانستان آمدند و روزهای عید را در کنار نیروهای امنیتی افغان و خانواده‌های شان سپری کردند. شکی نیست که طالبان دیگر از جنگ خسته شده اند و هرگونه فرصت برای آنان یک نفس تازه به حساب می آید. این روزها یک بار دیگر سخن از آتش بس به مناسبت روزهای عید قربان بر سر زبان‌ها افتاده و دیده می شود که هم دولت افغانستان و هم طالبان مسلح در این زمینه چراغ سبز نشان می دهند. از جمله شورای علمای افغانستان و شورای عالی صلح افغانستان علاوه بر آتش بس در روزهای عید خواهان آتش بس دایمی نیز شده اند. از سوی هم مساله گفتگوهای صلح افغانستان، در خارج از کشور نیز داغ است و سازمان کنفرانس اسلامی نیز در این رابطه هم از دولت افغانستان و هم از گروه طالبان خواسته است که گفتگوهای صلح را شدت بخشیده و هرچه زودتر راهی برای آشتی دایمی پیدا کنند.

یوسف اولتایمین سرمنشی سازمان همکاری‌های اسلامی از حکومت افغانستان، رهبران سیاسی و کشور‌های عضو این سازمان خواسته است تا برای کاهش خشونت‌ها در افغانستان کار کنند.
همزمان با تلاش‌هایی که در داخل و خارج از کشور برای آتش بس صورت گرفته، برخی از فرماندهان طالبان در داخل افغانستان نیز علاقمندی به آتش بس در روزهای عید قربان نشان داده اند. طبق گزارش‌ها تاکنون افراد وابسته به طالبان در ولایت‌های هرات و بغلان از علاقمندی شان به آتش بس در روزهای عید قربان سخن گفته اند. مولوی عبدالحکیم قاضی‌القضات طالبان مسلح در اعلامیۀ حمایت‌اش را از آتش‌بس در روزهای عید در هرات ابراز کرده است.
همچنان اعلامیۀ قاضی‌القضات طالبان به دست مردم در ولایت بغلان نیز رسیده است که در آن خطاب به رهبری طالبان گفته شده، در مذاکراتی شرکت کنند که باعث صلح و خوشحالی مردم عام می‌شود و در عین حال با نماینده‌گان واقعی مردم افغانستان، متنفذین و عالمان بی‌طرف داخلی صحبت کنند.

سخنگوی شورای عالی صلح نیز ابراز امیدواری می‌کند که طالبان به‌گفته وی به خواست مردم افغانستان و فتوای عالمان دینی کشورهای مسلمان در مورد صلح احترام گذارند.
ولی از آنجایی که گروه‌های دخیل در جنگ افغانستان به شمول طالبان مسلح از داخل کشور نه، بلکه از خارج کشور رهبری و کنترول می شوند، نمی توان در رابطه به گفتگوهای صلح و رسیدن به یک آتش بس دایمی امید داشت، البته تنها به آتش بس کوتاه مدت و چند روزه می توان چشم دوخت. زیرا برای رسیدن به آتش بس دایمی نیاز به تلاش‌های ملی، منطقه‌ای و جهانی می باشد. جنگ افغانستان حتی از محدوده کشورهای اسلامی خارج است و ربط مستقیم به منافع کشورهای مقتدر دنیا دارد که علاوه بر مسایل سیاسی جنگ افغانستان وابسته به منافع اقتصادی کشورهای ابرقدرت جهانی و همسایه‌ها می باشد. در چنین وضعیتی نیاز به تلاش‌های جهانی در رابطه به مبارزه با تروریزم است که از همه بیشتر کشورهای همسایه می‌توانند در این امر همکاری‌های سازنده‌ای داشته باشند.

باتوجه به موارد فوق هرگاه در سیاست‌های کشورهای قدرت مند جهانی تغییر ایجاد نگردد و کشورهای همسایه و دخیل در قضایای افغانستان دست از پرورش و حمایت از گروه‌های مسلح تروریستی برندارد، هرگونه آتش بس و تلاش برای دست یابی به صلح می تواند تاثیرات مثبت کوتاه مدت و یا بسیار اندکی داشته باشد، اما نمی تواند مشکلات جنگ افغانستان را برای دایم حل کند. از این رو باید خیلی با احتیاط خوشبین هرگونه آتش بس بود و نباید از پیامدهای بعدی آتش بس موقتی و زود گذر غافل شد.

روزنامه سرخط