تعیین‌کننده؛ صلح یا نتایج انتخابات!

روند گفتگوهای صلح و انزوای دولت افغانستان از این روند، رفته رفته تاثیرات نامطلوب اش را بر روند انتخابات ریاست جمهوری نیز انداخت. چنانچه این روزها موضع‌گیری‌ها و اظهارنظرهای گوناگونی در رابطه به سرنوشت آینده نظام از محافل سیاسی و از طریق رسانه‌ها منعکس می شود. البته قبل از آنکه گفتگوهای صلح توسط دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا متوقف شود، سخنانی از ایجاد دولت جدید گفته شده بود. اینکه امریکایی‌ها و طالبان با چه طرح و برنامه‌هایی در این رابطه می توانستند به توافق برسند، مشخص نبود. اما روی هم رفته روند گفتگوهای صلح میان طالبان و امریکایی‌ها سایه‌ی سنگینی بر روند انتخابات ریاست جمهوری افغانستان افگند.
باآنکه انتخابات ریاست جمهوری سپری شده و مردم در انتظار نتایج این انتخابات می باشند، اما هنوز این نگرانی‌ها وجود دارد که تعیین کننده سرنوشت نظام آینده کشور نتایج انتخابات نه؛ بلکه یک سلسله معامله‌ها و جریانات در روند گفتگوهای صلح خواهد بود. حتی این بیم و هراس وجود دارد که روند انتخابات توسط تیم‌ها و جریانات سیاسی به انحراف کشیده شود، ویا اینکه اعمال نفوذ کشورهای خارجی در روند انتخابات افغانستان، به نفع تیم‌ مشخصی صورت گیرد.
اینکه اعمال نفوس و صحنه‌سازی‌ها به نفع کدام تیم انتخاباتی خواهد بود، موضوعی است که در آینده مشخص خواهد شد. اما از موضع‌گیری‌های اخیر برخی از سیاسیون چنین برمی آید که توافقات و تعاملات احتمالی ناشی از گفتگوهای صلح، در آینده بر اراده وعزم مردم که همانا نتایج انتخابات می باشد، فایق خواهد آمد. یعنی سرنوشت نظام آینده وابسته به نتایج انتخابات و ادامه نظام کنونی نه؛ بلکه وابسته به چگونگی توافقات و تعاملات در روند صلح خواهد بود. از جمله اظهارات اخیر عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی و یکی از نامزدان ریاست جمهوری که در پیوند به گفتگوهای صلح صورت گرفته، اشاراتی به چنین مساله دارد. آقای عبدالله “در دیدار با رونالد کوبیا نماینده ویژه‌ی اتحادیۀ اروپا برای افغانستان، گفته است که صلح در هر شرایطی برای وی اولویت دارد”.
از سوی دیگر محمد اشرف غنی، رئیس جمهور کنونی و یکی از نامزدان انتخابات در رابطه به روند گفتگوهای صلح همواره تاکید بر حفظ نظام جمهوری دارد و نظام طالبانی را در شرایط کنونی افغانستان منسوخ می شمارد. با این حال بعید به نظر می رسد که این موضع‌گیری‌ها مانع تلاش‌های طالبان در رابطه به امتیازگیری بیشتر در گفتگوهای صلح نباشد. غنی مطالبات جرگه مشورتی صلح را مهم شمرده و اینگونه به حفظ نظام جمهوری در افغانستان تاکید می ورزد. تاکید وی حفظ “نظام جمهوریت” در افغانستان است. ریاست جمهوری افغانستان پیشترحتی اعلام کرده بود که حکومت تلاش‌هایش را در راستای گفتگوهای صلح متوقف کرده و این روند پس از نتایج نهایی و توسط حکومت جدید به پیش برده خواهد شد.
اما آقای غنی و عبدالله هرچه سخن از اولویت‌های شان در پیوند به روند گفتگوهای صلح برزبان بیاورند، شماری از چهره‌های سیاسی کشور نقش دولت را بی تاثیر در روند گفتگوهای صلح می پندارند. از جمله رنگین دادفر اسپنتا مشاور امنیت ملی پیشین افغانستان در کنفرانس امنیتی هرات گفته است که «رهبران دولت کابل از روند صلح بی خبرند و متحدان افغانستان از لحاظ حقوقی “امارت اسلامی” طالبان را پذیرفته‌اند».
بدین ترتیب به نظر می رسد که انزوای دولت افغانستان از روند گفتگوهای صلح که میان امریکایی‌ها و نمایندگان طالبان در قطر صورت گرفت، امروز این روند را پیچیده‌تر کرده است. از این رو بدنبال توقف روند گفتگوهای قطر که همواره در غیاب نمایندگان دولت افغانستان صورت می گرفت، اکنون اتحادیه اروپا نسخهء دیگری را می خواهد تجویز کند و آن هم زمینه سازی برای گفتگوهای بین الافغانی می باشد. این نسخه هم درست زمانی مطرح می گردد که اعتراضات نسبت به روند انتخابات ریاست جمهوری ششم میزان سرجای خودش باقی است و بحرانی شدن نتایج انتخابات هم منتفی نخواهد بود. خلاصه اینکه در چنین فضای غبار آلود سیاسی، طالبان به عنوان مخالف سرسخت دولت کنونی، دست بالایی در میز مذاکرات خواهد داشتند.