د هیواد لويې لارې که د جګړې لومړۍ کرښې؟

په ګران هیواد افغانستان کې که له یوې خوا جګړې زموږ ژوند تریخ کړی دی نو له بلې خوا په اوږدو او تنګو لارو کې ترافیکي پیښې هغه څه دي چې زموږ د ډیری هیوادوالو ژوند یې واخیست او اخلي یې.

یوه له دې انسان خوړونکې لارې څخه د جلال اباد او کابل لویه لار ده، چې د مشرقي څلورو ولایاتونو ننګرهار، لغمان، کونړ او نورستان سربیره د کوزې پښتونخوا مېشت افغانان هم مرکز ته پرې تګ راتګ کوي، چې د تنګ سړک، ډېرو موټرو او موټر چلوونکو د بې احتياطۍ له امله هره ورځ د مشرقي یوه نه یوه کورنۍ د ویر په ټغر ناسته وي.

څه موده وړاندې د یوې کورنۍ د ښځو او ماشومانو په ګډون نږدې لس تنه غړي چې د کوژدې دستمال یې له کابل څخه لغمان ته وړو، په ماهیپر کې د ترافیکي پېښې خوراک شول، له هغې وړاندې د لوګر د ولایتي شورا وکیل چې ننګرهار ته یې سفر کاوه له سروبي څخه ښکته د تنګي په ساحه کې یه یوه ترافیکي پېښه کې خپل ژوند له لاسه ورکړ او نن ورځ مو د ننګرهار د کرهڼې او مالدارۍ ريیس او د مشرقي ځوان کادر انجینر سمیع الله (نصرت) د کابل او جلال اباد په لاره په یوه ترافیکي پېښه کې خپل ژوند له لاسه ورکړ.

دغه لویه لاره له کلونو راهیسې د داسې پېښو شاهده ده او له کله نه چې دا سړک جوړ شوی نو دا ستونزه ورسره مله شوې ده، چې په نتیجه کې یې زموږ ډېری هیوادوالو خپل ژوند له لاسه ورکړی. زه د عیني شاهد په څېر یې درته ښکاره بېلګې وایم چې؛ څو کاله وړاندې زموږ د کلي د یو کور، په یو وخت او په يوه پېښه کې د دوه ښځو په ګډون درې تنو خپل ژوند له لاسه ورکړ، همدا ډول څو کاله وړاندې زموږ د چپرهار ولسوالۍ څخه دوه وروڼو چې په یوه ورځ یې د واده مراسم ترسره کیدونکی ول، له کابل څخه جلال اباد ته د ورا (ناوې) انتقالولو پر وخت په ترافیکي پېښه کې دواړو وروڼو خپل ژوند له لاسه ورکړ او واده په یو ستر غم بدل شو.

که له یوې خوا موټر زیات او سړک تنګ دی نو له بلې خوا په دغه لاره له پاکستانه راتلونکي ټیلر موټرونه چې مرکز کابل او نورو ولایاتو ته خوراکي او غېر خوراکي مواد انتقالوي، د دې پېښو یوه لویه برخه تشکیلوي او د دغې لارې مسافرو سفر یې د خطر سره مخ کړی دی.

نه تنها ترافیکي پېښي بلکې امنیتي پیښې هم هغه څه دي چې زموږ سفرونه یې د زهرو په څېر تراخه کړي دي. تېر کال د لوګر د والي ویاند، له هغې وروسته د درې تنه ملي اردو سربازانو په ګډون د یو دولتي اشپز شهیدانول او یوه اونۍ وړاندې درې څارنوالان د طالبان په توسط  د لوګر او کابل په لاره شهیدانول هغه څه دي چې دغه لار یې د زیات خطر سره مخ کړې ده. دې ته ورته د هلمند، کندهار، زابل، غزني او میدان وردګو او په ټوله کې د ټولو ولایاتو لویې لارې چې مرکز کابل ته پرې خلک تګ را تګ کوي سفر کوونکي یې د امنیتي او ترافیکي ستونزو سره لاس او ګریوان دي.

زه د یو عادي افغان په حیث له دولت څخه غوښتنه کوم، ممکن دا غوښتنه د میلیونونو افغانانو غوښتنه وي چې دولت دې په اساسي ډول د لویو لارو جوړول او امنیت ته ځانګړې پاملرنه وکړي او په دې برخه کې دې کوټلي ګامونه پورته کړي.