محترمه عالیه پرونتا، چراغ فروزان معارف افغانستان خاموش گردید

  24/06/2020

با نهایت تألم و تأسف اطلاع گرفته ایم که محترمه خانم عالیه پرونتا یکی از شخصیت های برگزیدۀ معارف زن و دختر افغان که عمری را با آموختن علم و دانش و تربیت اولاد معارف کشور سپری نمود، به تأریخ 22 جون در ایالت کلورادوی امریکا دار فانی را وداع گفتند. انا لله انا الیه راجعون

مرحومه عالیه پرونتا در یک فامیل صاحب علم و معرفت در شهر کابل بدنیا آمد و با اعتقادی که والدین در قسمت تربیت و تحصیل دختران شان در آنعصر حجاب و قیود بر طبقۀ اناث داشتند، هر یک شامل مکتب و بعد تر لیسۀ عالی ملالی گردیدند. مرحومه از پیش قراولان معارف افغانستان محسوب گردیده و در سال 1938 هش – 1317    شامل مکتب دخترانۀ اندرابی که در نزدیکی شاه دو شمشیره واقع گردیده بود، گردید و بعد از تعلیمات ابتدایی و افتتاح «لیسۀ جدید ملالی» به شمول در آن مرکز بزرگ علم و دانش دختران افغان ارتقاء حاصل نمود.

در همین کانون علمی بود که محترمه عالیه پرونتا و عده ای از دختران پیشگام هم دورۀ وی بعد از بدست آوردن شهادت نامۀ بکلوریا، به تحصیلات عالی به درجۀ پوهنتون دسترسی حاصل نمودند و همه از آن گروپ منور به شغل شریف معلمی، اکثراً در همان لیسه به رهنمایی و تربیت اولاد اناث معارف کشور پرداختند.

اینجانب هم شاگرد تعدادی از آن دانشمندان جهان زن افغان بودم و مرحومه عالیه پرونتا که از فاکولتۀ ساینس فارغ شده بود، برای صنف ما بیولوژی درس میداد، وی استادی بود با دسپلین، در شق خویش لایق و مطمئن و با ظاهر نهایت آراسته، داخل صنف درسی میگردید.

محترمه عالیه پرونتا، در کتاب «قصاریخ ملالی» خود تعریف مینماید که زمانی که بعد از سال های اقامت در قندهار به کابل آمدند، چون سه خواهر دارای سواد ابتدایی بودند در صنف سوم مکتب ابتدایی «اندرابی» شامل گردیدند که آنزمان شفاخانۀ مستورات هم با این مکتب وصل بود که بعد تر از آن مجزا شد. درین مکتب حتی در آن عصر لسان آلمانی و فرانسوی بصورت انتخابی در نظر گرفته شده بود که مرحومه با انتخاب زبان فرانسوی که ذریعۀ خانم نعیم ضیایی تدریس میشد، در مکتب ابتدایی مراحل مختلفۀ آموزش یک لسان مهم خارجی را طی نمود.

بعد تر «لیسۀ عالی ملالی» شاگردان لیسۀ ابتدایی «اندرابی» را جذب نموده و مراحل ترقی را با معلمین لایق و پروگرام های ارزشمند طی نمود.

از چپ به راست، محترمان عالیه پرونتا، صالحه فاروق اعتمادی، خاتول ظاهر، شاهدخت بلقیس و عزیزه انوری

روزفرخندۀ معلم در لیسۀ ملالی – دهۀ دیموکراسی

میرمن عالیه پرونتا به سال 1326-1947 از لیسۀ ملالی فارغ التحصیل گردید و نظر به ایجابات عصر و تأسیس دارالمعلمات، که دو شق ادبیات و ساینس را تدیس مینمود، از طرف صبح به تدریس در لیسۀ ملالی پرداخت و بعد از ظهر ها دروس دار المعلمات را در شق ساینس تعقیب مینمود این مرکز جدید تعلیمات عالی با ادامۀ دو سال دیگر، مؤفق به تنظیم شهادت نامۀ لیسانس برای دختران گردید که نامبرده یکی از پیشگامان این شهادتنامۀ افتخار آمیز بود.

مرحومه عالیه پرونتا مدت 27 سال را با صداقت، لیاقت و تربیت عالی به آموزش اولاد کشور سپری نمود و خاطرات فاموش ناشدنی از خود در قلب های شاگردان و اولیای امور «لیسۀ عالی ملالی» باقی گذاشت.

نامبرده با محترم اکرم پرونتا شخصیت دانشمند، تحصیل یافته، ادیب و خدمتگار صدیق وطن ازدواج نمود که ثمرۀ آن چهار فرزند برومند بوده است.

با مصیبت کودتای منحوس ثور بر مردم افغانستان، در سال 1979محترم محمد اکرم پرونتا مانند هزاران بیگناه هموطن ما از منزلش به جای نامعلومی بره شده، اثری هرگز از وی بدست نیامد و فامیل وی بعد از جستجوی بی نتیجه، چون هزاران فامیل بیسرنوشت افغان، مملکت را ترک نموده و بعد از سرگردانی های زیاد در ایالات متحدۀ امریکا منحیث مهاجرین افغان مسکن گزین میگردند.

افتخار مینمایم که در دهه های مهاجرت اجباری، باوجود بعد مسافه، ارتباط تیلفونی و یگان دیداری که میسر گشته است، با استاد گرانقدر، مرحومه عالیه جان پرونتا همیشه برقرار بوده است و منحیث یک شاگرد وابسته به لطف و دانش آن شخصیت قابل احترام، از لطف و محبت بیشائبۀ وی تا آخرین روز های عمرش مستفید گردیده ام.

وفات مرحومه عالیه پرونتا در حقیقت یک ضایعۀ بزرگ معارف کشور و جامعۀ فرهنگی افغانستان عزیز است، وی که یکی از محدود پیشگامان تعلیمات زن و دخترافغان محسوب میگردد، یاد عزیزش همیشه در خاطر به قدرمندی و احترامی که در خور شخصیت والا و دانش پسندیدۀ وی است، باقی خواهد ماند.

بعد وفات تربت ما در زمین مجوی     در سینه های مردم عارف مزار ماست

پایان