دهم محرم؛ روز پیروزی خون بر شمشیر

علماء و سخنوران با استفاده از مساجد، تكايا و حسينيه ها، امت اسلامي را با علل و انگيزه و فلسفه ي قيام اباعبدالله (رض) آشنايي داده و زواياي مختلف نهضت انسان ساز حسين بن علي (رض) را تبيين و تشريح مي كنند

عاشورا و پيامدهاي آن در جوامع اسلامي

حدود چهارده قرن از واقعه ي بي نظير و خونبار كربلا و از نهضت بي بديل و شجاعانه ي اباعبدالله الحسين (رض) و ياران پاكباخته ي آن حضرت مي گذرد. اما هنوز و پس از سپري شدن اين همه سال، مشعل كربلاء همچنان سرخ و فروزان بر قلّه هاي رفيعِ قلب ها و خاطره هاي مسلمانان و انسان هاي آزاده در اقصی نقاط جهان، چون آن خورشيدي درخشان، پرتو افشانی مي كند!

هر ساله و تقريباً در اكثر كشورهاي اسلامي و حتي غير اسلامي، تعدادي زيادي از هواداران امام حسين(رض) با برپايي مجالس عزاداري از واقعه ي كربلاء و نهضت سيدالشهداء، بزرگداشت به عمل مي آورند. علماء و سخنوران با استفاده از مساجد، تكايا و حسينيه ها، امت اسلامي را با علل و انگيزه و فلسفه ي قيام اباعبدالله (رض) آشنايي داده و زواياي مختلف نهضت انسان ساز حسين بن علي (رض) را تبيين و تشريح مي كنند.

خواص و عوام هر كدام با روش و به نوبه خويش، سعي در تجليل و بزرگداشت اين واقعه عظيم تاريخي دارند. عوام مسلمانان با برگزاري محافل عزاداري ، دادن نذورات، راه اندازي دسته هاي سينه زني و خواص و بزرگان انديشه و معرفت با طرح مباحث روشنگرانه ي نهضت بلند حسيني، نوشتن كتاب و تأليف آنها،‌ مداحي ها و سخنراني ها، به مسئوليت خويش در قبال واقعه ي عاشورا و قيام بي بديل اباعبدالله (رض) همت می گمارند. با اين مقدمه تكراري اما لازم توجه مي دهم به بعضي از پيامدهاي واقعه ي عاشورا و نهضت حسيني در جوامع اسلامي.

اما پيش از آن بايد دانست كه پيامدهاي واقعه ي عاشورا منحصراً دردو بخشِ شكل و محتوا رخ نموده است كه با تأسف، بخش شكلي و ظاهري آن، همواره و از بدو شكل گيري اين قيام، بر بخش محتوايي و ارزشي آن، چربيده و غلبه داشته است كه اين قضيه نيز، خود، علل و عواملي دارد، از جمله سهل و آسان بودن تجليل ظواهر و مشكل و صعب بودن بزرگداشت عملي پديده هايي چون نهضت اباعبدالله (رض) و امثال آن. چرا كه انسان ها فطرتاً از پديده هاي راحت و آسان بيشتر خوششان آمده و به آن علاقه نشان مي دهند تا امور دشوار و سنگيني كه عرق ريزان جسم و روح آدمي را، باعث مي شوند. به هر تقدير، پيامدهاي قيام اباعبدالله الحسين (رض) را در زير بر مي شماريم:

1- بوجود آوردن روحيه ظلم ستيزي و نترسيدن از حاکمان ستم پيشه. پيش از قيام حسين بن علي (رض) نيز نهضت ها و قيام هاي فراوان و متعددي از سوي انبياء و رهبران صالح، در اطراف و اكناف عالم به وقوع پیوسته بود و پس از نهضت عاشورا نيز تاريخ بشريت شاهد انقلابات و قيام هايي عليه نظام هاي فاسد و زورگو بوده و مي باشد،‌ كه هر كدام توانسته اند، روحيه ي ظلم ستيزي و مبارزه ي با ستم را در كالبد خفته ي جوامع بشري بيدار كنند. اما نهضت حماسي و بي مانند حسين (رض) اين ويژگي را به حد اعلاي آن با خود داشته و در ايجاد، رشد و تقويت اين روحيه سهم شايان توجهي را به خود اختصاص داده است. بعنوان مثال مي توان به قيام “توابين” در عراق آن روز و در فاصله زماني بسيار كوتاهي با حادثه ي كربلا اشاره كرد.

واقعه عاشوراي 61 هجري، آنقدر تكان دهنده و كرامت خيز بود كه در كوتاه ترين مدت، وجدان هاي خفته در بستر ناجوان مردي و نامردي را بيدار نموده و آنان را به قيام تاريخي و افتخار آفريني وادار مي كند و قيام و نهضت هايي از اين قبيل كه در جاي خودش بايد بحث شود.

2- پيامد بعدي نهضت خونبار كربلاء، پرده برداشتن از چهره ي يزيد بن معاويه و دستگاه فاسد و ضد ديني او بود. هنر پيامد مذكور در اين است كه ابداً به رسوايي و فضاحت يزيد و دستگاه او بسنده نمي كند و اين پرده دري و اعجاز، همچنان تا ابديت تاريخ و انسان، جريان داشته و ادامه پيدا مي كند؛ چرا كه يزيد بن معاويه تنها مصداقي از مصاديق فساد و بيدادي بود كه بر سرنوشت مسلمانان آنروز حاكم شده بود و امام حسين (رض) با قيام حماسي و شجاعانه ي خویش، بن وريشه ستم و فساد را نشانه گرفته و منهدم كرد، تا ديگر هيچ ظالم و بيدادگري، نتواند در چهره ي حامي دين رسول الله ظاهر شده و ايمان مسلمانان را به بازي بگيرد.

3- جدا كردن دين و آموزه هاي آن از خرافه و فساد و به تعبير ديگر احياي دوباره دين اسلام.

واضح است كه بكاربردن كلمه ي احياء از باب تسامح است و به معني زدودن گرد و غبارِ خرافات از آيينه ي دين اسلام مي باشد. پس از خلفاي راشده و افتادن زمام امور مسلمانان بدست معاويه ابن ابي سفيان، با سيلي از ورود خرافه ها، اسرائيليات و كج روي ها و كج فكري ها، بوسيله ي علماي يهود كه مصلحتاً مسلمان شده بودند، در جامعه اسلامي آنروز مواجه مي شويم.

با رسيدن يزيد بن معاويه به حکومت، اين خرافات و فساد به اوج ممكن خويش رسيد و اگر قيام اباعبدالله الحسين نمي بود، ابداً چيزي بنام اسلام راستين وجود نمي داشت و آنچه بنام دين در جوامع مسلمان آن روز و پس از آن عرض اندام مي كرد، چيزي نبود بغير از يك سري احكام و مسايل مختلط با باورمندي هاي منحط وخرافي يهوديت و نصرانيت!

امام حسين (رض) با درك اوضاع و شرائط، دست به قيام اصلاح گرانه مي زند و با شهادت آگاهانه و تبيين و تشريح اهداف قيام خويش و با كمك روشنگري هاي خواهرش زينب و جانشينش امام سجاد (رض) اقيانوس بيكران دين را از گزند خرافه هاي رنگارنگ،‌ نجات مي بخشد.

4- شكستن طلسم مبارزه با ستمگران با تعداد نفرات كم و تجهيزات اندك. امام حسين (رض) با نهضت خونبار كربلاء بر اين باور، كه نميشود با نفرات كم و تجهيزات ناچيز عليه دستگاه حاكم به جهاد و مبارزه برخاست، خط بطلان كشيده و با پيامدهاي درخشان و مثبت قيامش، ثابت كرد كه اگر خدا بخواهد، مؤمنان با زورمندترين قدرت هاي شيطاني هم مي توانند به نبرد برخيزند و قدرت پوشالي آنان را با ايمان و صبر شان در راه دين خدا،‌ به استهزاء و تحقير بگيرند و در اين تحقير تا آنجا پيش بروند كه هنوز که هنوز است و پس از سپري شدن حدود چهارده قرن، از حسين و آرمان هاي او (رض) به عظمت و بزرگي ياد شود و بر يزيد و دستگاه فاسد او، لعنت هاي پي در پي فرستاده شود.