گروه طالبان از کجا تمویل میشوند؟

منبع : نشنل انترست

نوشته : حنیف صوفی زاده

مترجم : سید جمال اخگر

گروه طالبان افغانستان از زمان سرنگونی رژیم افراطی شان در سال 2001 ثروتمندتر و قدرتمندتر شده اند.

ملا یعقوب ، فرزند ملاعمر رهبر روحانی طالبان ، که در گزارش محرمانه به سفارش ناتو (که بعدا به دست رادیو آزادی بخش اروپا رسید) منابع درآمد طالبان را فاش کرده، گفته است که طالبان در یک سال مالی که در ماه مارچ ۲۰۲۰ به پایان رسید، ۱.۶ میلیارد دالر به دست آورده‌اند.

در مقابل دولت افغانستان در همین مدت ۵.۵۵ میلیارد دالر به دست آورده است. حکومت درحال حاضر درحال مذاکره با طالبان برای پایان‌دادن به شورش ۱۹ ساله این گروه است.

من به‌عنوان تحلیل‌گر سیاست‌گذاری اقتصادی در «مرکز مطالعات افغانستان» که امور مالی طالبان را مطالعه می‌کند، به منابع پولی این گروه ذیلاً می پردازم:

ا. مواد مخدر، ۴۱۶ میلیون دالر

براساس گزارش مواد مخدر سازمان ملل در سال ۲۰۲۰، حدود ۸۴ درصد محصول تریاک جهان در افغانستان تولید شده است.

بیشتر سود مواد مخدر غیرقانونی به طالبان می‌رسد که تولید تریاک را در مناطق تحت کنترل خود مدیریت می‌کنند. براساس گزارش سال ۲۰۰۸ واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان، یک سازمان تحقیقاتی مستقل در کابل، گروه طالبان بر هر حلقه از زنجیره تولید مواد مخدر ۱۰ درصد مالیات وضع می‌کند. این حلقه‌ها شامل دهاقین افغانستان است که کوکنار، ماده اصلی تریاک، را می‌کارند، کارخانه‌هایی است که کوکنار را به مواد مخدر تبدیل می‌کنند و سوداگرانی است که محصول نهایی را به خارج از کشور منتقل می‌کنند.

۲. استخراج معادن، ۴۰۰ تا ۴۶۴ میلیون دالر

استخراج سنگ آهن، سنگ مرمر، مس، طلا، روی و سایر فلزات و مواد معدنی کمیاب در کوهستان‌های افغانستان، تجارتی سود آور و پر رونق برای طالبان است. هم عملیات‌های کوچک استخراج معادن و هم شرکت‌های بزرگ استخراج معادن افغانستان به شبه نظامیان طالبان پول می‌دهند تا اجازه فعالیت داشته باشند و به تجارت خود ادامه دهند. آن‌هایی که به طالبان پول نمی‌دهند با تهدید به مرگ روبه‌رو می‌شوند.

به گفته (کمیسیون سنگ‌ها و معادن ) یا ( ددبرو او کانو کمیسیون) طالبان، این گروه سالانه ۴۰۰ میلیون دالر از استخراج معادن به دست می‌آورد. ناتو برآورد می‌کند که این رقم بالاتر، یعنی ۴۶۴ میلیون دالر است، درحالی‌که در سال ۲۰۱۶ فقط ۳۵ میلیون دالر بود.

۳. اخاذی و مالیات، ۱۶۰ میلیون دالر

طالبان مانند یک حکومت از مردم و صنایع در مناطق تحت کنترل خود در افغانستان مالیات می‌گیرند. آن‌ها حتا برای مالیات‌دهندگان رسیدهای رسمی پرداخت مالیات صادر می‌کنند.

صنایع(مشمول مالیات) طالبان شامل صنعت استخراج معادن، رسانه‌ها، مخابرات و پروژه‌های توسعه‌ای موردحمایت جامعه بین‌المللی در مناطق تحت کنترل این گروه است. همچنین طالبان از رانندگان به‌دلیل استفاده از بزرگ‌راه‌های مناطق تحت کنترل این گروه مالیات می‌گیرند و همچنین مغازه‌داران بابت حق کار به طالبان پول می‌پردازند.

این گروه همچنین یک نوع مالیات سنتی اسلامی به نام «عشر» که مالیات ۱۰ درصدی بر محصول یک کشاورز است، و همچنین «ذکات» که مالیات ۲.۵ درصدی بر ثروت است، بر مردم وضع می‌کنند.

به گفته ملا یعقوب، درآمد مالیاتی ــ که ممکن است اخاذی محسوب شود ــ سالانه حدود ۱۶۰ میلیون دالر به دامن این گروه می‌ریزد.

از آن‌جا که برخی از کسانی که مشمول مالیات طالبان هستند، تولیدکننده کوکنارند، ممکن است بین درآمد مالیاتی طالبان و درآمد این گروه از مواد مخدر، هم‌پوشانی وجود داشته باشد.

۴. کمک‌های خیریه، ۲۴۰ میلیون دالر

طالبان کمک‌های مالی پنهانی از دونرهای خصوصی و نهادهای بین‌المللی سراسر جهان دریافت می‌کنند.

بسیاری از کمک‌های مالی به طالبان از خیریه‌ها و صندوق‌ها پول خصوصی واقع در کشورهای حاشیه خلیج فارس (منطقه‌‌ای به لحاظ تاریخی حامی شورش مذهبی این گروه) سرچشمه می‌گیرد. برپایه گزارش مرکز تحقیقات و مطالعات سیاست افغانستان، این کمک‌ها هر ساله به حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون دالر می‌رسد. نام نهادهای خیریه پشت این کمک‌ها، در فهرست وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در مورد گروه‌های تمویل‌کننده تروریسم قرار دارد.

برپایه گزارش نهادهای ضدتروریسم ایالات متحده، شهروندان یا افراد از کشورهایی همچون عربستان سعودی، پاکستان، ایران و برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز در تمویل طالبان دست دارند و سالانه حدود ۶۰ میلیون دالر دیگر را به شبکه حقانی وابسته به طالبان کمک می‌کنند.

۵. صادرات، ۲۴۰ میلیون دالر

به گفته شورای امنیت سازمان ملل، طالبان کالاهای مصرفی روزمره را وارد و صادر می‌کنند که بخشی از دلیل آن پول‌شویی است. از شرکت‌های تجاری دخیل در این پول‌شویی می‌توان به شرکت چند ملیتی (برادران نورزی لمتد) اشاره کرد که کارش واردات پرزه جات موتر و فروش وسایل نقلیه دستکاری شده و پرزه های اضافی موتر است.

تصور می‌شود که درآمد خالص طالبان از صادرات حدود ۲۴۰ میلیون دالر در سال باشد. این رقم شامل صادرات مواد مخدر و مواد معدنی غارت شده است، بنابراین ممکن است در درآمد طالبان از مواد مخدر و در درآمد این گروه از معادن نیز تداخل مالی وجود داشته باشد.

۶. املاک ، ۸۰ میلیون دالر

به گفته ملا یعقوب و کانال تلویزیونی پاکستان “سما”، طالبان در افغانستان، پاکستان و سایر کشورهای بالقوه دیگر صاحب املاک و جایداد هستند. یعقوب به ناتو گفته که درآمد سالانه طالبان از این ناحیه حدود ۸۰ میلیون دالر است.

۷. کشورهای مشخص

برپایه گزارش بی‌بی‌سی، در یک گزارش محرمانه سازمان سیا در سال ۲۰۰۸ برآورد شده است که طالبان ۱۰۶ میلیون دالر از منابع خارجی به ویژه از کشورهای حوزه خلیج فارس دریافت کرده‌اند.

به گفته منابع متعدد امریکایی و بین‌المللی، امروزه اعتقاد براین است که حکومت‌ روسیه، ایران، پاکستان و عربستان سعودی طالبان را حمایت مالی می‌کنند. کارشناسان می‌گویند که این مقدار پول می‌تواند سالانه به ۵۰۰ میلیون دالر برسد، اما تعیین رقم دقیق درآمد طالبان از این ناحیه دشوار است.

بودجه زمان صلح

برای نزدیک به ۲۰ سال ثروت عظیم طالبان هرج‌ومرج، ویرانی و ماشین کشتار را در افغانستان تمویل کرده است. حکومت افغانستان برای مقابله با شورش طالبان، هزینه‌های زیادی را صرف جنگ می‌کند که اغلب به ضرر بودجه خدمات عمومی و توسعه اقتصادی است.

توافق صلح در افغانستان به حکومت این کشور امکان می‌دهد تا منابع ناچیز خود را از جنگ تغییر جهت دهد. همچنین با توافق صلح حکومت افغانستان ممکن است شاهد درآمد قابل‌توجه از سکتورهای قانونی، مانند استخراج معادن، باشد که اکنون تحت کنترول طالبان است.

علاوه براین، انتظار می‌رود که ثبات باعث جلب سرمایه‌گذاری‌های خارجی نیز در کشور شود و به حکومت کمک کند وابستگی‌اش را به طرف‌های تمویل‌کننده مانند ایالات متحده و اتحادیه اروپا پایان دهد.

برای جستجوی صلح در افغانستان جنگ زده دلایل زیادی و جود دارد ، تامین سلامتی مالی این کشور یکی از آن دلایل می باشد