!مذاکرات صلح به ترجمان ضرورت دارد

– به اول می ۲۰۲۱ که مطابق به توافق (  ۲۸ فبروری ۲۰۲۰ )امریکا به یک گروه  از تحریک طالبان هفتاد روز باقی مانده، اما حاکمیت جدید امریکا براین توافق و خروج عساکر خود از افغانستان  از سر غور میکند.

– ناتو در جلسۀ 17-18/2/2021 تصمیم خروج از افغانستان را مطابق خواست حرکت طالبان نه گرفت.

– گویندۀ  تحریک طالبان دیروز از تجدید علمیات ضد نیرو های خارجی بعد از اول می 2021 خبرداد و ….

مشکلات، کم آمدنها، بخش از عوامل و بخش از راههای حل؟

عوامل، مشکلات و پیچیده گی های داخلی و خارجی، مربوط ما و خارج از صلاحیت ما، اصلی و فرعی زیاد اند اما من به بخش ازین عوامل و حالت و به ضرورت وجود ترجمان درین بین مذاکره چیان و در برای خود مذاکره چیان که چه میگویند به ضرورت ترجمان تأکید دارد و به بخش ازین مسایل ميپردازم:

در مورد صلح و مذاکرات صلح بحث کردن میخواهند و بحث  ميکند، به ميديا مى آيد اما از نظر ديگر که حتمى نيست در مقابلش باشد، ترس دارد و مصاحبه را به شرط عدم وجود شخص ديگر با نظر متفاوت در بحث مشروط ميسازد. همان ميگويد و به همان نوع حل ميکند که خوش خودش مى آيد و گمان دارد که حل کرد و هست موارد که یا خود نمی داند چه گفت و یا خواب خرگوش ميبيند.

بلى ديموکرات، آزاد انديش، برحق، و اعتماد کامل به برحق بودن خود دارد، ولى حاضر به بحث در حضور ولو ثالث بالخير هم نيست تا منطق سخن خود را با نظر سنج سخن و منطق ديگرى، صيقل کند و به حق برسد. اگر تعهد به ايمان و وجدان خود در پيروى از حق و راستى دارد و به مردم کشور خود افغانستان عزيز و اسلاممتعهد است بايد در خود توان شنيدن منطق ديگران را هم داشته باشد، اما در عمل چنین نمی کند. گمان ميکند که همه آنچه گفت و خط کشى کرد، بايد ديگران قبول کنند ورنه ميکُشند، انفجار و انتحار ميکنند که به اين ترتيب تاکتيک و وسيله در تضاد صريح در مقابل هدف قرار داده شده که ظاهراً اعلان میدارند  و حتی مدعی عدالت اسلامى و معتقد به  روز جزاء  هم است و در  عمل ازین اعتقادات ترس ندارد. اگر ميداشت به کشتن و بستن ادامه نمى داد.

مذاکرۀ  سياسى ميکنم ولى جانب ديگر بايد اول تسليم شود و نسخۀ من را بپذيرد و حال ديگر انديش هم است و به ديگران حق ميدهد. اما اينکه خود چگونه به قدرت رسيده بودی و مشروعيت خودش از کجاست، جواب منطقى و مشروع ندارد. هرچه را که در خدمت مردم و وطن باشد قبول دارد ولى آن و اين نسخه را در زندگى خود قبول ندارد که خود در عمل مانند جز ستيج سياسى و يا بدون مشروعيت ادعاى کل دارد.

ضرورت است که در سياست در عقب ميز مذاکره به توافقات مشخص نجات دهنده رسيد و در حالت ما راه درست و بجا این است که ضرورت بار ديگر به ملت  راه حل ممکن قابل قبول است. بگذار در زمان محدود در چوکات مذاکرات توافقات سیاسی و با تضمین بین المللی  زمینه سازی کامل شود و تا یک سال  ملت انتخابپارلمان و رئیس جمهور جدید  را انتخاب کند. این کار هم ممکن و هم راه حل ممکن و مجاز است. این طرح  چه مشکل دارد؟  در کشورهاى جهان و جوامع ديگر چنين تجارب وجود داشته که حاکميت براى سنجش مشروعيت وقوت خویش باز به ملت و انتخابات مراجعه کرده. يا برنده  شده ویا  باخته، ولى ملت در استقرار و آرامش با مشروعيت قرار گرفته. تأکيد براينکه حتمى است من در مقام خود بدون چون و چرا باقى بمانم، يک تأکيد ظالمانه است!

اگر مذاکرات سياسى معنى دار صورت بگيرد اين توافقات به شمول انتخابات قبل از وقت که همه فرصت اشتراک داشته باشند، نبايد با التيماتوم رد شود.

بلی امادگى کامل براى انتخابات و تکميل پروسۀ  توزيع تذکرۀ  الکترونيکى و ساير تدابير در قيد کوتاه زمانى و انتخابات پارلمانى و رياست جمهورى قبل از وقت در مجموع در يک سال در مقابل رسيدن به آتش بس، صلح و استقرار افغانستان طرح است که متداول ، مشروع، با منطق قوى و عادلانه.

حکم عقل، منطق، قانونیت و عدالت است که ازين ابتکار که به حاکميت و به شمول حاکميت موجود درآن فرصت تجديد مشروعيت داشته باشد، مانند يگانه راه حل عادلانه، قانونى و معنى دار  در پیش گیرد. درین راه است که  ملت افغان صاحب تصميم و دارندۀ  اصل تصميم ميشود. شرايط براى اين کار با قوانين خوب و نظارت خوب، ممکن است، اگر کار به اهل کار سپرده شود. چنان قوانينکه که حق، ضرورت و فرصت براى جان کيرى ها و ديگرمداخلات ناجايز خارجى ها در امورداخلى افغان نباشد و تصميم ملت افغان اصل باقى بماند. بلی اين ممکن و اين راه مشروع است و ملت افغان توان آنرا دارد که به آن برسد.

بر ثالث بالخير بحث و تأکيد دارند که گويا به نحوى کدام سمارق بدون سابقه و گويا بى طرف، ثالث بالخير مرجع مشروعیت شود. ثالث بالخير در مورد چه چيز؟ زمين کسى را کسى گرفته و جانب مقابل دعوا ملکيت دارد و درين منازعه ثالث بالخير تعين تا مستندات را بررسى و فيصله کند. اما درين جا بحث ارزش در چوکات مصالحه بخاطر نادرست و خطاء است که من در مورد ارزش امارت و جمهوريت در چوکات مصالحۀ  سياسى بحث را بخاطر خطاء ميدانم که: من با جانب مقابل حزب و سازمان مشترک بر ارزش مشترک نمى سازم تا در بين امارت و جمهوريت تنازل شود و به يک چيزى ديگر به توافق رسيد. از طرف ديگر مذاکرات سياسى بى هويت سازى نيست تا من از امارت خود که براى آن شهيد داده ام تنازل کنم. همچنان تصميم گيرنده و کسب مشروعيت تطبيق نسخه ملت است و بايد ملت باشد. ملت قرن بيست ويکم شوراى حل و عقد، لويه جرگهء مشورتى، تأريخى و عنعنوى نيست. مرجع مشروعيت دهند لويه جرگۀ  تعريف شده در قانون اساسى است. مرجع مشروعيت من در حلقۀ مستقيم و غير مستقيم به اين و يا آن جانب نيستم. چه در صورت عدم وجود اين رابطه مانند صدها افغان مستعد و متعهد و دانشمند صادق اصلاً براى اين جوانب نه مطرح ام و نه مورد نظر شان ام.

مرجع مشروعيت يگانه در قرن بيست و يکم ملت افغان، يک فرد يک رأى است. و اين به شف شف ها و سفارش هاى غير عملى نمى شود.

مکرراً تأکید دارم که رفتن امريکا به عملى کردن توافق ترامپ با اين گروه طالب در دوحه (28 فبروری ۲۰۲۰) و نه رفتن به آن، امريکا را در افغانستان نجات داده نمى تواند، ولى در طولانى شدن و کوتاه شده تراژيدى ملت افغان و صلح منطقه تأثير مهم دارد.

تصميم در مورد افغانستان بدون افغانها و معامله در غياب ملت در دوحه – قطر، معاملۀ اين گروه طالب با جانب امريکايى و يا توافق در غياب ملت اين گروه طالب با حکومت افغان بدون مراجعۀ معنا دار به ملت افغان براى تصميم نهايى، مشکل افغانستان، صلح و استقرار را به بار آورده نمی تواند ومشکل را  حل نمى کند. با چنین روش های ناکام  معضل و مشکل مردم ما و منطقه را عميقتر خواهند کرد. ای کاش چنین نه شود ولی اين برداشت من را  زمان هم ثابت خواهد کرد.

استابلشمنت پاکستان و تا حدې ایران دشمن مردم افغانستان بود، است و باقی خواهد ماند. سفر های نمایش و عکسهای یادگاری حکام افغان و متقابل مشکل مارا را حل نه می کند، بلکې آنرا عمیقتر خواهد کرد. سفارش های صریح و به موقع ما درین عرصه به گوش دل حکام افغان نه رسید، لذا عامل تراژیدی مردم ما به نحوی خاص همین حکام افغان هم اند. اجماع همسایه های ایران و پاکستان در به مفهوم هدیه کردن صلح برای مردم وکشور ما خیال بیش نیست و خلاف اصول منافع و مصالح قاموس الفبای سیاسی سیاسی، چیزیکه برآن روسیه اخیراً تأکید داشته است. این نسخه نه تنها که شکست امریکا را در منطقه حتمی میسازد، بلکی تراژیدی ملت افغان را هم طولانی میسازد.

تأکيد گردن فرازانۀ  جوانب با چهرهاى حق به جانب به بخش از تأکیدات که من فوقاْ مثال های آنرا آوردم، ثابت میسازد که پروژۀ مذکرات صلح باید به  پروسۀ صلح مبدل شود، عوض مناظرۀ سیاسی در دوحه – قطر باید به مذاکرات سیاسی پرداخت که درنتیجۀ آن ملت افغان تصمیم گیرندۀ اصلی شود.

حالات حاکم  نشان ميدهد که عدۀ  ازين افراد يا خود نمى دانند چه ميگويند و يا به ترجمان ضرورت دارند. من که از سال 1987 ترجمان پنج زبانم، تعليمات حقوقى و اسلامى و تعهد به وطن و مردم خويش دارم، آمادۀ  کمک درين راستا ام. مانند من افغانهاى متعهد بيشمار اند که براى خدمت نقل گذاشتن به هر کس و ناکس را پيش شرط خدمت نمى دانند و نمى پذيرند و آمادۀ  اداى وجيبه و کمک به امر خير درين راستا اند اما امکانات ندارند.

و ما توفيقنا الا بالله العزيز و عليه توکلنا و اليه المصير.

داکتر صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی