چهل سال جنگ چهل سال ویرانی

صلح و جنگ قصه ناتمامی که بیش از چهار دهه است با زندگی مردم ما گره خورده و هر روز از مردم ما قربانی می‌گیرد. انگار نهیب جنگ و صلح ناهمگون است و ما باید صلح را از نفیر گلوله و تفنگ به انتظار بنشینیم. با شکلگیری دولت مشارکت ملی، دولت افغانستان شورای عالی مصالحه ملی، وزارت دولت در امور صلح و هیئت گفتگو کننده صلح را شکل داد. تا راه برای گفتگوهای صلح میان افغانان باز شود. در خزان سال ۱۳۹۸ ایالات متحده توافقنامه صلح را با گروه طالبان امضاء كرد. این توافقنامه با حضور سازمان ملل، شورای امنیت، کنفرانس اسلامی، سفیران سی و شش کشور شکل گرفت. پس از چند ماه از توافق ایالات متحده با این گروه، گفتگو میان دولت افغانستان و طالبان آغاز شد. پس از چندین دور گفتگو دو‌طرف تیم های تماس شکل دادند، تا روی آجندها کار نمایند. با شروع انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و‌ پیروزی دموکراتها وضعیت گفتگوها معلق شد. طالبان با فهم اینکه ترامپ رئیس جمهور پیشین امتیازات بیشتری به آنها داده است و جوبایدن وعده بازنگری توافقنامه صلح دوحه را داد. شروع به سفرهای منطقه ای، کشورهای روسیه، ایران و ترکمنستان زدند و در تلاش دور زدن توافقنامه با آمریکا بر آمدند. در سفر به روسیه و تهران طرح دولت موقت را پیشکش کردند. پس از بازگشت به از سفرهای منطقه ای اجازه ورود به دوحه داده نشد. امریکایی ها با فشار به قطری ها مبنی بر ورود این گروه دوحه پیش شرط بازگشت به میز گفتگوهای صلح را گذاشتند.

از جانبی هم قحطانی نماینده ویژه قطر در امور افغانستان به پاکستان سفر نمود و با رئیس ستاد ارتش و رئیس سازمان استخبارات ملاقات نمود و خواهان فشار بر این گروه به حضور در میز گفتگوهای صلح شد. و‌ رئیس ای اس ای نیز سفری به دوحه داشت. روی این ناگزیری ها طالبان مجددا گفتگوها را از سر گرفتند. اما معلوم می‌شود که این گروه پس از سفرهای منطقه ای شان هیچ تمایلی به گفتگوها ندارند. و تعهد این نسبت گفتگوها مشکوک است. تا جایی که سعی داشتند، محل گفتگوها از دوحه به انقره منتقل شود. اما دولت قطر هشدار داد، در صورت انتقال میز گفتگوها به ترکیه دفتر سیاسی این گروه در دوحه را میبندد. پرسش این است.

چرا طالبان این همه سراسیمه اند؟ واضح و روشن است. آنچه در توافقنامه امضاء كردند، به آن پابند نماندند. یکی از مواد توافقنامه میان دو طرف قطع رابطه با سازمان های تروریستی القاعده و داعش و گروه های که امنیت آمریکا و متحدان آن را تهدید می نماید بود. اما این گروه به روابط شان دوام دادند، تاجای که گفته شد، در جریان گفتگوها القاعده به این گروه مشاوره میداد. و چندین تن از افراد برجسته القاعده توسط نیروهای امنیتی افغانستان کشته شد و این نشان می‌دهد که القاعده همچنان در افغانستان فعال است و با طالبان روابط نزدیک دارد. شواهد های وجود دارد این گروه با القاعده در حملات تروریستی پیچیده با یک دیگر همکاری دارند. در بخش دیگر توافقنامه ذکر گردیده بود. طالبان خشونت ها را کاهش دهند. اما این گروه در چندین ولایت حملات تهاجمی و هدفمندانه ای بر تاسیسات دولتی زدند. ماین های چسپکی، ترورها و حملات هدفمند بالای علما، خبرنگاران، فعالان مدنی و چهرهای برجسته افزایش یافت. با قتل های هدفمند و خاموش ساختن منتقدین شان در پی کسب بیشتر امتیاز در میز گفتگوها بر آمدند. در بخش دیگر موافقتنامه امریکا تعهد سپرده بود که با تمام طرف های ذیربط در مورد آزاد سازی هرچه زودتر اسیران چنگی و سیاسی به عنوان اقدام اعتماد سازی شروع کند. پنج هزار زندانی طالب آزاد گردد و قید گردیده بود. اسیران آزاده شده تهدیدی از جانب آنها علیه آمریکا و متحدان آن نیست. اما پس از رهایی این زندانیان به میدان های جنگ بازگشتند و شعله های آتش بیشتر شد. این گروه تهدید کرد اگر آمریکایی ها به وقت معین از افغانستان بیرون نشوند آماده جنگ های کلان باشند. جنگ های که تجربه نکرده اند. به گفته این گروه آنها تجهیزات و وسایل تکنالوژیکی پیشرفته ای در اختیار دارند.