سردار محمد داؤد در کجای تاریخ معاصر افغانستان جاه دارد؟

    سردار محمد داؤد در کجای تاریخ معاصر

افغانستان جاه دارد؟

یکی از شخصیت هائیکه بیشتر از دیگران تاریخ معاصر افغانستان متأثر از کارنامه های مثبت و منفی اوست سردار محمد داؤد است. سردار محمد داؤد در یک مقطع حساس تاریخ کشور رهبری افغانستان را بدست گرفت : در داخل افغانستان سلطنت موروثی چندین سده  معروض به سقوط نا به هنگام کودتا چیان شد. در بیرون کشورجنگ سرد نفوذ در افغانستان را در مرکز توجه ابر قدرت های امریکا و شوروی قرار داده بود. درانوقت محمد داؤد میباید در  جبهه داخل  ضمانت اجرای پروسه  مرحله انتقال سلطنت به جمهوریت را نظارت میکرد. با مارهائی که در آستین خود جا داده بود ( جناح پرچم ) برخورد عقلانی مینمود و در جبهه خارج با مهارت مانور های واقعبینانه دیپلوماتیک را رویدست میگرفت تا موازنه سیاست بیطرفی افغانستان برهم نخورد.

سردار محمد داؤد در هر دو جبهه شکست خورد  :

در جبهه داخلی با ائتلاف با پرچمیان این دشمنان سوگند خورده مردم افغانستان زمینه سقوط افغانستان را به دامان شوروی مساعد ساخت. در جبهه خارجی با اعتماد افراطی به شوروی سابق سیاست بیطرفی افغانستان را بی موازنه ساخت. این عدم تعادل انگیزه تجاوز شوروی به افغانستان را فراهم آورد.

برخی هواخواهان سردار محمد داؤد در توجیه کودتای نظامی ضد سلطنت میگویند که فساد دربار و زیاده روی های دهه دیموکراسی بر حقانیت کودتا مهر تائید میگذارد. اما واقعیت اینست که کودتا حینیکه طلسم قدرت را شکست، راه را برای کودتا های دیگری از جمله کودتای ضد سردار و کودتای خلقیان به رهبری تني هموار کرد. بر عمق نفوذ  شوروی در افغانستان افزود. زمینه رشد بنیاد گرایی اسلامی ، تروریزم و نهایتاً جنگ های ذات التنظیمی را فراهم کرد. بهانه ئی برای تجاوز امریکا به افغانستان را بدسترس بوش جنایتکار گذاشت. بالاخره گپ به قیام طالبان زن ستیز ومکتب  گریز کشانیده شد.

بنابران کودتای سردار داؤد علیه سلطنت سر اغاز تجاوز دو ابر قدرت به افغانستان است که طی آن ده ها ملیون افغان سر به نیست شدند. ده ها ملیون دیگر راه مهاجرت را در پیش گرفتند. قرأ و قصبات به کندواله بدل گردید و . . .

با اینهمه فاجعه، توجیه کودتای ضد سلطنت به خاطر بی کفایتی شاه و فساد دهه دیموکراسی چشم پوشی مغرضانه از حقایق است : نباید با سطجی نگری ضرر نا رسائی های سلطنت را بیشتر از فاجعه ایکه کودتا بدنبال داشت، قیاس کنیم.

اگر از اشتباهات سیاسی محمد داؤد بگذریم و توجه را متمرکز به اناتومی اخلاقی شخصیت وی بسازیم، باید اعتراف کنیم که سردار شخص با تقوأ بود. عشق جنون آمیزبه وطن داشت. شیفته آزادی و آبادی وطن بود.  مسلمان بود و از اسلام تعبیر اعتدالی داشت. ملی گرا ، شجاع و هواه خواه سرسخت مدرنیته بود. با این صفات شخصیت محمد داؤد با شخصیت شاه امان الله قرابت پیدا میکند.

محمد داؤد با همین اوصاف تهداب بسیاری از پروژه های اقتصادی را گذاشت که قسماً به پایه اکمال رسید و در مواردی اکمال آن به نظام های بعدی به میراث گذاشته شد.

برخی مبصرین سیاسی نکات برجسته مثبت شخصیت سردار داؤد را تا سرحد  قدسیت بالا میبرند. در هر موردیکه نامی از سردار برده شود با سوته سیاسی امر بالمعروف و نهی علی المنکر وارد معرکه میگردند. این در حالیکه محمد داؤد نا رسایی های شخصیتی نیز داشت. ازجمله :

خود خواهی،  سرتنبگی خوشباوری، فقدان درک درست از تعاملات سیاسی درون و بیرون افغانستان. همین نکات منفی شخصیت داود موجب شد که وی :

ـ با پرچمیان دشمن سوگند خورده مردم افغانستان در ائتلاف سیاسی قرار بگیرد.

ـ  با همکاری عناصر مغرض پرچمی طرح کودتای ضد سلطنت را بریزد.

ـ در اطراف خود متملقین را جاه بدهد.

ـ از خطر شوروی غافلګیر بماند.

سردار داؤد به اشتباهات خود در سالیان اخیر زمامداری وقتی ملتفت شد که دیگر ناوقت شده بود.

شیوه مرگ سردار داؤد و اعضای خانواده وی یک حماسه بی نظیر در تاریخ معاصر افغانستان قیاس میشود. این حماسه حامل یک پیام بسیار مهم به نسل جوان افغانستان است: دفاع از اصول، قبول قربانی و تسلیم نشدن به دشمن. طنین  این پیام سنگر های مقاومت و جهاد علیه دشمنان داخلی و متجاوزین خارجی  را پس از مرگ سردار گرمی و صلابت بخشید.

سردار داؤد در متن تاریخ افغانستان به مثابه قهرمان ملی جاه دارد.

درود و دعا به روح حماسه آفرین تاریخ معاصر افغانستان سردار داؤد.

۰۸/۰۷/۲۰۲۴

« پایان »