انحصار پست‌های دستگاه دیپلماسی توسط نماینده‌گان احزاب سیاسی

‌پست‌های وزارت امور خارجه از سال‌ها به این‌سو به دلیل داشتن معاشات بلند و مأموریت در خارج از کشور بدل به نهاد اعطای پاداش به متحدان و واسطه‌های سیاسی دولت شده است. به همین دلیل از سال‌های درازی به این‌سو و هم اکنون نیز بخشی از کارمندان وزارت خارجه را «آقازاده‌های رهبران سیاسی و جهادی» تشکیل می‌دهند. کسانی که در پست‌های مهمی گماشته شده‌اند و به خاطر وابسته بودن به جریان‌های سیاسی و قومی در این وزارت جا خوش کرده‌اند.

آن‌چه روزنامه ۸صبح، توانست در این گزارش مستندسازی کند این است که این امر در وزارت امور خارجه، منجر به ورود افراد کم‌سواد، بی‌علاقه به مسلک و ناآشنا به دیپلوماسی و زبان انگلیسی به وزارت خارجه شده است. از سویی هم در جریان کار گفته می‌شود که افراد نام برده تنها به واسطه سیاسی خود گزارش می‌دهند. این موضوع سبب ناکارآمدی، چند دسته‌گی و حتا سکته‌گی در کار وزارت خارجه شده است.

صلاح‌الدین ربانی، سرپرست کنونی وزارت امور خارجه، زمانی‌ که در ماه جدی ۱۳۹۳ خورشیدی، از مجلس نمایندگان رأی اعتماد گرفت، به نماینده‌گان وعده سپرد که وزارت خارجه را به «کلی اصلاح خواهد کرد». اما اکنون یافته‌های ۸صبح نشان می‌دهد که او نیز بر دور باطل گذشته چرخیده و تقرری‌های حزبی و قومی در زمان ماموریتش نیز ادامه یافته است.

آن‌چه در این گزارش مستندسازی شده، نشان می‌دهد که در زمان مأموریت آقای ربانی، بیش‌تر افرادی که به دستگاه دیپلماسی کشور راه یافته‌اند، از آدرس حزب جمعیت و به خصوص از ولایت‌ بدخشان- زادگاه آقای ربانی- بوده‌اند. تا همین چند سال پیش، ولایت بدخشان جزو ولایت‌های بود که کم‌ترین افراد را در وزارت خارجه داشت اما هم اکنون این ولایت در شمار پنج ولایتی است که بیش‌ترین کارمندان و دیپلمات‌های وزارت خارجه از این ولایت استخدام شده‌اند.

در کنار این موضوع، یک منبع در وزارت خارجه به ۸صبح گفت که صلاح‌الدین ربانی، پیش از موعد، حکم مقرری بسیاری از افراد مربوط به حزب جمعیت را تا ماه سنبله ۱۳۹۸ نیز امضا و به طی مراحل گذاشته است. به گفته‌ی این منبع آقای ربانی در صورت کنار رفتن، مایل است که افراد خودش را هم‌چنان در دستگاه دیپلماسی حفظ کند.

یافته‌های ۸صبح نشان می‌دهد که شمار زیادی از وکلا و زورمندان فرزندان یا بسته‌گان‌شان را بدون پیشینه تحصیلی در دیپلوماسی و روابط بین‌الملل، و بدون اشتراک در کنکور ورودی وزارت خارجه، به حیث کارمند و دیپلومات گماشته‌اند. این گزینش‌ها از سال‌های سال به این‌سو ادامه داشته و در زمان آقای ربانی نیز به نحوی بی‌سابقه افزایش یافته است. لست کامل این گونه گزینش‌ها در پی خواهد آمد.

از سویی هم فرزندان شمار زیادی نماینده‌گان پارلمان، مقامات ارشد وزارت امور خارجه و حزب وزیر امور خارجه بدون در نظر داشت مقرره داخلی که ایجاب سه سال کار در مرکز است، به حیث دیپلومات در نماینده‌گی‌های مهم سیاسی در بیرون از کشور مقرر شده‌اند. حتا بر اساس اسناد و معلومات، شماری از دیپلومات‌های نام برده فاقد اسناد لازم تحصیلی هستند.

تقرری‌های غیر ‌مسلکی و سلیقه‌ای عمدتاً از میان بسته‌گان اعضای ارشد حزب جمعیت در رده‌های مختلف دستگاه دیپلوماسی و نماینده‌گی‌های سیاسی، ناهم‌آهنگی میان مرکز و نماینده‌گی‌های سیاسی، انحصار برخی از صلاحیت‌های ویژه‌ی وزارت امور خارجه توسط ارگ و شورای امنیت و تعیینات غیرمسلکی این دو نهاد در سفارت‌ها و اختلافات میان رهبران حکومت وحدت ملی کارایی سیاست خارجی کشور را به شدت ضعیف ساخته است. به همین دلیل گفتارها و رفتارهای ناهم‌آهنگ و گاه اظهارات ضد هم شده است. تا جایی که نماینده‌گی‌های سیاسی به هدایات و مکاتیب وزارت امور خارجه هیچ‌گونه اعتنایی ندارند. و برخی از سفارت‌خانه‌های افغانستان به جای گزارش‌دهی به وزارت امور خارجه، تنها به وزارت مالیه و اداره امور ریاست جمهوری پاسخ‌گو هستند.

چگونه‌گی گزینش کارمندان داخلی

بر اساس قانون اساسی کشور، هر شهروند از حق کار برخودار می‌باشد و هم‌چنان قانون کار با صراحت بر این که دولت مسوولیت دارد تا فرصت‌های شغلی را مساویانه برای تمامی شهروندان فراهم سازد، بر برابری فرصت‌های شغلی تأکید می‌ورزد. طرزالعمل‌ها و قوانین مربوط به خدمات ملکی نیز روندهای استخدام نهادهای دولتی را مستلزم اصل شایسته‌گی می‌کند.

هم‌چنان فرمان شماره ۹۲ رییس جمهور، کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و سایر نهادهای دولتی را مکلف می‌سازد که از هر گونه اعمال نفوذ، جانب‌داری و روابط شخصی در روندهای تقرر جلوگیری نمایند. به همین ترتیب، فرمان شماره ۴۵ رییس جمهور صراحت دارد که کارمندان بلندپایه دولتی از هرگونه دخالت و وساطت غیرقانونی در روند تقرر و استخدام خودداری کنند.

از سویی هم در قانون کارکنان دیپلوماتیک و قونسلی، فصل دوم، ماده‌ پنجم، شرایط گزینش کارمند در وزارت خارجه را چنین برشمرده است: مدرک تحصیلی، بدون ذکر سطح تحصیلات، در حقوق، علوم سیاسی، اداره و تجارت، ژورنالیزم، اقتصاد یا ادبیات و نیز آشنایی با یکی از زبان‌های خارجی است. ظاهراً روند استخدام وزارت امور خارجه در برگیرنده امتحان ورودی، مصاحبه، تکمیل دوره امتحانی، سپری نمودن دوره آموزشی انستیتوت دیپلوماسی، دانستن انگلیسی یا یکی از زبان‌های بین‌المللی و مهارت ‌در برنامه‌های کامپیوتر است. اما با این حال یافته‌های ۸صبح نشان می‌دهد که داشتن روابط شخصی بر تمامی موارد فوق‌الذکر در طی چهار گذشته پیشی گرفته است.

بر اساس اسناد و گفته‌های منابع مطمین در وزارت امور خارجه، برخی از کارمندان داخلی و خارجی این وزارت که در بست‌های مهم و کلیدی به کار می‌پردازند، حتا بدون تحصیلات دانشگاهی و بدون عبور از مراحل کنکور ورودی وزارت و در نظر داشتن اصل شایسته‌سالاری در این وزارت استخدام شده‌اند.

روزنامه ۸صبح توانسته است با اتکا به منابع مطمین و قابل اعتماد در وزارت امور خارجه، در حدود ۱۲۰ نفر از کارمندان این وزارت را که از سوی احزاب، نماینده‌گان شورای ملی و چهره‌های بانفوذ معرفی شده‌اند، را مستندسازی کند. هرچند این آمار بیانگر همه نابسامانی موجود در این وزارت نیست و به گفته منابع، شمار افرادی که از آدرس بلندپایه‌گان به وزارت خارجه راه‌یافته‌اند، به مراتب بیش‌تر از این رقم است.

برای درک بهتر این موضوع به جدول زیر که اطلاعات افراد منسوب به چهره‌های با نفوذ را نشان می‌دهد، مراجعه کنید:

 

آن طوری که در پی آمد در این لست، همه این افراد منسوب به چهره‌های با نفوذ هستند و بدون طی مراحل رقابت آزاد استخدام در وزارت خارجه، به گونه‌ی سفارشی به این وزارت به عنوان کارمندان و دیپلومات‌ها راه یافته‌اند. به گفته منابع در وزارت خارجه، کارمندان نامبرده به جای آن‌که به عنوان کارمندان ملکی و مبرا از گرایش‌های حزبی و کار گروهی کنند، بیش‌تر مطابق گرایش‌های سیاسی شان عمل می‌کنند.

کارمندان خارجی چگونه گزینش می‌شوند؟

وزارت امور خارجه افغانستان دارای ۶۳ مأموریت دیپلماتیک است که از جمله ۴۵ سفارت‌خانه و ۱۸ قنسولگری عمومی است. اما نحوه راه یافتن کارمندان به این نهادها همواره پرسش‌برانگیز بوده است.

با آن‌که مطابق به ماده ششم قانون کارکنان دیپلوماتیک و قونسلی، «کارکنان دیپلوماتیک و قونسلی بعد از سپری نمودن مدت سه سال خدمت بالفعل در خارج از کشور از وظیفه‌ی موجود به مرکز تبدیل گردد. سپری نمودن مدت ذکر شده در مرکز نیز الزامی می‌باشد.» اما اسناد رسیده به ۸ صبح نشان می‌دهد که برخی از افراد منسوب به چهره‌های سیاسی بدون این که حتا یک روز در وزارت خارجه کار کرده باشند، به ماموریت‌های بیرونی فرستاده شده‌اند.

در این جدول، افراد شماره، ۵۴، ۵۵، ۵۸، ۶۱، ۸۰، ۹۲ و ۹۳ از شمار کسانی هستند که بدون گذراندن سه سال کار در وزارت خارجه، با وساطت کارمندان بلندپایه وزارت خارجه و با توجه به سفارش‌ها به نماینده‌گی‌های وزارت خارجه به بیرون از کشور راه یافته‌اند.

مشکل قانونی دیگر این افراد این است که برخی از آن‌ها اسناد لیسانس که حداقل تحصیل در این وزارت است را ارائه نتوانسته‌اند. در حالی که باید راه‌یافته‌گان به ماموریت‌های دیپلماتیک حداقل تحصیلات شان باید در سویه لیسانس باشند. عدم آشنایی با زبان انگلیسی و یا زبان کشور مقصد و همچنان ناآشنایی با نورم‌ها و عرف‌های دیپلماتیک از دیگر ایرادهای وارده بر این دسته از کارمندان وزارت خارجه است.

این همه مشکل قانونی در مورد اعزام کارمندان خارجی وزارت خارجه در حالی نادیده گرفته شده که این کارمندان باید از فیلتر یک کمیسیون ویژه بگذرند و تمام معیارهای لازم نیز توسط این کمیسیون بررسی و تایید شود. در این کمیسیون، وزیر امور خارجه، سه معین این وزارت، رییس دفتر وزیر و رییس منابع بشری شامل اند و همه افراد نامبرده باید «شایسته‌گی و صلاحیت» فردی را که به ماموریت خارجی گزینش می‌شوند، تایید کنند.

اما، برخی از کارمندان وزارت خارجه برآیند کار این کمیسیون را غیر شفاف می‌خوانند. یکی از آن‌ها به ۸صبح گفت که [کمیسیون انتصاب خارجی] در انتخاب دیپلمات‌ها، به جای شایستگی، بیشتر «وابسته‌گی و گرایش‌های سیاسی» را معیار قرار می‌دهند.

این کارمند وزارت خارجه می‌گویند که در وزارت خارجه همین اکنون کارکنان زیادی هستند که بیش از ۴ تا ۶ سال ماموریت اجرا کرده‌اند اما به نماینده‌گی افغانستان به خارج از کشور فرستاده نشده‌‌اند.

پی‌آمد گزینش‌ سلیقه‌ای کارمندان خارجی وزارت خارجه اما این شده است که بسیاری از دیپلومات‌های افغانستان با مسایل و وضعیت سیاسی کشور مقصد کاملا بیگانه هستند و اطلاعات‌شان در مورد کشور میزبان محدود است، هیچ علاقه‌ای به فراگیری اخبار و مسایل آن کشور ندارند و در انجام وظیفه عملاً ناکارآمد بودند.

فریده حمیدی، منشی کمیسیون امور بین‌المللی مجلس نماینده‌گان نیز به ۸صبح گفت که افرادی به کمیسیون مراجعه کرده و شاکی ‌اند که برخی از کارمندان وزارت خارجه در خارج به جای آن‌که به مسایل افغانستان در بیرون رسیده‌گی کنند، با سوءاستفاده از امتیازات مالی و پاسپورت سیاسی وزارت خارجه، مصروف پیشبرد تجارت و کارهای شخصی خودشان هستند.

خانم حمیدی با انتقاد از «انتخاب آقازاده‌ها» به عنوان کارمندان خارجی وزارت خارجه گفت که افراد نامبرده در نشست‌ها و ملاقات‌های دیپلوماتیک حرفی برای گفتن ندارند چون علاقه‌ای به مسایل روز کشور میزبان و مسایل و رویداد‌های بین‌المللی و منطقه‌ای از خود نشان نمی‌دهند.

عبدالفرید احمد، سخنگوی کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی نیز به ۸صبح گفت که بررسی‌های مشترک وزارت امور خارجه و کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی نشان می‌دهد که شماری از کارمندان این وزارت به خاطر نداشتن مهارت‌های لازم به یکی از پنج زبان مهم بین‌المللی، نمی‌توانند تمامی امور مربوط به وظایف‌شان را در کشورهای محل وظیفه، به وجه احسن انجام بدهند.

به گفته وی، به منظور ارزیابی ظرفیت زبانی کارمندان وزارت امور خارجه، طرزالعمل مشخصی ترتیب شده است. بر بنیاد این طرزالعمل، کارمندان وزارت امور خارجه، هم در داخل و هم در بیرون از کشور، برای تثبیت سویه، باید امتحان زبان‌های بین‌المللی را مطابق معیارهای پذیرفته‌شده‌ی بین‌المللی بگذرانند.

او گفت کارمندان وزارت امور خارجه در نتیجه‌ی امتحان، بر اساس سه سطح دانش زبانی دسته‌بندی می‌شوند: کارمندانی که از سویه‌ی بالای زبانی برخوردارند به وظایف‌شان ادامه خواهند داد، کارمندانی با سویه‌ی متوسط زبانی به منظور ظرفیت‌پروری، به کورس‌های آموزشی معرفی خواهند شد و در پایان دوره‌ی آموزشی، از آنان امتحان مجدد گرفته خواهد شد. و کارمندانی با سویه‌ی پایین دانش زبانی، در بخش‌های اداری و خدماتی توظیف خواهند شد.

نفوذ دوامدار

دخالت چهره‌های حزبی، افراد بانفوذ و نماینده‌گان شورای ملی در گزینش کارمندان وزارت خارجه تازه‌گی ندارد. از سال‌های سال به این سو، دستگاه دیپلوماسی کشور همواره محل کشمکش و چانه‌زنی نماینده‌گان و افراد با نفوذ بوده است. داکتر رنگین دادفر سپنتا، که در سال‌ ۲۰۰۶ از سوی حامد کرزی به عنوان وزیر خارجه برگزیده شد، نیز در کتابش به چنین مواردی اشاره می‌کند.

«روزی وکیلی از هرات در ولسی‌جرگه سوانح هفت نفر را به منظور تقرر در کادر دیپلوماتیک وزارت خارجه به من سپرد و گفت که این افراد از جانب من و استاد… معرفی شده‌اند. وقتی او رفت به دوسیه‌ها نگاه کردم بیش‌تر آن‌ها تحصیلات عالی نداشتند و هیچ یک از آن‌ها به زبان‌های بین‌المللی آشنایی نداشتند. مشکل را با آن آقای وکیل در میان گذاشتم وی برآشفت و ناراحتی‌اش را از این که از من حمایت کرده است، ابراز کرد.» سیاست افغانستان؛ روایتی از درون، صفحه ۱۳۰

در بخش دیگر در همین صفحه این کتاب آمده:«… یک وکیل زن با کسی به دفتر ملاقاتم آمد و گفت می‌خواهم تا ایشان به حیث مستشار در قزاقستان مقرر شوند. گفتم ایشان تجربه‌ی کار دیپلوماتیک دارند؟ گفت نه، تازه آغاز به کار خواهند کرد. من گفتم که ایشان می‌توانند به کار آغاز کنند، مشروط بر این که در کانکور عمومی وزارت خارجه موفق شوند […] همان دم، در دفتر ملاقات من، کسی که می‌خواست به حیث مستشار مقرر شود به نماینده مردم گفت: «وکیل صاحب پول مرا پس بدهید، شما به من وعده‌ی دروغی داده بودید.»

بیش‌ترین کارمندان از کدام ولایت‌ها هستند؟

معلوماتی که روزنامه ۸صبح بدست آورده، نشان می‌دهد که بیش‌ترین کارمندان وزارت امور خارجه از ولایت کابل هستند و ولایت‌های پروان، پنجشیر، هرات، بدخشان، لوگر، غزنی، بلخ و قندهار از شمار دیگر ولایت‌هایی‌اند که بیش‌ترین کارمندان وزارت امور خارجه را به خود اختصاص داده‌اند.

از سویی هم یک منبع در وزارت خارجه به ۸صبح گفت که به دلیل این که وزیران خارجه در طی سال‌های گذشته از ولایت‌های هرات، پروان و بدخشان بوده‌اند، لذا بر اساس شکل زیر، باشنده‌گان این ولایت بیش‌تر توانسته‌اند که به این وزارت راه یابند.

 برای دانستن بیش‌تر به جدول زیر مراجعه کنید.

میزان تحصیلات کارمندان

نفوذ دوامدار افراد بلندپایه باعث شده تا نخبه‌گان و چهره‌های تحصیل‌کرده کمتر مجال راه‌یابی به وزارت خارجه داشته باشند. به همین دلیل افراد فارغ صنف دوازدهم و چهاردهم نیز در شمار کسانی اند که به این وزارت راه یافته و یا هم به ماموریت‌های بیرونی اعزام شده‌اند

معلوماتی که در اختیار روزنامه ۸ صبح، قرار گرفته نشان می‌دهد که از میان ۶۲۰ کارمند داخلی این وزارت، ۷ درصد آن (۴۶نفر) فارغ صنف دوازدهم، ۴ درصد (۲۵نفر) فارغ صنف چهاردهم، ۶۱ درصد(۳۸۰ نفر) به سویه لیسانس، ۲۵درصد(۱۵۲نفر) به سویه ماستر، دو درصد (۱۲نفر) به سویه دکترا و یک درصد (۵نفر) تحصیلات‌شان مشخص نشده است.

از سویی هم میزان تحصیلات کارمندان خارجی وزارت خارجه کشور از این قرار است: از میان ۴۴۰ کارمند خارجی این وزارت، یک درصد (۶نفر) فارغ صنف دوازدهم، سه درصد، (۱۲نفر) فارغ صنف چهاردهم، ۶۴درصد(۲۸۱نفر) به سویه لیسانس، ۲۱درصد(۹۴نفر) به سویه ماستر، سه درصد(۱۳نفر) به سویه دکترا هستند. هم‌چنان میزان تحصیلات ۸ درصد (۳۴نفر) از کارمندان خارجی وزارت خارجه کشور نامشخص اعلام شده است. برای توضیح بیش‌تر به شکل زیر مراجعه کنید:

چند دسته‌گی دستگاه دیپلماسی

منابعی در وزارت خارجه به ۸صبح می‌گویند، پس از آن که صلاح‌الدین ربانی، از سوی مجلس نماینده‌گان سلب اعتماد شد، هم‌آهنگی کاری میان وزارت امور خارجه و نماینده‌گی‌های سیاسی و قونسلی این وزارت از بین رفته است.

یک منبع مهم که نمی‌خواهد از او در این گزارش نام گرفته شود با ارایه اسناد و مدارک مدعی است که برخی سفارت‌خانه‌ها به مکتوب‌ها و هدایات سرپرست وزارت خارجه بی‌اعتنا بوده و حتا بعضی از سفیران از پذیرش کارمندان وزارت خارجه که از سوی صلاح‌الدین ربانی به حیث دیپلومات در آن سفارت معرفی می‌شوند، سر باز می‌زنند.

به گفته این منبع، صلاح‌الدین ربانی، چندی پیش فردی را به عنوان دیپلومات به سفارت افغانستان در امارات متحده عربی معرفی کرده بود اما سفیر افغانستان در امارات از پذیرفتن وی خودداری کرد و کارمند یادشده ناگزیر شد که دوباره به کابل برگردد.

بر اساس معلومات که از آدرس‌های مختلف در اختیار روزنامه ۸صبح قرار گرفته، هم اکنون مسوولان سفارت‌های افغانستان در امریکا، ناروی، کانادا، روسیه، اسلام‌آباد، امارات متحده عربی، آلمان و … از پذیرفتن دستورهای سرپرست وزارت خارجه خودداری می‌کنند و خودشان را به این نهاد پاسخ‌گو نمی‌دانند.

به عنوان نمونه، یکی از سفارت‌خانه‌های افغانستان عنوانی اداره امور ریاست جمهوری پیشنهادی می‌فرستد و تقاضا می‌کند که در امر خریداری یک پایه پرینتر برای سفارت یادشده همکاری کند.

در یک مورد دیگر، زمانی که وزارت خارجه تصمیم گرفت برخی از سفیران و دیپلماتان را به دلیل کبر سن به تقاعد سوق دهد، یکی از سفیران افغانستان در کشورهای اروپایی عنوانی وزارت مالیه نامه‌ای می‌فرستد و می‌گوید که او کارمند وزارت خارجه نیست و چرا در این لست نام او نیز گنجانیده شده است.

مسوولان سفارت افغانستان در امارات متحده عربی نیز به جای ارسال درخواستی عنوانی وزارت خارجه، مشکلات و برنامه‌هایش را با ریاست جمهوری شریک می‌سازد.

سفرهای بی‌بازگشت

از سویی هم یافته‌های ۸صبح نشان می‌دهد که شماری از دیپلمات‌های وزارت خارجه پس از ختم ماموریت‌شان دوباره به افغانستان باز نگشته‌اند. این موضوع از سال‌ها به این‌سو در وزارت خارجه وجود داشته و در سال‌های اخیر نیز با وجود اتخاذ محدودیت‌های تازه، فرار دیپلمات‌ها و کارمندان این وزارت هم‌چنان مشکل‌ساز بوده است.

۸صبح، نتوانست آمار مشخصی از دیپلمات‌ها و کارمندان وزارت خارجه را در یکی دو سال اخیر به دست آورَد اما پیش از این رسانه‌ها گزارش داده‌اند، که ده‌ها دیپلمات افغان پس از ختم ماموریت‌های‌شان به کابل باز نگشته‌اند.

با این حال، یکی از شگردهای تازه‌ی کارمندان وزارت خارجه این است که پس از ختم ماموریت‌های‌شان به کشور مقصد تقاضای پناهنده‌گی می‌دهند. زمانی که این تقاضا پذیرفته شد و کارمندان یاد شده توانستند خانواده‌های‌شان را نیز به خارج از افغانستان انتقال دهند، آن زمان با برگشت دوباره به وزارت خارجه و متوسل شدن به اهرم‌های فشار، سعی می‌کنند دوباره در وزارت خارجه به کار گماشته شوند.

به عنوان نمونه، یکی از کارمندان وزارت خارجه پس از ختم وظیفه‌اش در سفارت افغانستان در امریکا، به کشور بر نمی‌گردد و تقاضای پناهنده‌گی می‌دهد. با آن که وزارت خارجه وی را از کار برکنار کرده، اما او دوباره با سفارش مستقیم اکلیل حکیمی، وزیر پیشین مالیه، جذب وزارت خارجه می‌شود.

فرد دیگری نیز پس از ختم ماموریتش در امریکا ماند و برنگشت. او زمانی به کشور برگشت که از سوی وزارت خارجه منفک شده بود. ولی به سفارش نصیراحمد اندیشه، معین مالی و اداری دوباره جذب وزارت خارجه شد.

یکی دیگر از دیپلمات‌های وزارت خارجه نیز که به چنین شیوه‌ی متوسل شده بود. به گفته یک منبع، به دلیل این که نتوانست با کانال‌های اصلی وصل شود، نتوانست دوباره به وزارت خارجه راه یابد.

وزارت خارجه پاسخ نداد

مقام‌های وزارت خارجه با آن که اطلاعات این گزارش را بررسی کردند اما به صورت رسمی حاضر به گفت‌وگو در این مورد نشدند. حدود یک ماه قبل اطلاعات این گزارش با نصیراحمد اندیشه، معین مالی و اداری وزارت خارجه شریک ساخته شد و او وعده سپرد که موقف وزارت را در این مورد رسماً اعلام می‌دارد.

پس از دو هفته انتظار بار دیگر اطلاعات این گزارش در دفتر نصیراحمد اندیشه و با حضور قویم نورستانی، رییس منابع بشری وزارت خارجه به تحلیل و بررسی گرفته شد اما باز هم این دو مقام وزارت خارجه از گفت‌وگو و پاسخ‌دهی در این مورد خودداری کرد.

در فرجام به روز چهارشنبه، هفتم قوس، بار دیگر به دفتر نصیراحمد اندیشه، معین مالی و اداری وزارت خارجه مراجعه شد و او باز هم حاضر نشد که به پرسش‌های ما پاسخ دهد. وقتی موضوع نشر گزارش با او شریک ساخته شد، آقای اندیشه گفت که «دیدگاه وزارت خارجه این خواهد بود که نشر این گزارش بر اساس منافع ملی نیست.»

مسوولان فراخوانده می‌شوند

با این حال مسوولان کمیسیون امور بین‌المللی شورای ملی مدعی اند که آن‌ها نیز گزارش‌ها و شکایت‌هایی را از گزینش‌های غیرقانونی در وزارت خارجه را به دست آورده و به زودی مسوولان این وزارت را به شورا فرا خواهد خواند.

فریده حمیدی، منشی کمیسیون امور بین‌المللی مجلس نماینده‌گان به ۸صبح گفت، این موضوع در کمیسیون مجلس مطرح شده و شکایت‌های شاکیان و گزارش‌ها در این مورد رسیده‌گی خواهد شد.

در کنار این، احمدجاوید رووف، رییس کمیسیون امور بین‌المللی مجلس سنا نیز از کارکردهای رهبری وزارت خارجه انتقاد کرد و گفت، با آن که مجلس بزرگان، رهبری وزارت خارجه را در پیوند به گزینش‌های خلاف قانون و استخدام نشدن افراد بر اساس شایسته‌گی به این مجلس فرا خوانده‌اند اما به گفته وی، آن‌ها کم‌تر در این مورد پاسخ‌گو بوده‌اند.

او مدعی شد، پس از آن که صلاح‌الدین ربانی از سوی مجلس نماینده‌گان سلب صلاحیت شد، کم‌تر در نشست‌های استجوابی شورای ملی حضور می‌یابد.

اصلاحات تازه

 محمداشرف غنی، رییس جمهوری کشور، به تاریخ۱۸ سرطان سال ۱۳۹۶با صدور حکم شماره ۱۲۸۹ طی مراحل کل امور ذاتی و تشکیلاتی وزارت‌خانه‌ها و ادارات ملکی را به کمیسیون اصلاحات اداری واگذار کرد.

اکنون عبدالفرید احمد، سخنگوی کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی می‌گوید، کمیسیون به منظور مسلکی‌سازی کار در وزارت امور خارجه، در یک سال گذشته، تلاش‌های زیادی را انجام داده است تا روند استخدام و معیارهای انتصاب در مأموریت‌های این وزارت معیاری، شفاف و منصفانه شود.

آقای فرید به ۸صبح گفت: «در گذشته مقاومت‌های زیادی در برابرا ین طرح کمیسیون وجود داشت و مقرری‌هایی که در این مدت در وزارت امور خارجه صورت گرفته است نیز بدون حضور کمیسیون انجام شده است. موقف کمیسیون در قسمت این مقرری‌ها و فرستادن دیپلومات‌ها بدون سپری نمودن موعد مشخص‌شده‌ی قانونی در افغانستان، نیز این بوده که این گونه رفتارها به سود کشور نیست و باید متوقف شود.»

سخنگوی کمیسیون اصلاحات اداری در ادامه گفت که از سه ماه به این‌سو وزارت امور خارجه موافقت کرده است تا طرح اصلاحی کمیسیون را تطبیق کند: بر بنیاد طرح اصلاحی مشترک کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی و وزارت امور خارجه، اخیراً ۱۶ تن از کارمندان این وزارت بر اساس صراحت ماده‌ی ۱۳۸ قانون کار و تصویب کمیسیون موظف ترفیع و تقاعد، به تقاعد سوق داده شده‌اند. به همین گونه هشت سفیر و یک جنرال قونسل نیز به خاطر کبر سن به تقاعد سوق داده شده‌اند.

 از سویی دیگر، به گفته وی، به تعداد ۴۹ تن از کارمندان وزارت امور خارجه که نتوانسته‌اند مدرک تحصیلی لیسانس‌شان را ارائه کنند بر بنیاد پیشنهاد وزارت امور خارجه و فرمان رییس جمهور از وظیفه برکنار شده‌اند. این در حالی است که بر اساس قانون کارکنان دیپلماتیک و امور قونسلی، کارکنان دیپلماتیک حداقل باید دارنده‌ی سند تحصیلی لیسانس باشند.

روزنامه 8صبح