احمد شاه مسعود را بهتر بشناسید

دره پنجشیر منطقه ای کوهستانی در ولایت پروان است که در قسمت خاصی از هندوکش سینه این رشته کوه را شکاف زده و تا قله هایی گسترش می یابد که بعداً به یک منطقه تبدیل می شوند. کمتر از ۴۰۰۰۰ خانواده در این دره زندگی می کردند. میزان باسوادی ۵٪ و میزان اشتغال خوب نبود. کشاورزی و مالداری منبع درآمد آنها بود و در تابستان پنجشیری ها به ولایات بغلان و قندوز سفر می کردند و در آنجا با كشاورزان محلي بطور روزمزد محصولات زراعی مانند برنج و گندم و میوه و سایر محصولات انها را برايشان جمع آوری می کردند. در عوض ، صاحبان زمین به آنها برنج یا گندم می دادند. آنها سپس گندم و برنج را به پنجشیر می آوردند تا غذای زمستانی داشته باشند. زمستان پنجشیر سخت است ، بنابراین مردم مجبور می شوند حداقل برای زمستان پنج ماهه طولانی آماده شوند. پنجشیر از طریق کوه راه خاواک به اندراب در ولایت بغلان متصل است. در سال ۱۹۸۴ فرمانده احمد شاه مسعود قصد ورود به اندراب را داشت اما توسط رقبای سرسخت وی فرمانده محمد ظریف ، فرمانده جمعه خان اندرابی ، فرمانده شاه مقصود، فرمانده ده ملاصادق، مهندس محمد سلیم و صوفی پاینده متوقف شد. این شش نفر تاجکتباران از فرماندهان برجسته حزب اسلامی بودند. ظریف و جمعه خان در اندراب، مهندس سلیم در دوشی و صوفی پاینده در خنجان بودند که مسئولیت جبهه های حزب اسلامی را بعهد داشتند. اندراب برای مسعود مهم بود تا پنجشیر را از محاصره حزب اسلامی نجات دهد زیرا وجود جبهه های حزب اسلامی در هر چهار طرف این ترس را افزایش داده بود كه دره استراتژیك و دشوار پنجشیر ممكن است توسط حزب اسلامی تهدید و از کنترل احمدشامسعود خارج خواهد شد زیرا جبهه های حزب اسلامی در استان های همجوار مانند نورستان ، کنر ، لغمان ، پروان ، کاپیسا و بغلان بسیار زیاد بود و فعالیت های جمعیت محدود یا اصلاً وجود نداشت. تا پایان سال ۱۹۸۸ منطقه اندراب یک سنگر مهم حزب اسلامی بود و دهها فرمانده در انجا داشت تا منطقه را از حمله روسها و كنترل دولت كارمل محافظت كند. به جز حزب اسلامی هیچ تنظیم دیگری در این منطقه وجود نداشت. ولسوالی اندراب با پنجشیر و فرخار هم مرز است و تقریباً تمام مناطقی که از این ولسوالی بازگردانده شده بود ، تحت کنترل حزب اسلامی بود. درسال ۱۹۸۵، فرمانده مسعود با وساطت جناح پرچم در رژیم کمونیست با روس ها نشست و چندین توافق با آنها انجام داد که یکی از آنها عملیات مشترک علیه حزب اسلامی در بغلان و پروان بود.

پس از این توافق ، فرمانده مسعود منابع مالی و نظامی بیشتری از روسها دریافت کرد تا از آنها در برابر حزب اسلامی استفاده کند. وی ابتدا فرماندهان ارشد حزب اسلامی را در اندراب از جمله فرمانده ظریف ، فرمانده جمعه خان اندرابی ، فرمانده شامقصود و فرمانده ده ملاصادق را هدف قرار داد. هدف از این ترورها از بین بردن این رهبران اندراب و سپس هدف قرار دادن مردم برای تبلیغات قومی و به دست گرفتن کنترل این منطقه استراتژیک بغلان برای تأمین امنیت پنجشیر بود. آتش بس با روس ها و یک عملیات مشترک با نیروهای متجاوز علیه حزب اسلامی از عناصر اصلی توافق آنها بود. وقتی این فرماندهان حزب اسلامی حذف شدند ، اندراب به راحتی سقوط کرد و مردم به اسارت پنجشیريها درامدند.

وی سپس اهداف خود را گسترش داد و به شخصیت های رقیب در مناطق دیگر حمله كرد ، از جمله دستگیری صوفی پاینده توسط سید کیان و تحویل دادن وی به مسعود و زندانی کردن وی در پنجشیر. ترور سایر رقبای وی مانند فرمانده انجنیر محمد سلیم ، ترور فرمانده عبدالغیور و ترور مولوی خردمند در بدخشان و ترور شهادتیار در تخار نیز پس از توافق فرمانده مسعود و نیروهای شوروي انجام یافت تا اینکه در قندوز ترور فرمانده امیر چونغه بخشی از تلاش های مشترک دوستم و مسعود بود. من چندین بار با مسعود ملاقات کرده ام ، او همیشه اتهام جنگ در افغانستان را به مردم جنوب و غرب کشور می بست، اما خودش برای گسترش کنترل خود در جنگ ها هزینه میکرد. فرمانده مسعود جنگ داخلی افغانستان را فرصتی برای شکستاندن رقبای خود می دانست. وی حتی تهدیدی برای برهان الدین ربانی بحساب میرفت، او نظریات کسی را قبول نمی کرد. ایدئولوژی وی مبتنی بر حاکمیت قومی به ویژه پنجشیری ها بر نابودی سایر اقوام بود. وی سخنرانیهایی را بجاګذاشته است که به ملیشه های خود می آموزد تا گروههای قومی خاصی را هدف قرار دهند. وی در ۸ سپتامبر ۲۰۰۱ در تخار ظاهرا توسط دو خارجی که به ملاقات وی آمده بودند کشته شد.