بخش دوم(استاد صباح) / توليد وترافيک مواد مخدروسيله کيها؟؟؟

توليد وترافيک مواد مخدروسيله کيها؟؟؟

” پژوهش مستند درمورد زرع ، توليد وقاچاق موادمخدر”

افغانستان بیش ازنود درصد تریاک غیرقانونی که درجهان مصرف می شود را تهیه می کند. تریاکی که خود مادۀ اصلی برای تولید هروئین است. ارزش این کشتزارهای خشخاش به نوصدوپنجاه میلیون دالرمی رسد؛ ارزش کلی صادرات خشخاش به طرز قابل توجهی بیشتر ازاین است – چیزی بین سه بیلیون تا چهار بیلیون دالر؛ این رقم برای کشوری که تولید ناخالص داخلی آن چیزی در حدود هجده بیلیون دالرمی باشد، رقمی فضایی است.

ازسال های هفتاد میلادی، افغانستان طعمه جنگ ها و شورش های متعددی بوده که در برخی از برهه ها به یک جنگ تمام عیار داخلی مبدل گردیده است. طی این دهه ها نظام سیاسی درافغانستان ناپایدار و نا کارآمد بوده است.تمامی دولت ها، زودگذر بوده و وجه مشترک همه آنها در این مدت این بوده است که هیچکدام از آنها نتوانسته اند کنترل کامل و کافی بر تمام کشور داشته باشند.

به موازت این ناپایداری سیاسی، به تدریج طی دهه های گذشته ازاشتراک منافع دولتمردان و مسئولین دولتی ، ایالتی و ولایتی با قاچاقچیان مواد مخدر، یکی از بزرگ ترین شبکه های تولید، توزیع و قاچاق مواد مخدر دراین کشور شکل گرفته است. شبکه ای بسیار پرقدرت که در شطرنج سیاسی افغانستان همانند دولتی دردولت عمل می کند. این شبکه قدرتمند که خود دولتی است دردولت بر بسیاری ازمناطق استراتژیک در سرزمین های قبیله ای ، خصوصاً مناطق همجوار با مرز پاکستان کنترول و تسلط دارد. فقط در یک دوره دوازده ساله، بین سال دوهزارودو ودوهزارچهارده میلادی، به طورمتوسط سالانه بيش ازیک نيم میلیون هکتاراززمین های زراعتي زیر کشت خشخاش بوده است. در همین مدت، افغانستان بزرگ ترین تولید کننده تریاک جهان بوده است.

افغانستان بیش ازشصت نو هزار تن تریاک خام تولید میکند.  طی دوسال گذشته، یعنی سال های دوهزارچهرده وپانزده میلادی تولید تریاک درافغانستان یک رکورد تاریخی داشته است. در حالی که کنترول بسیاری ازمناطق استراتژیک افغانستان ازکنترول دولت مرکزی خارج است، این شبکه دولت مانند، با همکاری گسترده مسئولین حکومتی، ایالتی و ولایتی، خصوصاً آنانی که خود مسئولیت نظارت و کنترول بر کشت و تولید مواد مخدر را ازسوی دولت دارند، بر قسمت های وسیعی ازمناطق استراتژيک افغانستان تسلط یافته اند. این تسلط، به رغم تمامی تلاش ها و بودجه های قابل توجهی بوده که ازسوی جامعه جهانی برای مبارزه با کشت و قاچاق مواد مخدر دراختیار دولت افغانستان گذاشته شده است. این شبکه، نیروها ی مسلح خود را دارد که از بهترین تجهیزات نظامی و عملیاتی بهره مند است. همچنین با گروه های شورشی و مخالف دولت کابل، مانند طالبان اشتراک تاکتیکی دارد. خلاصه کلام اینکه در بسیاری از مناطق افغانستان که تولید کننده عمده تریاک است، آنها حرف آخر را میزند. طی سيزده سال گذشته، تلاش ها برای مقابله با نیروی های این شبکه قدرتمند، برای کنترول مناطق مهمی از افغانستان نافرجام مانده است.

مواد مخدر ماده افیونی است که در بیشتر موارد کشت و قاچاق آن درجهان از طریق افغانستان صورت می‌گیرد.

کشت این مواد نیز درسال هاي گذشته روند صعودی را پیموده که این خود معضلی جهانی برای افغانستان محسوب می‌شود، زیرا دولت کابل با افزایش کشت این مواد همه ساله تحت فشارهای جهانی قرار می‌گیرد.

گزارش‌هایی وجود دارد که با گرم‌شدن هوا در ولایت‌هایی که مواد مخدر در آن کشت می‌شود، زمان نیشتر زدن آن فرا رسیده و بدون شک در این گزارش‌ها زمزمه‌هایی نیز شنیده شده که افغانستان در سالنودوچهارخورشيدي  نسبت به سال گذشته شاهد افزایش کشت این مواد افیونی خواهد بود.

با توجه به اینکه کشت مواد مخدر همه ساله روند صعودی داشته و خود زمینه‌های سلامت‌زیستی افغانستانی‌ها و ملت‌های جهان را به مخاطره می‌اندازد در زیر به دلائل افزیش کشت و قاچاق این مواد در افغانستان اشاراتی داریم.

تمام دهقانان افغانستان با توجه به اینکه مسلمان هستند و با آموزه‌های اسلامی آشنایی دارند، می‌دانند که کشت این مواد زیانبار از نگاه اسلام حرام مطلق است و خداوند بزرگ مجازات شدیدی برای آن در نظر گرفته است، اما دلیل موجه این کشاورزان فقر اقتصادی آنها است. با توجه به اینکه دهقانان سایر کشورهای جهان از کشت این مواد مبادرت می‌ورزند، مواد مخدر نسبت به اکثر نباتات بها و قیمت بیشتری دارد و دهقانان افغانستان برای به دست آوردن پول بیشتر و خروج از فقراقتصادی و تنگدستی، آن را راهی برای نجات خود و خانواده خود می‌دانند.

سي سال جنگ، ناامنی‌ها، خشونت‌ها و درگیری‌های داخلی زیربناهای اقتصادی افغانستان را تخریب کرد و دولت کابل با توجه به اینکه سالها از عمرش می‌گذرد نتوانسته در این سال‌ها زیرساخت‌های اقتصادی را بازسازی و نوسازی کند و به این صورت مانع کشت مواد مخدر توسط دهقانان شود.

افغانستان با آغاز سال دوهزاروچهاریکبار دیگر شاهد افزایش درگیری‌ها و نبردهای سبک و سنگین با طالبان و سایر گروه‌های تروریستی در این کشور بوده که همزمان با افزایش این جنگ‌ها، کشت و قاچاق مواد مخدر نیز افزایش یافته است. کشت زیاد و نبود مصرف‌کنندگان داخلی، دهقانان رامجبور به صادرات مواد مخدربه کشورهای همسایه و ازآنجا به سایر کشورها کرده که ناامنی‌ها در کشور زمینه قاچاق بدون دغدغه و هراس را برای آنها فراهم کرده است.

با توجه به گزارش‌های مواد مخدر افغانستان، این مواد در مناطقی کشت می‌شود که ناامنی‌ها و حضور شبه‌نظامیان بیشتر است و به هر اندازه که طالبان حضور قوی‌تر داشته و ناامنی‌ها را دامن زنند، حجم کشت این مواد افیونی نیز افزایش پیدا می‌کنند. به نظر می‌رسد که حمایت‌گران مواد مخدر خود زمینه ناامنی را در اکثر ولایت‌های افغانستان ایجاد می‌کنند تا از این طریق از کشاورزان پول بیشتر گرفته و قادر به تداوم اهداف ضد بشری خود شوند.

همانطوری که دربالا اشاره شد، مواد مخدر نسبت به سایرمحصولات درآمد بیشتری برای دهقانان دارد و به همین دلیل است که دهقانان  حاضر به کشت این مواد می‌شوند. دولت درسال‌های گذشته کوشید تا محصول جایگزین مواد مخدر را به دهقانان معرفی کند که در نتیجه آن زعفران در برخی مناطق که از امنیت نسبی برخوردار است، جایگزین کشت مواد مخدر شد، اما اکثر ولایت‌هایی که کشت مواد مخدر در آن رایج بوده از کشت زعفران بی‌بهره ماندند.

ولایت‌های ناامنی که کشت مواد مخدر در آنها ادامه دارد، تحت کنترل دولت کابل نیستند و این تروریست‌ها هستند که به کشاورزان دستور کشت داده و از آنان حمایت می‌کنند. دولت در این ولایت‌ها نتوانست از کشت زعفران که جایگزین مواد مخدر بود، حمایت کند و به همین دلیل کشت مواد مخدر با حمایت بیشتر از سوی طالبان ادامه پیدا کرد.

براساس جدیدترین گزارش‌ها مواد مخدردرمناطق تحت تسلط دولت نیز کشت می‌شود وبه دلیل فساد گسترده اداری و نبود روحیه مبارزه جدی با مواد مخدر در میان مسئولان، کشت این مواد همچنین ادامه پیدا کرده است.

این گزارش‌ها نشان می‌دهد که مأموران دولتی با اخاذی ازدهقانان اجازه کشت مواد مخدر را می‌دهند.

بدون شک، این گزارش‌ها نشان می‌دهد که فساد گسترده اداری و نبود روحیه مبارزه با مواد مخدر میان مأموران دولتی نیز در روند افزایش کشت و قاچاق این مواد اثر گذاشته و تاحدی زمینه افزایش آن را نیز فراهم کرده است.

یکی دیگر از دلائل افزایش کشت مواد مخدر توجه ناکافی دولت کابل و کشورهای همکار است که سبب شده افغانستان بیشترین مواد مخدر جهان را تولید کند. به دلیل نبود نیروی کافی، دست‌کم در مناطق تحت کنترول دولت برخی زمین‌های کشاورزی بررسی‌ نشده و به این صورت کشاورزان بدون دغدغه به کشت و سپس به قاچاق آن می‌پردازند.

در این میان کشورهای خارجی به‌ویژه نظامیان آنها طی سال‌های گذشته از مواد مخدر حمایت کرده و در انتقال و کشت آن دهقانان را یاری رساندند. حمایت از مواد مخدر توسط خارجی‌ها بر هیچ کس پوشیده نیست و بارها مقام‌های آمریکایی اعلام کردند که سود آنان از مواد مخدر بیشتر از هزینه‌ای است که واشنگتن برای افغانستان می‌کند.

طی سال‌های گذشته مواد مخدر به دوصورت توسط خارجی‌ها حمایت شده است. نخست؛ به طور مستقیم به کشت و قاچاق مواد مخدر می‌پرداختند و دوماً با حمایت توسط تروریست‌های دست‌پرورده خود این سود را به جیب می‌زدند.

درماه دسامبر، سازمان ملل متحد گزارش کرد؛ ازسال دوهزاريک، زمین‌هایی که برای کشت تریاک استفاده می‌شود، شصت درصد گسترش یافته است و به دوصدونوهزار هکتار رسیده است. هروئین و مورفین افغانستان که ارزش آن سه میلیارد دالر تخمین زده شده است، حدود پانزده درصد تولید ناخالص داخلی افغانستان را تشکیل می‌دهد. سازمان ملل با توجه به رشد در کشت تریاک، باید فرض بر آن باشد که درآمد طالبان از تجارت غیرقانونی مواد مخدر یک عامل مهم در ایجاد دارایی برای این گروه باقی مانده است.

در همان ماه، بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان هشدارداد که با پایان یافتن جنگ و فرار پول‌های کمکی از کشور، تجارت تریاک قطعاً افزایش خواهد یافت. با این حال، وی اظهار داشت که پروژه‌های آمریکا در زمینه‌ بازسازی، به‌‌ویژه پروژه‌هایی که به « بهبود آبیاری، جاده‌ها و کمک‌های دهقاني» اختصاص یافته بودند، احتمالاً انفجار در کشت تریاک را رهبری می‌کردند. تا زمانی که بانکداری بین‌‍‌المللی میلیاردها دالرازتجارت مواد مخدر سود می‌برد، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که «جنگ با مواد مخدر» مانند «جنگ با تروریسم» سودآور است.