لیکوال: انجینر حبیب حاذق
نیټه او ځای:
۱۳۵۱ هجري شمسي کال د کب د میاشتې ۲۲ نیټه چې د ۱۹۷۳ میلادي کال د مارچ د میاشتې له ۱۳ نیټې سره سمون خوري – د کابل ښار دغه تړون د دې لپاره لاسلیک شوی چې د تل د پاره د اختلاف ټول اسباب لرې کړي او خپله ورورولي او ښه ګاونډیتوب سره وساتي.
د افغانستان له خوا:
د افغانستان صدراعظم محمد موسی شفیق، د ایران له خوا: د ایران صدراعظم امیر عباس هویدا د اوبو کال: د اکتوبر له لومړی نیټي پیل او د ورپسې کال د سپتمبر په پاي کې سرته رسیږي.
د اوبو نورمال کال:
هغه کال دی چې د اکتوبر د لومړۍ نیتې نه د ورپسې کال د سپتمبر تر پایه پورې د اوبو ټول بهیر د دهراود د اوبو پیژندنې په دستګاه کې چې د کجکي بند ته د اوبو د ننوتلو له ځایه بر د هلمند په سیند باندې ولاړه ده څلور میلیونه پنځه سوه نوی زره ایرک فیټه (پنځه زره شپږ سوه یو شپیته اعشاریه اووه میلیون متر مکعبه) اندازه او شمیرل شوی دي.
دوهمه ماده کې راغلي دی:
د ټولو اوبو اندازه چې د هلمند څخه د اوبو په نورمال کال یا د اوبو په مافوق نورمال کال کې د افغانستان له خوا ایران ته ورخوشي کیږي ۲۲ مکعب متره په ثانیه کې او اضافه پر دې د ۴ مکعب متره منځنی جریان په ثانیه کې د افغانستان له خوا د ښه نیت او ورورګلوی د روابطو په توګه ایران ته ور خوشي کیږي منحصره ده، البته په هره میاشت کې دغه اندازه توپیر کوي چې په لاندې جدول کې ارایه شوی ده:
دغه اوبه به په دوه ځایونو کې خوشي کیږي: – په هغه ځای کې چې د سرحد کرښه د سیستان رود پرې کوي – په نورو هغه دوه ځایونو کې چې وروسته د دواړو لورو د کمیسارانو له خوا د تړون وروسته باید تثبیت شوي وی.
تاسیسات باید دواړه لوري په ګډه داسې جوړ کړي چې په دغه ځایونو کې اوبه اندازه او خوشي کړی شي. که د اقلیمي پیښو له کبله د اوبو بهیر د نورمال څخه لږ وي، د اوبو اندازه چې ایران ته خوشي کیږي د تعدیل وړ ده او ایران ته باید بیا هماغه نوي اندازه اوبه خوشي شي. پ
نځمه ماده کې راغلي چې: افغانستان به داسې اقدام نه کوې چې ایران د هلمند د سیند د حقابې نه چې په د همدې معاهدې په دوهمه، دریمه او څلورمه ماده کې راغلي بعضا یا کاملا محروم کړي، خو افغانستان حق لري چې د هلمند سیند د پاتې اوبو څخه هر ډول چې وغواړي استفاده کولی شي. ماده کې دا هم راغلي چې ایران هیڅ ډول ادعا د هلمند په اوبو کې د هغې اندازې نه زیات چې ددي تړون مطابق تثبیت شوی ده نلري، حتی تردې چې که د اوبو نوره اندازه د هلمند په کوزنۍ دلتا کې میسره هم وي او د ایران تر استفادې لاندې هم راتلاي شي.
شپږمه ماده کی راغلي چې: افغانستان به داسې اقدام ونه کړي چې د ایران حقابه د کرنې د پاره ګرده سره له ښیګڼې ووځي او یا له صنایعو څخه د راوتلې اوبه په کیمیاوی موادو تر داسې حده لړلی وي چې په وروستني معمولو فني لاروچارو د سمون وړ نه وي او استعمال یی د مدني اړتیاوو د پاره ناممکن او ضررناک وی.
اوومه ماده بیا وایي: هر ډول ګډې ودانۍ چې جوړښت یی د سیند د تل د لا ټینګیدو د پاره په هغو ځایوونو کې چې د سرحد کرښه د هلمند د سیند په تل کې وي لازمي ولیدلی شي پس له هغه چې شرایط او مشخصات یی د دواړو له خوا ومنل شي جوړیدای شی.
لسمه ماده بیا وایی: افغانستان او ایران د ا مني چې دا تړون د دواړو دولتونو تر منځ د کامل او دایمی موافقت ښکارندوي دی. او ددې تړون احکام یواځې د تړون د محتویاتو په حدودو کې دننه اعتبار لري او د هیڅ یو موجود یا راتلونکي اصل (پرنسیپ) یا سابقې تابع نه دی.
د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه
د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :
Support Dawat Media Center
If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320
