فقیرمحمد ودان / دیـدگاه دوکتـور نجیب الله در مورد مفهوم انقلاب اجتماعی

شهید دوکتور نجیب الله در تمایز با سایر رهبران حزب دموکراتیک خلق افغانستان، نه تنها در اوراق تاریخ کشور بمثابه ستارۀ درخشان مدافع صلح، ترقی، عدالت و دموکراسی تثبیت گردیده؛ بلکه عملاً افکار و عقاید او، چه بسا که گرایش های وطنپرستانه، ترقیخواهانه و مدنی نسل جوان کنونی کشور را نیز الهام می بخشد. حقیقت این تمایز درین حقیقت نهفته است که دوکتور نجیب الله از دیدگاه هایی فاصله گرفت که به ساختار اجتماعی از زاویۀ خصمانه نگریسته، گروه های اجتماعی را در برابر همدیگر به «آشتی ناپذیری» تلقین و «دکتاتوری» یک گروه و متحدین آن را علیه گروهای «خصم» توصیه مینمودند و او با نفی چنین طرز تفکری و در عوض آن بر اصل «آشتی پذیری و مصالحه» میان گروهای اجتماعی و زیست باهمی آنان در تمام ابعاد زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در شرایط و اوضاع افغانستان جنگ زده تأکید نمود که می باید در چنین بستری جهت رعایت و تعمیل اصول و ارزشهای یک جامعۀ مرفه، مردم سالار و حقوق بنیادِ تلاش و مبارزه بعمل آید.
شهید دوکتور نجیب الله بربنیاد افکار و مواضع فوق، نه صرف اندیشۀ سیاسی ارایه کرد؛ بلکه جهت تحقق این اندیشه ها، نیروی حزب و مردم را در چنین بستری استقامت بخشید، رهبری کرد و خود در پشاپیش این نهضت نمونۀ عالی از عمل صادقانه را تا سرحد دست برداشتن از قدرت و حتی باختن جان خویش تبارز داد.
شهید دوکتور نجیب الله با نفی دیدگاه سنتی ح. د. خ. ا در مورد تغییر و تحول و انقلاب اجتماعی برداشت جدیدی از این مفاهم ارایه نمود. او به تغییر، تحول و انقلاب اجتماعی باور داشت؛ ولی این تغییر و تحول را پروسۀ تدریجی و خارج از تمایلات ذهنی چند تن و یا گروه «انقلابی های آتشین» و یا یک حزب می پنداشت و به همین ملحوظ تأکید مینمود که:«انقلاب به معنی تلاش میلونها انسان برای دگرگون ساختن وضع نامطلوب و نیل به ترقی، عدالت و برابری، یک پروسۀ ریشه دار تاریخی است که بطور عینی وجود داشته، صرفنظر از دخالت و عدم دخالت ما ادامه خواهد داشت». او تصریح مینمود که:«ایدیال های انقلابی به معنی واقعی آن صرفاً میتواند در گسترۀ ایدیالهای انسانی، اخلاقی و دموکراسی زنده بماند و نه خارج از آن». از این رو ایشان با صراحت اعلام داشتند که:«ما جانبدار انقلاب هستیم، اما انقلاب را به مفاهیم چون اِعمال زور، خشونت، انحصار قدرت به قیمت ادامۀ جنگ، تهدید آزادی های اساسی اتباع و سوق جبری جامعه در مسیر کلیشه های ذهنی و عاریتی، کاملاً مردود میدانیم. ما طرفدار انقلاب به مفهوم اعتلای کشور، تحکیم وحدت ملی، دموکراسی، خوشبختی و رفاه مردم می باشیم. ما پشتیبان انقلاب همگانی و تدریجی، انقلاب صلح آمیز به اشتراک مردم هستیم. ولی بگذار این انقلاب در عمل انجام یابد، بدون آنکه همه روزه راجع به آن حرافی صورت گیرد».