آیا اتحاد نظامی روسیه با پاکستان ممکن است؟ / تتبع : غوث جانباز

آیا اتحاد نظامی روسیه با پاکستان ممکن است؟
**************************************
ضمیر کابولوف نمایندۀ خاص رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین برای افغانستان و رئیس دیپارتمنت دوم آسیای وزارت امور خارجۀ فدراسیون روسیه ضمن مصاحبۀ با روزنامۀ مرکزی روسیه ” ایزو.یستیا” پیرامون مناسبات روسیه و پاکستان و سفر عنقریب یک هیأت پاکستانی به روسیه به ریاست معین وزارت امور خارجۀ پاکستان خاطر نشان ساخت : ” مسکو و اسلام آباد در سال جاری در نظر دارند تطبیقات مشترک ضد تروریستی را به راه بیاندازند و موازی با آن ارتباطات دپلوماتیک و اقتصادی خویش را فعالتر بسازند. مذاکرات عنقریب، قرار است در وزارت امور خارجۀ فدراسیون روسیه دایر گردد. ”
نمایندۀ وزارت امور خارجۀ پاکستان به نوبۀ خویش تأکید نمود که اسلام آباد امیدوار است روابط میان دو کشور و همکاری های دو جانبۀ آنها هرچه فعالتر گردد. یکی از عناصر عمده ای همکاری های دو جانبه را مبارزه با تروریزم و همکاری نظامی – تخنیکی تشکیل میدهد. صائب نظران به آن باور اند که پاکستان به علت بحرانی شدن روابط اش با ایالات متحدۀ امریکا در جستجوئی نزدیکی با فدراسیون روسیه می باشد.
کابولوف در مصاحبه با “ایزویستیا” علاوه نمود : ” مناسبات میان روسیه و پاکستان در شرایط کنونی در تمام استقامتها به شمول روابط اقتصادی و مبارزه با تروریزم و همکاری در عرصۀ نظامی – تخنیکی بطور مؤفقانه پیش میرود. ”
نامبرده در بخش دیگری یاد آور می شود : ” ایالات متحدۀ امریکا بار تمام ملامتی ها و ناکامی ها و شکست هایش را در افغانستان بالای پاکستان میاندازد، و بدین ترتیب خود را تبرئه مینماید. افزون بر آن، واشنگتن در تمام مسایلی که در کشور همسایه اش، یعنی افغانستان رُخ میدهد، اسلام آباد را ملامت می سازد. این موضعگیری سازنده نیست. در همچو شرایط و اوضاعی پاکستان در میان کشورهای منطقه در جستجوئی حمایت است، و به باور من این حمایت را درمیابد. مناسبات میان روسیه و پاکستان متؤقف نگردیده و فعالانه در حال توسعه است. میان مقامات کشورهای ما مشوره های فعال، پیوسته و دپلوماتیک و ضد تروریستی جریان دارد.
آقای کابولوف علاوه نمود : ” در نظر است تا تبطیقات مشترک نظامی روسیه و پاکستان در سال 2018 در خاک فدراسیون روسیه انجام گردد. ”
پس از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در مناسبات ایالات متحدۀ امریکا با پاکستان بحران عمیقی سیاسی بروز نمود. رئیس جمهور امریکا پاکستان را به دروغگوئی و حمایت از تروریزم متهم ساخت. به قول ترامپ مقامات اسلام آباد از افراطیون حمایت مینماید و زمینه های بی ثباتی را در افغانستان، جائیکه قوای نظامی امریکا قرار دارد، مساعد می سازد. لیکن، اسلام آباد اتهمات واشنگتن را رد نموده، و اعلام می دارد که آرزو ندارد به انتقادات بی بنیادِ واشنگتن گوش دهد.
پاکستان در متن به وخامت گرائیدن روابط با ایالات متحدۀ امریکا، به تحکیم فعالانۀ مناسبات اش با روسیه و چین پرداخته است. در وزارت امور خارجۀ پاکستان خاطر نشان می سازند که اسلام آباد تلاش دارد در تمام عرصه های که علاقمندی برای همکاری مشترک وجود داشته باشد، با فدراسیون روسیه به همکاری بپرازد. در آستانۀ سفر هیأت پاکستان به مسکو، “خُرم دستگیر خان” اظهار داشته که “طی سه سال اخیر کشورش از روسیه چند فروند هیلیکوپتر خریداری نموده است.” به باور خُرم این ملحوظ را می توان تغییر استقامت در سیاست منطقه ئی و امنیتی پاکستان نامید. ” وزیر دفاع پاکستان طی مصاحبه ای با نشریۀ Financial Times تأکید نمود : ” از آنجائیکه واشنگتن بجای همکاری انتقاد را ترجیح میدهد، اسلام آماد مصمم است از روسیه و چین تخنیک و وسایل جدید نظامی را تقاضا نماید.”
به نظر الکسی مالاشینکو شرق شناس و رئیس انستیتوت “دیالوگ تمدنها” در روسیه، پاکستان در پرتوی ستراتیژی جدید ترامپ برای منطقه در وضعیتِ بغرنجی قرار گرفته، و تپ و تلاش دارد تا با کشورها و سازمانهای مختلف به شمول فدراسیون روسیه و سازمان همکاری شانگهای تماس برقرار نماید.
صرف نظر از از تپ و تلاشهای اسلام آباد، مشکل خواهد بود که اینکشور در وجود مسکو بتواند متحدی را دریابد، اینکار آسان نخواهد بود، چون مناسبات دو کشور طی سالهای متمادی ساده نبوده اند. در دوره قبلی، پاکستان به گونۀ آشکار از مجاهدینی که به ضد قوای اتحاد شوروی در افغانستان مبارزه می نمودند حمایت میکرد، و در خاک پاکستان اردوگاهای آموزش آنها مسقر بود. بنابرین مسکو و اسلام آباد همیشه در جهت های مخالف سنگر قرار داشته اند.”
به قول ولادیمیر شوریگین، کارشناس مسایل نظامی روسیه ” گروه طالبان به همکاری پاکستان در شروع سالهای 1990 به میان آمد. قبل از آن در سال 1980 مقامات نظامی – سیاسی پاکستان به فکر ایجاد یک “سازمان نظامی” در افغانستان که بتواند پلانهای اسلام اباد را عملی نماید، افتیده بود. لیکن تصمیم مبنی بر ایجاد گروه طالبان در 1990 گرفته شد. مقارن همین زمان پاکستان بنابر عللی موجه فعالیت های هند را در افغانستان مداخله در امور داخلی اینکشور پنداشته، آنرا مشکوک خواند. بدین ترتیب می توان گفت که گروه طالبان قوۀ نیابتی پاکستان را تشکیل میدهد. در سال 2001 واشنگتن حین هجوم به افغانستان، به اسلام آباد ضرب العجلی را تعیین نمود تا مشاورین نظامی خود را که به طالبان آموزش حربی می دادند، در ظرف چند روز معدود از افغانستان بیرون بسازد. اما، اسلام آباد مثل سابق به حمایت از طالبان ادامه می دهد، عملی که بارها عدم رضایت واشنگتن را در پی داشته است. اوضاع کنونی د ر منطقه و تشدید فعالیت های تروریستی داعش و دیگر دسته های افراطی، کشورهای حوزۀ مورد بحث را به همکاری وامیدارد، مخصوصاً پاکستان که یگانه کشور جهان اسلام است که سلاح اتومی را نیز در اختیار دارد. انتقاد واشنگتن از اسلام آباد مبنی بر داشتن روابط با طالبان بحث برانگیز است، و این در حالیکه طی سالهای اخیر کوشش صورت گرفته بود تا گروه مذکور به دیالوگ و گفتگوی سیاسی وادار ساخته شود. “.
تتبع : غوث جانباز