آب افغانستان سرمایه بی نظیر/ سبحان امیری

آب های شیرین که یکی از منابع با ارزش در دنیایی طبعیت به شمار میرود و آب شیرین سه فیصد از کل  آب های کل جهان را تشکیل میدهد و ارزش واقعی آن برابر به نفت کشور های خلیج است، این مسله امروزه به  یکی از بحث های جنجالی در منطقه ما مبدل شده است .

رییس جمهور غنی در مراسم افتتاح سال سوم امتیازی شورای ملی یکبار دیگر بر مدیریت آب های افغانستان تاکید کرد و گفت که حکومت افغانستان مصمم است تا آب های افغانستان که به دلیل تغیرات اقلیمی قسمأ آسیب دیده اند را مدیریت کند و از این سرمایه ملی به گونه جدی حمایت کند و افزود که آب افغانستان مساوی به آبروی افغانستان است  .

افغانستان کشوری است که از این رهگذر غنی بوده و میتواند با استفاده از منابع آبی خود دست بالای در بخش زراعت در داخل و خارج از کشور داشته باشد. اما در کنار محدودیت های مالی، نا امنی ها همواره یکی از سد های اساسی در برابر ایجاد بند های آب در افغانستان بوده است و کشور های همسایه به دلیل ریختن آب شیرین افغانستان به آنان همواره از گروه های تروریستی و حلقات در داخل افغانستان حمایت کرده اند، تا بتوانند از مجرا های مختلف فکر و اذهان مردم و حکومت افغانستان را از مبدل کردن این منبع طبیعی به ثروت عملی و مالی به دور نگهدارند .

این مسله زمانی در دل کشور های همسایه هراس به وجود آورد که محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان در اول حوت سال ۱۳۹۴ در کنفرانس ملی رشد زراعت در کابل گفت که افغانستان تصمیم جدی دارد تا بیست و یک بند بزرگ را بالای دریا های بزرگ در ولایات مختلف افغانستان اعمار کند. آب دریا های  هلمند و کنر افغانستان اکنون به کشور های همسایه ایران و پاکستان بدون اینکه افغانستان از آن استفاده اندک کند، رایگان می ریزد .

به تازه گی مسله اعمار بند، زنگ خطری به گوش همسایه های افغانستان نیز به صدا در آورد. از آنجاییکه حسن روحانی رییس جمهور ایران گفته است که افغانستان در نظر دارد تا ۲۲ بند آب را در این کشور اعمار کند که این کار به گفته روحانی، میتواند به وضعیت محیط زیستی در ایران تاثیر منفی به جا بگذارد و ایران نمیتواند در برابر آن بی تفاوت باشد.

بر این اساس نمیتوان از حملات مخالفان مسلح تحت نام گروه های طالبان و گرو های مخالف دیگر بر بند ها که نمیتواند هیچگونه توجیهی داشته باشد، چشم پوشی کرد.به عنوان نمونه از حمله طالبان بر بند سلما در روز نخست عید که دوازده تن از محافظین بند سلما هرات شهید شدند را هم نشانه یی از نیت سوء همسایه ها و هراس آنان از ایجاد بند های آب و تولید برق در افغانستان یاد کرد. پیش از این نیز چندین بار از حمایت تهران از گروه های تروریستی در حوزه غرب کشور به گزارش داده شده است  که حتی چندین بار نیروهای امنیتی افغان سلاح های ساخت ایران را نیز ضبط کردند و این خود میتواند دالی بر این باشد که ایران تنها طالبانی را که در حوزه غرب فعالیت دارند حمایت تسلیهاتی و مالی میکند، تا این حوزه را نا امن ساخته و به گونه یی به آسیاب دشمن آب بریزند  .

موقعیت افغانستان

افغانستان سرزمینی کوهستانی و محاط به خشکه است که در قلب قاره آسیا موقعیت دارد. موقعیت مهم و حساس ژئواستراتژیکی و ژئوپولیتیکی افغانستان در پهنای تاریخ به خصوص در چند دهه اخیر درد سر ساز برای این کشور شده است. از آن جایی که قدرت های بزرگ این موقعیت را برای رسیدن به اهداف بزرگ شان انتخاب کردند و تا امروز افغانستان قربانی جنگ های تحمیلی و بدون نتیجه شده است و این روند هنوز هم ادامه دارد .

راه بیرون رفت

ایران که در قرن بیست و یک، یکی از قدرت های در حال ظهور منطقوی است و مدعی گرفتن آب رایگان از افغانستان است را نباید دست کم گرفته شود. این کشور میتواند از هر خلای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در افغانستان استفاده کند و خود را به آسانی به این هدف خود برساند. زیرا در قرن بیست و یک آب قیمتی ترین ماده قیمتی جهان محاسبه شده و به منافع حیاتی دولت ها مبدل شده است و دولت ها نیز به عنوان بازیگران در سطح نظام بین المللی برای تامین این منفعت شان از به کار گیری قدرت سخت و نرم (Soft & Hard Power)استفاده می کنند.

بر بنیاد اظهارات حسن روحانی در کنفرانس بین المللی آب و غبار در تهران، اگر همسایه های ایران مانع ریختن آب موجود به این کشور شوند، تا سال 2030 میلادی 20 درصد خاک ایران به دلیل خوشک سالی و قحطی آب به دشت های سوزان و غیر قابل کشت مبدل خواهد شد.

به این اساس نباید فراموش کنیم که با توجه به غنامندی افغانستان از دید داشتن منابع غنی آب، این خود یک نمونه یی از قدرت افغانستان به شمار میرود که تنها این مسله، پس از جنجال برنامه اتمی ایران با کشور های جهان صدای این کشور را بلند کرده است . با توجه به حساسیت مردم در قبال ایجاد بند های آب و برقدر افغانستان و یک پارچه شدن آنان نسبت به این مسله میتواند استفاده اعظمی کرد و مردم، به خصوص باشندگان ولایاتی را که در مسیر این دریاها و بند های آب واقع شده اند، در نگهداری آن تشویق و مکلف ساخت، به این گونه میتوان هم از بند ها حفاظت کرد و هم از آب آن میتوان به عنوان منبع قدرت منطقوی افغانستان استفاده کرد.