روزهای بدی پسا مهاجرت زخم ناسورِ وطن مرحم می‌شود

برگشت رقم درشت مهاجرین به کشور که در برخی مواقع کشورهای میزبان از آنان منحیث ابزار فشار سیاسی استفاده می‌کنند، خبر خوشی است، ولی بیشتر این برگشت کننده‌ها در وضعیت بد زنده‌گی بسر می‌برند.
وزارت امور مهاجرین و عودت کننده‎‌گان تنها با آنانی مبلع ۲۰۰ دالر امریکایی کمک نقدی کرده که اسناد بدست دارند و باقی همه از کمک محروم اند. به این ترتیب بیش از ۸۰ درصد عودت کننده‌ها حتی در روزگار مناسبی قرار ندارند.

نظر به آمار و ارقام وزارت امور مهاجرت و عودت کننده‌گان در شش ماه اول سال جاری میلادی ۳۸۷۳۵۸ هزارمهاجر افغان یا به خواست خود به کشور آمده اند و یا هم از روی اجبار ناگزیر به ترک شب و روز مهاجرت شده و به وطن برگشته اند. بیشترین این مهاجرین در ولایت‌های کابل، ننگرهار، لوگر، هرات و نیمروز جابجا شده اند.
حفیظ احمد میا خیل مشاور مطبوعاتی وزارت امور مهاجرین و عودت کننده‌گان به سرخط می‌گوید، از میان ۳۸۷۳۵۸ عودت کننده ۳۶۳۰۷۶ تن از ایران و ۲۴۲۸۲ تن هم به گونه داوطلبانه از پاکستان به کشور باز گشته اند. از مجموع این رقم ۲۰۶۹۱۰ تن از ایران و همچنان ۱۰۳۹ مهاجر به صورت اجباری مجبور به ترک پاکستان گردیده اند. در مدت مشابه سال گذشته میلادی نیز ۱۰۰۲۸۶ از پاکستان و ‍۱۴۶.59 مهاجر از ایران به افغانستان برگشته بودند که با رقم جدید تفاوت چشمگیری دارد.

ملک چنار سرپرست خانواده‌ای که ۳۶ سال را در دیار مهاجرت در پاکستان گذشتاند و حالا با فامیلش در زرنج مرکز نیمروز زنده‌گی می‌کند، در مصاحبه‌ای با سرخط هرچند از برگشت داوطلبانه ابراز رضایت کرده، اما گلایه‌های هم دارد. «۳۶ سالم را در پاکستان سپری کردم، اما هیچ خاطر‌ه‌ خوشی از این مدت ندارم. دولت پاکستان از ما منحیث ابزار فشار بر حکومت مملکت خود ما استفاده می‌کرد. خوشم که با ۱۷ عضو خانواده‌ام به وطن برگشتم، ولی اینجا هم در وضعیت خوبی قرار نداریم. به طور نمونه از سه ماه به اینسو با خانواده‌ام در فضای باز بسر می‌برم و تنها کمکی که با ما صورت گرفته، توزیع ۲۰۰ دالر امریکایی بر هر عضو خانواده است. در بخش‌های اساسی دیگر با کمکی نشده است.»

اما حفیظ احمد میاخیل سخنگوی وزارت امور مهاجرین و عودت کننده‌گان در پاسخ به پرسشی می‌گوید، این وزارت تنها با آنانی که مجوز بود و باش بدست داشتند، مبلغ ۲۰۰ دالر امریکایی کمک کرده و باقی از کمک‌های این وزارت مستفید نگردیده اند، ولی سازمان بین‌المللی مهاجرت با ۹۰ درصد بازگشت کننده‌گان از پاکستان و همچنان ۵ درصد عودت کننده‌‎گان از کشور ایران برخی کمک‌ها را انجام داده است. ما هم برنامه‌های انکشافی در بخش‌های تعلیم و تربیه، صحت، تهیه سرپناه و همچنان کاریابی روی دست داریم که نیاز به مصوبه کابینه دارد، چون تا حال به تصویب نرسیده است.»

از این بی برنامه‌گی وزات امور مهاجرین و عودت کننده‌گان برمی‌آید که رسیده‌گی به مشکلات عودت کننده‌گان به کشور هنوز هم لاینحل است، چون تطبیق همه برنامه‌های انکشافی در راستای عرضه خدمات صحی، کاریابی، ایجاد سرپناه و تعلیم و تربیه به مدت زمان زیادی نیاز داشته و تا الحال که به آن رسیده‌گی صورت نگرفته، مشکل است که تا حد اقل پنج سال دیگر حل گردد.

از سوی هم وزارت امور مهاجرین و عودت‌ کننده‌گان مدعیست که از زمان روی کار آمدن حکومت وحدت ملی تا اکنون سه میلیون مهاجر افغان به وطن برگشته و حالا با توجه به این رقم به نظر می‌رسد که بیش از هشتاد درصد این رقم در روزگار سختی قرار دارند.
روی همین مشکلات و به خصوص بی برنامه‌گی و نبود منابع کافی جهت تسهیل برگشت مهاجرین افغان به کشور و زمینه سازی زنده‌گی مناسب برای آنان سبب گردیده تا اکثریت خانواده‌های مهاجر به ویژه در پاکستان و ایران به روزگار سخت مهاجرت ترجیح داده و از برگشت ّآبرومندانه شانه خالی نمایند.

حل این مشکلات عمل صادقانه می‌طلبد که می‌توان آنرا در کسب منابع کافی مادی – کمکی، طرح برنامه همه جانبه و کارا جهت ایجاد کاریابی و سرپناه، عرضه خدمات صحی و مساعد سازی زمینه تعلیم و تربیه خلاصه کرد. با این کارها می‌توان بر زخم ناسوری که همسایه‌ها از آن به مثابه آله فشار سیاسی بر حکومت استفاده می‌کنند، مرحم گذاشت.

روزنامه سرخط